Co to jest zalewajka?
Co to jest zalewajka i skąd pochodzi jej nazwa? Nazwa "zalewajka" pochodzi od sposobu przygotowywania – ugotowane ziemniaki zalewano zakwasem. W wielu domach na wsiach zalewajka była synonimem prostoty. W jej składzie dominowały produkty, które zawsze były pod ręką: ziemniaki, mąka, cebula czy zakwas. W dni świąteczne wzbogacano ją o skwarki, a z czasem dodawano kiełbasę lub boczek, które sprawiły, że zupa stawała się bardziej treściwa.
Obserwuj nas w Google News. Kliknij w link i zaznacz gwiazdkę
Zalewajka to tradycyjna polska zupa, której historia sięga czasów, gdy prostota i dostępność składników były kluczowe w codziennej kuchni. Była szczególnie popularna na wsiach, gdzie bazowano na tym, co można było znaleźć w spiżarni: ziemniakach, zakwasie chlebowym lub żurkowym, a także boczku czy kiełbasie. W niektórych regionach uważano ją za bardziej popularną niż rosół, szczególnie w okresach postu lub gdy brakowało składników na bardziej wykwintne dania.
Dlaczego warto przypomnieć sobie o zalewajce?
Zalewajka to nie tylko sentymentalna podróż do kulinarnych korzeni Polski, ale także odpowiedź na współczesne trendy w gotowaniu: minimalizm, oszczędność i zdrowe odżywianie. Czy zalewajka jest zdrowa? Ta zupa może pochwalić się bogactwem odżywczym: zakwas dostarcza naturalnych probiotyków, ziemniaki są źródłem błonnika, a dodatki mięsne lub grzyby wnoszą białko i aromat. Dzięki prostocie przepisu, zalewajka łatwo poddaje się modyfikacjom, co czyni ją atrakcyjną dla współczesnych smakoszy, w tym wegetarian.
Ile kalorii ma zalewajka? Tradycyjna wersja z boczkiem ma około 80-120 kcal na porcję, natomiast wegetariańska jeszcze mniej.
Tradycyjne składniki zalewajki
Podstawowe składniki zalewajki obejmują:
• Ziemniaki – baza zupy, gotowane i czasami rozgniatane.
• Zakwas – tradycyjnie przygotowywany z mąki żytniej, wody i skórek chleba.
• Suszone grzyby – wzbogacają smak, szczególnie w wersji postnej.
• Cebula – podsmażona dla głębszego aromatu.
• Skwarki, boczek lub kiełbasa – dodatki mięsne sprawiają, że zupa jest bardziej sycąca.
• Majeranek – tradycyjna przyprawa, która dopełnia smak potrawy.
Regionalne warianty zalewajki
Zalewajka w zależności od regionu przybiera różne formy:
• Świętokrzyska – bogata, na zakwasie żurkowym, z kiełbasą i śmietaną.
• Łódzka – prostsza, z ziemniakami i boczkiem, z delikatnym zakwasem.
• Wegetariańska – zamiast mięsa dodaje się wędzone tofu lub smażone pieczarki.
Jak zrobić zalewajkę? Łatwy przepis na zalewajkę
Jakie składniki są potrzebne do zalewajki? Zobacz tradycyjny przepis na zalewajkę:
Składniki:
• 500 g ziemniaków,
• 1 litr zakwasu żurkowego lub chlebowego,
• 200 g wędzonego boczku lub kiełbasy,
• 2-3 ząbki czosnku,
• 1 cebula,
• 2-3 suszone grzyby (opcjonalnie),
• 1 liść laurowy, 2-3 ziela angielskie,
• majeranek, sól, pieprz do smaku,
• 2 łyżki śmietany (opcjonalnie).
Sposób przygotowania:
1. Ziemniaki obierz, pokrój w kostkę i ugotuj w osolonej wodzie z liściem laurowym i zielem angielskim.
2. Na patelni podsmaż pokrojony boczek lub kiełbasę z cebulą.
3. Do ziemniaków dodaj zakwas, suszone grzyby (wcześniej namoczone) i zagotuj.
4. Dodaj podsmażone mięso z cebulą oraz przeciśnięty przez praskę czosnek.
5. Dopraw majerankiem, pieprzem i solą.
6. Na koniec, opcjonalnie, zabiel zupę śmietaną.
Zalewajka – z czym ją podawać?
Zalewajka może być podawana w bardziej wyrafinowanej formie – z jajkiem ugotowanym na twardo, świeżym koperkiem czy w wersji bezglutenowej, używając zakwasu na mące gryczanej. Jest też znakomitym przykładem dania zero waste, ponieważ do jej przygotowania można wykorzystać składniki, które zalegają w kuchni.
