Sprawdź gdzie kupisz Gazetę Polską oraz Gazetę Polską Codziennie Lista miejsc »

Co wiesz o współczesnych polskich wynalazcach?

Nie tylko Kopernik, Skłodowska-Curie, Łukasiewicz czy Czochralski - także dziś polscy naukowcy prowadzą ważne i ciekawe badania. Dziś prezentujemy pierwszą część zestawienia podsumowujące najciekawsze dokonania polskich badaczy i wynalazców z ostatnich lat w kilku wybranych dziedzinach.

zdjęcie ilustracyjne
zdjęcie ilustracyjne
gerd Altmann/Pixabay

KOSMOS

Dzięki polskim naukowcom na orbicie krąży już 5 satelitów. Są to dwa satelity BRITE (Lem i Heweliusz), KRAKsat, PWSat2 oraz Światowid. Polskim satelitą był również PWSat, który już zakończył swą misję. Na orbicie Ziemi realizowany jest też polsko-fiński projekt ICEYE.

Polscy naukowcy i inżynierowie pomagali w przygotowaniu sprzętu dla ważnych międzynarodowych misji kosmicznych, m.in. misji ESA do komety Rosetta (na potrzeby której wykonano w Polsce instrument o nazwie MUPUS), marsjańskiej misji InSight NASA (na potrzeby której stworzono w kraju tzw. Kreta, czyli penetrator) czy rosyjskiej misji Phobos-Grunt (dla której powstał penetrator podpowierzchniowy o nazwie CHOMIK).

Nasi naukowcy mają wkład w misję Solar Orbiter, która w lutym 2020 r. ruszyła w stronę Słońca. Naukowcy z Warszawy i Wrocławia, wraz ze Szwajcarami, Czechami, Niemcami i Francuzami, opracowali STIX - specjalny rodzaj teleskopu rentgenowskiego, który zarejestruje rozbłyski na Słońcu. 

Unikalną, trójwymiarową mapę Drogi Mlecznej przedstawili naukowcy z Obserwatorium Astronomicznego UW, pracujący w ramach projektu Optical Gravitational Lensing Experiment (OGLE). Mapa dostarcza nowych informacji na temat m.in. historii naszej Galaktyki.

Odkryta w 2017 roku, pochodząca spoza Układu Słonecznego planetoida 'Oumuamua nie wiruje ruchem prostym, a raczej "koziołkuje" w przestrzeni kosmicznej - wynika z obserwacji przeprowadzonych pod kierunkiem astronomów z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

ZIEMIA

Polscy badacze poinformowali, że największy znany dotąd gad ssakokształtny, Lisiowicia bojani, żył na terenie Śląska ok. 210 mln lat temu. Pod względem masy i gabarytów blisko mu było do słoni.

Polscy paleontolodzy odkryli pod Iłżą (Mazowieckie) kości pliozaurów - potężnych drapieżników morskich żyjących w Jurze, czyli przed ok. 150 mln lat. Szczątki tych największych, jurajskich zwierząt odkryto w Europie tylko w kilku miejscach. Odkrywcami są paleontolog dr Daniel Tyborowski z Muzeum Ziemi PAN i dr. hab. Błażej Błażejowski z Instytutu Paleobiologii PAN.

Jedna z pięciu największych znanych w historii świata megapowodzi zdarzyła się w rejonie Suwałk kilkanaście tysięcy lat temu - ustalili naukowcy. Do dziś widać jej skutki. Przełomowe odkrycie naukowców z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika zmienia myślenie o krajobrazie Europy Środkowej i wyjaśnia m.in. genezę jeziora Hańcza.

TECHNOLOGIA

Komputerowe kodowanie ANS (z ang. Asymmetric Numeral Systems) to wynalazek dr. Jarosława Dudy z UJ. Jest ono powszechnie dostępne w oprogramowaniach komputerowych na całym świecie. Pozwala na kompresję danych m.in. w komputerach i innych urządzeniach elektronicznych. Dzięki tej metodzie szybkość i efektywność przepływu informacji drogą elektroniczną wzrosła aż 30 razy.

Polska wynalazczyni Marta Karczewicz całą karierę zawodową poświęciła pracy nad rozwojem technologii kompresji wideo. Dzięki setkom opracowanych przez nią rozwiązań możemy dziś oglądać przez internet filmy o wysokiej jakości obrazu, prowadzić wideokonferencje czy korzystać z rzeczywistości wirtualnej i rozszerzonej na urządzeniach mobilnych. Za każdym razem, gdy plik wideo jest przesyłany za pośrednictwem serwisu internetowego lub sygnału telewizyjnego, jest on prawdopodobnie kodowany przy użyciu standardu Advanced Video Coding (AVC), do opracowania którego przyczyniła się Polka.

W Centrum Nauki Kopernik, na liściach szpinaku wyhodowano mięso kurczaka (na celulozowym szkielecie z liścia szpinaku umieszczono w dumie 2 mln komórek mięśniowych kurczaka). Eksperyment ten miał pokazać, że produkowanie mięsa bez cierpienia zwierząt - na szalce w laboratorium - nie jest odległą przyszłością. Stanisław Łoboziak z CNK, który taki liść wyprodukował, wspominał, że produkt pod względem konsystencji przypomina wodorosty i ma słonawy posmak.

FIZYKA I CHEMIA

Diament, grafen, grafit, fulereny (a także nanorurki) nie są już jedynymi znanymi odmianami węgla. Zaobserwowano węgiel w kolejnej postaci: to cyklokarbon - atomowej wielkości węglowy pierścień. Odkrycie odnotowane w "Science" jest zasługą m.in. Polaka, dr. Przemysława Gawła z Uniwersytetu Oksfordzkiego.

Fotony - niemające masy i poruszające się z prędkością światła cząstki - da się sprytnymi sztuczkami "zatrzymać" i skłonić do tego, by zachowywały się jak zupełnie inne cząstki - posiadające masę i reagujące na pole magnetyczne elektrony. Wykazał to zespół kierowany przez prof. Jacka Szczytkę z UW.

 



Źródło: niezalezna.pl, PAP

#styl życia #innowacje #nauka #nowe technologie

redakcja