Zastępca prezydenta Starzyńskiego wraz z rodziną zostaną odznaczeni za ratowanie Żydów

Prezes Jonny Daniels podkreśla, że uroczyste wręczenie nagród

to niezwykła okazja, aby uczcić zarówno ocalonych z Holokaustu, jak i tych, którzy ryzykowali życiem własnym oraz swoich rodzin, by ocalić Żydów. Nasze pokolenie ma coraz mniej czasu, aby osobiście uhonorować oraz uczyć się od tych bohaterów. Mamy także obowiązek zadbać, aby ich losy nigdy nie zostały zapomniane.

W tym roku odznaczenia przyznane zostaną po raz trzeci. Jednym z uhonorowanych zostanie wiceprezydent okupowanej Warszawy,  przyjaciel i zastępca Stefana Starzyńskiego – Julian Spitosław Kulski.

W czasie okupacji pełnił podwójną rolę – administratora, który składał raporty okupantowi oraz prezydenta miasta, współpracującego z podziemiem. Dzięki działaniom Kulskiego tysiące obywateli pochodzenia żydowskiego uzyskało fałszywe tożsamości i miejsce zatrudnienia w strukturach miejskich. Był pierwszym zwierzchnikiem Ratusza, który odwiedził zwierzchnika Gminy Żydowskiej w getcie.

Uhonorowana zostanie także jego żona, Eugenia z Soleckich Kulska. W czasie okupacji prowadziła gospodarstwo ogrodnicze w Baniosze pod Warszawą, w którym dała schronienie Annie Katzner (Zofii Łozińskiej) oraz znalazła miejsce dla jej córki i zięcia. Z kolei jej siostra, Zofia z Soleckich Zembrzuska, która również otrzyma tegoroczne wyróżnienie, była pielęgniarką chirurgiczną w warszawskim Szpitalu Praskim p.w. Przemienienia Pańskiego. Ukrywała w swoim mieszkaniu znanego lekarza ze Lwowa, dr Leona Katznera (Jana Łozińskiego), razem z nim pracowała.

Jak podkreślił Daniels, „w tym roku nagrodzone zostaną osoby, które podczas Holocaustu uratowały łącznie około 3000 Żydów, jednak nigdy wcześniej nie zostały za to uhonorowane”.

Syn Kulskich – Julian był powstańcem warszawskim, żołnierzem AK.  Od lat jest architektem na co dzień mieszkającym w USA, autorem książki i filmu „Dziedzictwo orła białego”, który jest pokazywany we wszystkich szkołach powszechnych w Ameryce razem z filmem nakręconym na podstawie „Dziennika Anny Frank”. Julian Kulski był gościem VIII Festiwalu Filmowego Niepokorni Niezłomni Wyklęci.

Julian Kulski, syn Juliana Kulskiego, wiceprezydenta Warszawy, zastępcy Stefana Starzyńskiego

Tak opowiadał wówczas o swoim ojcu:

Walczył w Legionach, brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Kiedy wybuchła II wojna światowa ściśle współpracował z prezydentem Starzyńskim. Po jego uwięzieniu, za zgodą dowództwa AK i Rządu Polskiego na Uchodźstwie, sprawował komisaryczny nadzór nad stolicą jako prezydent pod zarządem niemieckim. Mój ojciec jest mało znanym bohaterem – udało mu się zrobić z Ratusza twierdzę armii podziemnej. Wielu oficerów państwa podziemnego zostało tam zatrudnionych. Przez całą okupację wystawiano w Ratuszu nowe dokumenty dla Żydów, zmieniając im nazwiska i wyznanie. Uratowało się dzięki temu tysiące ludzi.

Ceremonia wręczenia odznaczeń From the Depths odbędzie się w niedzielę w warszawskiej Kinotece w Pałacu Kultury i Nauki. W wydarzeniu udział wezmą m.in. przedstawiciele Kongresu USA oraz wicemarszałek Knessetu Yehiel Hilik Bar. Jak podkreślił Daniels, „ich przyjazd do Polski to wyraz najwyższego uznania dla ocalałych z Holokaustu oraz polskich bohaterów”.

Po uroczystości odbędzie się europejska premiera filmu „Destination Unknown” („Cel nieznany”) przedstawiająca historię ocalonego z Zagłady, 92-letniego Żyda z Krakowa Edwarda Mosberga.

Nie jestem już młodym człowiekiem, pokolenie ocalałych, takich jak ja, umiera każdego dnia. Musimy opowiadać nasze historie światu, mieć pewność, że nasze przesłanie nie będzie zapomniane.

– podkreślił Mosberg, zwracając uwagę na konieczność upamiętnienia osób, które w czasie wojny pomagały prześladowanym Żydom.

To moja ostatnia wola, aby ci polscy bohaterowie zostali uhonorowani. Oni zrobili coś, czego ja bym nie zrobił – ryzykowali życie rodziny dla ratowania Żydów. My, Żydzi, musimy im teraz podziękować. Musimy ich uhonorować, okazać im szacunek i miłość.

– dodał Mosberg.

Edward Mosberg jest jednym z ostatnich, którzy przeżyli Płaszów i Mathausen. Przyczynił się do pogłębienia dialogu pomiędzy Żydami i Polakami, pracuje także nad promowaniem edukacji o Holocauście na świecie, pielęgnując pamięć o Zagładzie. W momencie wybuchu II wojny światowej miał 13 lat. Jego rodzina została wysłana do krakowskiego getta; po jego likwidacji matka trafiła do Auschwitz, gdzie została zamordowana, słuch o ojcu zaginął dużo wcześniej. Moseberga wraz z rodzeństwem zesłano do Płaszowa, a stamtąd do licznych nazistowskich obozów koncentracyjnych, m.in. Mathausen. W 1951 r. wraz z narzeczoną przybył do Nowego Jorku; obecnie mieszka w New Jersey.

W zeszłym roku odznaczenia im. Antoniny i Jana Żabińskich dla Polaków ratujących Żydów podczas II wojny (ówczesna nazwa odznaczeń), otrzymały siostry franciszkanki z Klasztoru Maryi, Natalia Jakoniuk wraz z rodziną oraz – pośmiertnie – rodzina Jana Kawczyńskiego

Celem fundacji From the Depths jest „budowanie wspólnej przyszłości między Polakami i Żydami”. Współpracuje ona z osobami ocalałymi z Holokaustu oraz ze społecznościami żydowskimi z całego świata, szczególnie z Europy Wschodniej.

 

Źródło: dzieje.pl, festiwalnnw.pl

#odznaczenia #Fundacji From the Dephts #Julian Kulski #wiceprezydent Warszawy #II w. św.