Wystawa „O niepodległą. Rok 1914”

Naród z przeszło 1000-letnią tradycją państwową, 150-letnim doświadczeniem rozbiorów i walk o niepodległość, powinien w trosce o swoją przyszłość szukać wskazań w wielkich momentach swej przeszłości. Jednym z takich wydarzeń był czyn zbrojny Józefa Piłsudskiego 1914 r. i wynikające z niego następstwa.
Józef Piłsudski, który w chwili wybuchu I wojny światowej nie chciał dopuścić, by „na szalach losów, ważących się nad naszymi głowami, na szalach, na które miecze rzucono, zabrakło polskiej szabli”, doprowadził do podniesienia sprawy polskiej do poziomu zagadnień europejskich. Ponieważ przewidział już znacznie wcześniej, że pierwszym zaborcą, który odpadnie z gry, będzie carska Rosja, wskazał kierunek, w którym mieli podążać jego żołnierze.

– napisał współautor wystawy dr Jerzy Kirszak.

Dr Kirszak dodał też, że początkowo, z powodu zobojętnienia większości społeczeństwa i niezrozumienia tej idei, Piłsudski mógł liczyć tylko na garstkę swoich strzelców. Ale to wojsko bezgranicznie mu ufało i wierzyło, że pod jego przewodem uda się wywalczyć wolność dla całej Polski, podzielonej przez drapieżnych sąsiadów. Strzelcy, którzy stali się legionistami, mieli być iskrą, wzniecającą powstanie. Ich trud i walka doprowadziły do stopniowego rozszerzenia działań niepodległościowych, co wraz ze zgodnym z przewidywaniami Piłsudskiego zakończeniem Wielkiej Wojny, przyniosło wolność Polsce.

Kazimierz Sosnkowski, nieodłączny z Piłsudskim współtwórca i współwykonawca oraz jego zastępca, charakteryzując żołnierzy Legionów Polskich pisał: 

Było to zbiorowisko młodzieży gorącej, szlachetnej, ożywionej rzadko spotykanym w dziejach, bezgranicznym umiłowaniem ideałów, gotowej do wszelkich poświęceń i ofiar, na wskroś bezinteresownej, wyzbytej wszelkiej myśli o zaszczytach, stanowiskach, rekompensatach, karierach osobistych. Było to wojsko wesołe, rozśpiewane, pełne owej bujnej żywotności jaką obrazują płótna Kossaka.

 

Żołnierz I Brygady Legionów w masce przeciwgazowej (zbiory Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie)

Wystawę przygotowało Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej IPN we Wrocławiu. Można ją oglądać na Zamku Królewskim w Warszawie do 12 października. Wstęp wolny. Wystawie towarzyszą zajęcia edukacyjne dla grup szkolnych, prowadzone od 12 września do 12 października. Ich elementem są warsztaty plastyczno-historyczne „Plakat dla Niepodległej”. 

Wejście kompanii Związku Strzeleckiego do Zakopanego, sierpień 1913 r. (zbiory Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie)

 

Źródło: ipn.gov.pl

#Legiony #niepodległość #Piłsudski #wystawa