W sobotę na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie odbyły się uroczystości upamiętniające ofiary zbrodni katyńskiej. Wziął w nich udział m.in. wicepremier, minister kultury prof. Piotr Gliński, który powiedział „Mord katyński miał być dokonany nie tylko na naszych braciach, ojcach, dziadach, ale miał to być mord dokonany na Polsce. Jesteśmy tu, by powiedzieć światu, że ten mord na Polsce się nie udał…”.
Jesteśmy dzisiaj w tym miejscu z pielgrzymką, jesteśmy by się na chwilę zatrzymać, pomyśleć, pomodlić i by uczcić ofiary zbrodni katyńskiej, zbrodni totalitarnego, sowieckiego państwa. Zbrodni popełnionej z premedytacją na blisko 22 tysiącach polskich jeńców wojennych – oficerach oraz przedstawicielach elit intelektualnych i urzędniczych II RP. Przed 78 laty w Charkowie zamordowano 3 820 oficerów Wojska Polskiego, w tym oficerów rezerwy wywodzących się ze środowisk inteligencji. Zamordowano elitę elit, najlepszych synów naszego narodu.
– podkreślił wicepremier.
Danuta Matloch/MKiDN
Wicepremier przypomniał, że w miejscu cmentarza pochowano nie tylko ofiary zbrodni katyńskiej, ale leżą tam też Rosjanie, Żydzi, Ukraińcy czy Polacy (ofiary Wielkiego Terroru, w tym tzw. operacji polskiej NKWD). Gliński dodał, że pamięć o zbrodni katyńskiej wymaga nie tylko upamiętniania wszystkich jej ofiar, ale i ujawnienia wszystkich jej sprawców.
Potrzebujemy w tej sprawie swoistej koalicji pamięci – głosów państw wolnych, demokratycznych, rozumiejących, że napiętnowanie przestępstw przeszłości jest ważne, także z uwagi na wymogi przyszłości. W tej koalicji pamięci Polska i Ukraina, dwa największe narody, którym sowiecki totalitaryzm odmawiał przez dziesiątki lat realizacji prawa do samostanowienia, mają ogromną rolę do odegrania, również w wymiarze dwustronnym.
Podczas wizyty w Charkowie przedstawiciele Polski i Ukrainy, wraz z przedstawicielami rodzin katyńskich, złożyli kwiaty pod tablicą pamiątkową umieszczoną na gmachu byłego więzienia NKWD – rzeczywistym miejscu mordowania polskich jeńców wojennych.
Danuta Matloch/MKiDN
Ofiary zbrodni katyńskiej upamiętniono minutą ciszy i salwami honorowymi. Z kolei na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie odegrano hymny Polski i Ukrainy, złożono wieńce przy ukraińskiej i polskiej ścianie ołtarzowej. Mszę odprawił biskup polowy Wojska Polskiego gen. bryg. Józef Guzdek.