Autor, profesor Jacek Kowalski, wybitny znawca kultury staropolskiej i laureat prestiżowej Nagrody Literackiej imienia Józefa Mackiewicza, ukazuje Moniuszkowską operę jako utwór wielowarstwowy. „Straszny dwór” staje się tu węzłem nieoczekiwanych treści, aluzji i ukrytych znaczeń, które autor w narracji stylizowanej na gawędę przedstawia czytelnikom. Znajdziemy tu informacje na temat samego kompozytora, historii politycznej, nastrojów społecznych, estetyki ówczesnych inscenizacji czy składu zespołów artystycznych wystawiających operę.
Druga część książki zawiera libretto „Strasznego dworu” w niezwykłej edycji, która odzwierciedla stan tekstu w chwili przygotowań do prapremiery. Podstawą jest rękopis libretta pióra Jana Chęcińskiego, autor zestawił go z wersją drukowaną (i ocenzurowaną) oraz partyturą utworu, w którą Moniuszko własną ręką wpisywał słowa.
Zabiegi te przywracają „Strasznemu dworowi” kształt, jakiego nigdy nie mieliśmy szansy poznać – od początku zniekształcane przez cenzorów libretto ulegało potem kolejnym, już wykonawczym odkształceniom i modernizacjom. „Nowe” libretto pozwoli również czytelnikom poznać tajniki warsztatu kompozytora, który jako autor całości dzieła modeluje według własnych zamierzeń tekst stworzony przez librecistę.Do tytułu została dołączona płyta CD z nagraniem opery Moniuszki z 1965 r. w wykonaniu m.in. Haliny Słonickiej, Andrzeja Hiolskiego i Bernarda Ładysza.