Profesor Wiesław Wydra z Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, odnalazł w jednej z europejskich bibliotek uniwersyteckich nieznane wcześniej wydanie „Rozmów Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”, pochodzące z 1542 roku. Do tej pory znaliśmy tylko fragmenty tego dzieła.
„Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”, liczy około pół tysiąca wersów i jest jednym z najbardziej znanych polskich tekstów średniowiecznych. Jego autorstwo przypisuje się Mikołajowi z Mierzyńca, kanonikowi płockiemu, który napisał go prawdopodobnie na początku XV wieku. Oryginał się nie zachował. Około roku 1463 nieznany kopista przepisał większą część utworu, poza zakończeniem – ten tekst dialogu został odnaleziony w latach 80. XIX wieku przez Wojciecha Kętrzyńskiego w jednym z rękopisów Biblioteki Katedralnej w Płocku.
Polski autor wzorował się na łacińskich pierwowzorach dialogów ze śmiercią, które obrazowały równość wobec niej wszystkich ludzi – od papieża po żebraka, ulotność i marność dóbr doczesnych. Dodatkowo w tego typu utworach przedstawiano zwykle satyryczny obraz wszystkich stanów społecznych. Śmierć z polskiej wersji nie jest szkieletem jak na wizerunkach z Zachodu Europy, ale ma postać… kobiety:
Uźrzał człowieka nagiego,
Przyrodzenia niewieściego,
Obraza wielmi skaradego
Łoktuszą przepasanego.
Znalezisko doczeka się opracowania krytycznego - ukaże się ono jesienią nakładem Wydawnictwa Poznańskie Studia Polonistyczne jesienią.