Mojemu rannemu jedzeniu śniadania zawsze towarzyszy szum codziennych wiadomości. Zazwyczaj są one jednak zróżnicowane. W poniedziałek słyszę o nowej reformie sądownictwa, a we wtorek zaś o zbliżających się nieubłagalnie igrzyskach olimpijskich, na których każdy z ręką na pulsie będzie liczyć medale ,,naszych”. Od pewnego jednak czasu dzień w dzień nienagannie ubrani dziennikarze mówią tylko o wielkim konflikcie polsko-izraelskim. Myślę, że nie muszę przybliżać szczegółów tego sporu. Wystarczy spojrzeć na okładki topowych dzienników lub po prostu zajrzeć do internetu. Kilka dni temu ważni panowie w garniturach nową ustawą starają się położyć kres powiedzeniom typu ,,polskie obozy zagłady”. Czy to było kluczem problemu błędnego interpretowania historii? Czy może rozwiązanie leży gdzieś indziej?
Kilka dni temu wraz z rodzicami byłam w warszawskim Muzeum Historii Żydów Polskich – POLIN. Ten nowoczesny gmach został otwarty dopiero w 2013 roku, a już cieszy się ogromną popularnością. Rzeczywiście muzeum robi duże wrażenie – z zewnątrz, jak i wewnątrz. Według statystyk z października tamtego roku muzeum odwiedziło już milion zwiedzających, w tym obcokrajowcy ze 113 państw, a 45 procent gości to szkolna młodzież z całego świata. My gmach zwiedzaliśmy z tamtejszą przewodniczką wraz z kilkunastoosobową grupką. Dostaliśmy specjalne słuchawki i nadajniki i wyruszyliśmy w tysiącletnią podróż do świata Żydów polskich. Salom z różnymi eksponatami nie można było odmówić przepychu i pięknych dekoracji. Każda sala opowiadała o innym fragmencie historii. Były one ułożone chronologicznie. Pani przewodnik szczegółowo opisywała nam zmieniające się życie Żydów i ich relacje z Polakami. Po jakimś czasie nietrudno było zagubić się w opowiadaniach i otaczających obrazkach i stać się częścią świata tej niepowtarzalnej społeczności.
Po już dwóch godzinach pani przewodnik zabrała nas do ostatnich i jak można by się tego spodziewać tych najważniejszych sal. Dotyczyły one bowiem XX wieku. Co oczywiste odbywały się wtedy wojny, w których Żydzi byli szczególnie okrutnie traktowani przez Niemców. Kazano im nosić specjalne opaski z gwiazdą Dawida, by wyróżniali się spośród innych ludzi. Zmuszano ich do bezcelowych prac tylko po to, by ich upokorzyć. Tworzono getta dla Żydów, gdzie skazani byli na życie w brutalnych warunkach, a celem Niemców była eksterminacja narodu żydowskiego. Większość z więzionych umierała z głodu lub na ciężką chorobę-tyfus. Z późniejszych obliczeń stwierdzono, że aż 80 procent żywności w gettach były potajemnie przemycane. Przemycane głównie przez Polaków, którzy to właśnie najbardziej pomagali Żydom. Pomimo tego, że to właśnie tylko w Polsce za pomaganie Żydom była kara śmierci. Kara śmierci całej rodziny. Hebrajczyków ukrywano dosłownie wszędzie. W klatkach dla zwierząt, w podziemiach, w kanałach czy wykopanych schronach. Wróćmy jednak do naszej muzealnej wycieczki. Gdy mijaliśmy coraz to straszniejsze sceny i historie, czekałam aż pani przewodnik zacznie opowiadać o Korczaku czy rodzinie Ulmów. Aż może nawet za bardzo podkreśli wagę odważnych Polaków podczas wojny. Czego się doczekałam? Przelotnej wzmianki o ukrywaniu Żydów. Nawet słowem pani przewodnik nie wspomniała o poruszającej historii profesora Korczaka i rodziny Ulmów. Powiem szczerze. Zaskoczyło mnie to i trochę zawiodło. Później gdzieś tam jednym uchem usłyszałam o powojennym pogromie kieleckim rzekomo dokonanym przez Polaków. Nie kłamiąc, nie wiedziałam wcześniej o tym zdarzeniu. Dopiero potem przeczytałam, że pogrom prawdopodobnie był celowo sprowokowany przez komunistów. Mieszkańców Kielc podpuszczono do zbrodni, a sam główny bohater dramatu mały Henryk został zmuszony do kłamstwa. Tak naprawdę nie został porwany przez Żydów, bo w tym czasie słodko wypoczywał na wsi. Pani przewodnik wydaje mi się, że została przygotowana do oprowadzania w sposób banalny, podręcznikowy. Może nie zagłębiała się specjalnie w szczegóły tego zdarzenia, lecz po prostu przyjęła suchy fakt. Niedociągnięcia te jednak są bardzo ważne ze względu na to, że muzeum odwiedza mnóstwo obcokrajowców i uczniów. To chyba wydaje się oczywiste, że te dwie grupy przyjechały do muzeum w celu poszerzenia swojej, możemy przypuszczać, małej wiedzy.
Zadajmy sobie więc pytanie. Jak teraz możemy się dziwić temu, że właśnie takie powiedzenia jak ,,polskie obozy zagłady” są wciąż w użyciu? Czy nie powinniśmy zacząć od podstaw, takich jak właśnie właściwa edukacja? Złe oprowadzanie przewodników to bowiem właśnie jedna z tych rzeczy, która negatywnie wpływa na wiedzę części ludzi. Słowa bowiem tej i takiej przewodniczki mogą rozprzestrzenić się błyskawicznie, a na to nie będziemy już mieć wpływu.
Basia, II klasa gimnazjum
