Matylda przyszła na świat w Mantui, w 1046 roku. Jej ojcem był Bonifacy z Canossy, który rządził połową Italii, księstwami Mantui, Modeny, Toskanią, Bolonią, Parmą, Brescią, Ferrarą i Weroną, a matką Beatrycze z Lotaryngii. Matylda miała brata i siostrę, którzy zmarli młodo, wcześnie straciła też ojca, a potem, po ponownym zamążpójściu Beatrycze, także ojczyma.
Wychowywana przez Anselma z Lukki, przyszłego świętego, odebrała staranne wykształcenie i była doskonale przygotowana do pełnienia rządów. Mówiła po łacinie, niemiecku i francusku, uczono ją strategii, taktyki, jazdy konnej i władania bronią. Nie zaznała jednak szczęścia rodzinnego – najpierw wydano ją za przyrodniego brata Godfryda Garbatego, urodziła mu córeczkę, ale dziecko zmarło kilka tygodni później.
Godfryd Garbaty
Małżeństwo nie ułożyło się dobrze i Matylda zdecydowała się na separację. Chciała wstąpić do zakonu, ale papież nie zgodził się na unieważnienie małżeństwa. Tymczasem Godfryd stanął politycznie po stronie cesarza i zaangażował się w walkę przeciwko Grzegorzowi VII. Wkrótce został zamordowany w tajemniczych okolicznościach. Po raz drugi wyszłą za mąż za Welfa V, księcia Bawarii, ale i ten związek szybko się rozpadł, podobno książę był o wiele lat młodszy i bał się, że Matylda użyje czarów w noc poślubną, co wiadomo dzięki pikantnym szczegółom z ówczesnych kronik.
Matylda i Welf
Matylda ufundowała wiele klasztorów, szpitali, budowała drogi i zamki. W swej władzy podpierała się znakomitymi prawnikami, którzy mieli za zadanie pomóc jej w sprawiedliwych rządach. Była inicjatorką wielu dzieł literackich i religijnych, a ukazujące się księgi nakazywała przepisywać w wielu kopiach i rozsyłać na inne dwory. Zmarła w Bondanazzo di Reggiolo 24 maja 1115 roku. Wszystkie swoje dobra podarowała Państwu Kościelnemu. Została pochowana w Mantui, w klasztorze św. Benedykta. W 1635 roku jej resztki zostały przeniesione do Bazyliki św. Piotra w Watykanie, spoczęła obok apostołów i męczenników.
