„Odsłonięcie pomnika następuje również w roku 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polscę” – podkreśliła Paulina Tomczykiewicz z urzędu gminy w Lanckoronie.
Jak poinformowała, pomnik ma dwa filary. To "Wiara", czyli odniesienie do wiary ojców, w której wzrastali konfederaci i następne pokolenia walczące o wolność ojczyzny. Drugim filarem jest "Wolność". Podkreśla on narodowo-wyzwoleńczy charakter Konfederacji, jak i późniejszych powstań – powiedziała Tomczykiewicz.
Sobotnią uroczystość zainauguruje msza św. w lanckorońskim kościele Narodzenia św. Jana Chrzciciela, której będzie przewodniczył biskup pomocniczy archidiecezji krakowskiej Damian Muskus. Po niej, na miejscowym cmentarzu, zostanie odsłonięty kamienny pomnik w kształcie krzyża. Uroczystość zwieńczy koncert pieśni patriotycznych.
Patronat honorowy nad wydarzeniem objął prezydent Andrzej Duda, a w komitecie honorowym obchodów, które zostały zorganizowane z inicjatywy wójta Lanckorony Tadeusza Łopaty, zasiada m.in. marszałek Senatu Stanisław Karczewski, wicepremier, minister kultury Piotr Gliński, prezes IPN Jarosław Szarek i metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski.
Konfederacja barska była zbrojnym związkiem szlachty polskiej zawiązanym 29 lutego 1768 r. w Barze na Podolu. Celem było przeciwstawienie się wrogiej agresji i antypolskiej polityce króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Przez cztery lata konfederaci zbrojnie przeciwstawiali się najeźdźcy, walcząc przeciwko przeważającej i lepiej wyszkolonej armii rosyjskiej. Mimo to w 1772 r. doszło do pierwszego rozbioru Polski przy udziale trzech zaborców.
„Ziemia lanckorońska jest silnie związana z konfederatami barskimi. Tu doszło do dwóch dużych bitew” – powiedziała Paulina Tomczykiewicz. W 1768 r. konfederaci opanowali miejscowy zamek. W 1771 r. został on oblężony. Konfederaci poddali się w czerwcu 1772 r. W okolicach miejscowości w zbiorowej mogile spoczywa ok. 300 konfederatów, którzy zginęli w bitwie pod Lanckoroną.
Podczas konfederacji barskiej Lanckorona poniosła duże straty. Zamek i miasto zostały zniszczone i już nigdy nie odzyskały dawnej świetności.
