Wielki Szyfr Ludwika XIV
W XVII-wiecznej Francji pojawił się niezwykły system kryptograficzny nazwany Wielkim Szyfrem. Napisany został przez uzdolnionych matematyków, Antoine’a i Bonaventure’a Rossignol, na zamówienie Króla Słońce – Ludwika XIV. Miał on chronić wrażliwe informacje dyplomatyczne i wojskowe przed wzrokiem wrogów.
Rossignolowie była to rodzina słynąca z wyjątkowych umiejętności matematycznych. Po raz pierwszy zwróciła ona na siebie uwagę dworu królewskiego, gdy jeden z Rossignolów rozszyfrował szyfr Hugenotów podczas oblężenia Réalmont w 1626 roku, co doprowadziło do kapitulacji i zwycięstwa wojsk królewskich. Kardynał Richelieu, minister Ludwika XIII, zatrudnił kryptologa dla celów dyplomatycznych i wywiadowczych. Na łożu śmierci król powiedział podobno, że był to człowiek „najbardziej potrzebny dla dobra państwa”. Kiedy na tron wstąpił Ludwik XIV naczelnym kryptologiem państwa został Antoine Rossignol, który pracował razem ze swym synem Bonaventurą, w ten sposób już trzecie pokolenie rodziny pracowało dla Francji. Matematycy mieli swój pokój niedaleko gabinetu królewskiego w Wersalu. Tam właśnie opracowali Wielki Szyfr Ludwika XIV. Wkrótce komnatę tę okrzyknięto „Cabinet Noir” czyli „Czarnym Pokojem”. Od tamtej pory nazywane są tak biura kryptologiczne na całym świecie.
Wielki Szyfr Rossignolów była to wyjątkowo złożona kombinacja elementów homofonicznych (symbole dla tego samego dźwięku) i poligraficznych (wiele symboli dla każdej litery). Zamiast tradycyjnych liter stosowano różne symbole i kształty. Wielki Szyfr kilkadziesiąt lat później przestał być stosowany i kompletnie zapomniano jak go odczytać. Matematycy łamali sobie głowę, by go odszyfrować, ale dopiero pod koniec XIX wieku, udało się to Étienne’owi Bazeries, oficerowi armii francuskiej, zainteresowanemu kryptografią. Po trzech latach wysiłku złamał Wielki Szyfr, ujawniając tajemnice ukryte w zawiłych schematach. Dzięki temu uczeni uzyskali bezprecedensowy dostęp do poufnej komunikacji francuskich monarchów, dyplomatów i przywódców wojskowych. Przechwycone informacje okazały się pomocne w zrozumieniu geopolitycznego krajobrazu XVII-wiecznej Europy i rzucały światło na zniuansowane relacje między mocarstwami europejskimi.
Źródło: niezalezna.pl; ancient-origins.net
