Niezwykła pamiątka po żołnierzu gen. Andersa trafiła do rodziny bohatera
Historia odnalezienia nieśmiertelnika należącego do polskiego żołnierza związana jest z postem w mediach społecznościowych w Izraelu. Na jednej z grup poszukiwawczych Gan Erez zamieścił informację, że został odnaleziony przedmiot, który należał do polskiego żołnierza Franciszka Żbikowskiego, służącego w armii gen. Andersa. Osoby, które go znalazły, chciały przekazać przedmiot rodzinie Żbikowskiego. Po inauguracji projektu „Szlaki Nadziei, Odyseja Wolności” w Centrum Dziedzictwa im. Menachema Begina 6 czerwca 2023 r., w wyniku współpracy Ambasady Izraela z Instytutem Pamięci Narodowej, po przeprowadzonej kwerendzie, udało się nawiązać kontakt z żyjącą krewną żołnierza.
Podczas uroczystości prezes IPN przypomniał postać Franciszka Żbikowskiego:
– Nasz dzisiejszy bohater był obrońcą Polski z roku 1939, a w kolejnych latach bił się o wolną, niepodległą Polskę na Szlakach Nadziei w Odysei Wolności, jako żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Przeszedł długą drogę przez ówczesny mandat brytyjski w Palestynie, dzisiejsze państwo Izrael. Zdobywał Monte Cassino i wyzwalał Bolonię.
Dr Karol Nawrocki podkreślił, że to spotkanie jest także okazją aby przypomnieć, że relacje polsko-żydowskie – także w trudnym XX wieku – choć często postrzegane wyłącznie przez pryzmat najtragiczniejszego doświadczenia II wojny światowej i cierpienia, które połączyło naród żydowski z narodem polskim – sięgają dużo dalej. Prezes IPN podziękował obecnemu na uroczystości ambasadorowi Izraela w Polsce Yacovowi Livne oraz Ganowi Erezowi za inicjatywę.
Nawiązując do słów prezesa IPN ambasador Izraela w Polsce Yacov Livne zaznaczył:
– W trakcie II wojny światowej, w szeregach armii alianckich, walczyło ponad półtora miliona Żydów, w tym prawie 200 000 w wojsku polskim. Walczyliśmy razem w tych najtragiczniejszych czasach dla obu naszych narodów. Jestem szczęśliwy, że mogę towarzyszyć w tej ważnej chwili jaką jest przekazanie rodzinie pamiątek.
Franciszek Żbikowski
St. sierżant Franciszek Żbikowski (1903–1983) urodził się 3 lub 10 października 1903 r. w Warszawie, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych. Służył w 3. Dywizji Strzelców Karpackich, powstałej na bazie utworzonej w 1940 r. w Syrii Brygady Strzelców Karpackich. Brygada złożona była z Polaków, którzy po wojnie obronnej we wrześniu 1939 r. przedostali się na Bliski Wschód, gdzie utworzyli jednostkę polską przy francuskiej Armii Lewantu. Po porażce Francji w czerwcu 1940 r., polska brygada została relokowana do Palestyny pod dowództwo brytyjskie, walcząc m.in. w obronie Tobruku. W 1942 r. oddziały polskie przegrupowano, łącząc dotychczasowe jednostki, złożone m.in. z żołnierzy ewakuowanych z ZSRS na mocy układu Sikorski-Majski. Na przełomie 1943 i 1944 r. 3. Dywizja wraz z 2. Korpusem Polskim została przetransportowana do Włoch. W jej szeregach Franciszek Żbikowski walczył w bitwie o Monte Cassino, w składzie 9. Batalionu Strzelców Karpackich. Za udział w bitwie został odznaczony Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino nr 14594. Razem z polskimi żołnierzami brał udział w walkach nad Morzem Adriatyckim.
W 1945 r. 9. Batalion Strzelców Karpackich jako pierwszy wkroczył do wyzwolonej przez Polaków Bolonii. Na pamiątkę tego wydarzenia uroczyście nadano mu nazwę „Boloński”. Żbikowski został awansowany do stopnia st. sierżanta i otrzymał Krzyż Walecznych. Koniec wojny zastał go w Bolonii, skąd wyjechał do Wielkiej Brytanii. Ze względu na żonę Jadwigę i córkę Zofię, które pozostały w Polsce, zdecydował się powrócić do Warszawy. Długo nie mógł znaleźć zatrudnienia, mimo że ukrywał przed komunistycznymi władzami swój udział w Polskich Siłach Zbrojnych. Pracował m.in. jako kurier i woźny. Był też zatrudniony w różnych spółdzielniach pracy. Zmarł w 1983 r. Został pochowany na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie.
Źródło: ipn.gov.pl
