W Jedwabnem uczczono dziś 80. rocznicę mordu Żydów w tej miejscowości. Przy pomniku upamiętniającym ofiary tamtych wydarzeń odmówiono modlitwy za zmarłych, odczytano treny, imiona i nazwiska jedwabieńskich Żydów. Złożono wieńce i kwiaty. Nie było przemówień.
Według ustaleń śledztwa przeprowadzonego przez Instytut Pamięci Narodowej, 10 lipca 1941 r. w Jedwabnem grupa polskiej ludności zamordowała co najmniej 340 żydowskich sąsiadów. Większość - kobiety, mężczyźni i dzieci - została spalona żywcem w stodole. W ocenie IPN zbrodnia została dokonana z niemieckiej inspiracji (liczni przesłuchani świadkowie wskazali na przybyłych w tym dniu do Jedwabnego umundurowanych Niemców), ale - jak podawał Instytut w komunikacie o końcowych ustaleniach śledztwa, wydanym w lipcu 2002 roku - jej wykonawcami było co najmniej czterdziestu polskich mieszkańców Jedwabnego i okolic.
Śledztwo IPN umorzył w 2003. Uzasadnił wówczas, że nie udało się znaleźć wystarczających dowodów na udział osób innych niż osądzone za to już po II wojnie światowej.
O sprawie Jedwabnego zaczęło być głośno w 2000 r. po publikacji Jana Tomasza Grossa "Sąsiedzi", w której napisał, że 10 lipca 1941 r. w Jedwabnem Polacy zamordowali 1,6 tys. Żydów. Zaczęła się szeroka, międzynarodowa dyskusja. IPN wszczął śledztwo, były ekshumacje, zdemontowano stary pomnik z napisem, że zbrodni dokonali hitlerowcy. 20 lat temu, w 60. rocznicę tamtych wydarzeń, prezydent RP Aleksander Kwaśniewski, podczas największych jak dotąd uroczystości w Jedwabnem, przeprosił za tę zbrodnię.
W uroczystościach w Jedwabnem wziął udział m.in. doradca prezydenta RP Paweł Czerwiński. W imieniu Andrzeja Dudy złożył on kwiaty pod pomnikiem upamiętniającym Żydów zabitych w Jedwabnem oraz na miejscowym cmentarzu żydowskim.
Doradca Prezydenta RP Paweł Czerwiński złożył w imieniu Prezydenta @AndrzejDuda wiązanki biało-czerwonych kwiatów pod pomnikiem upamiętniającym Żydów zabitych w Jedwabnem 10 lipca 1941 roku oraz na miejscowym cmentarzu żydowskim.
— Kancelaria Prezydenta (@prezydentpl) July 11, 2021
Podczas uroczystości w Jedwabnem, w 80. rocznicę zbrodni, został oddany hołd ofiarom w imieniu Prezydenta RP @AndrzejDuda.
— PL1918 (@PL1918) July 11, 2021
Pamięć! pic.twitter.com/T6THRI4rn1