Centralna Kolej Transandyjska była przez ponad 100 lat najwyżej położoną kolej na świecie. Została zaprojektowana i wybudowana pod kierownictwem polskiego inżyniera Ernesta Malinowskiego. W chwili otwarcia, w latach 70. XIX w., była szczytowym osiągnięciem ówczesnej techniki. Najwyższy jej punkt osiągnął wysokość prawie 5000 m. n.p.m. Rekord ten został pobity dopiero po oddaniu do użytku Kolei Tybetańskiej w 1984 roku.
Kolej powstała, by połączyć Limę z bogatym w minerały regionem Cerro de Pasco i żyzną doliną Jauja, celem transportu bogactw z górskich rejonów Peru do portu w Limie. Niemożliwe stało się możliwe. Ernest Malinowski podjął się zaprojektowania konstrukcji całej linii kolejowej i nadzorowania jej budowy. Ogółem na całej trasie z Limy do La Oroya wykuto 63 tunele o długości ponad 6000 m, wybudowano 61 mostów i wiaduktów o łącznej długości ok. 2 km i wykonano 10 nawrotów, czyli zmian czoła pociągu.
Najbardziej znany jest wybudowany w 1872 roku wiadukt Verrugas – najdłuższy na trasie, ma ok. 200 m – łączący brzegi wąwozu o tej samej nazwie. Opiera się na trzech filarach ze stalowych kratownic, z których najwyższy ma prawie 77 m. Natomiast przez zachodnie stoki Kordylierów prowadzą liczne tunele, ostre łuki i spadki oraz podwójne zmiany kierunku jazdy. Na tym dystansie zostały pobite różne ówczesne „kolejowe” rekordy: najdłuższy tunel (1177 m), usytuowany najwyżej na świecie (4781 m n.p.m.), najwyżej położony węzeł kolejowy na świecie (4818 m n.p.m.).
W setną rocznicę śmierci Ernesta Malinowskiego na przełęczy Ticlio postawiono pomnik. W granicie przywiezionym ze Strzegomia wyryto godło Peru i Polski oraz napis w dwóch językach – po hiszpańsku i polsku:
Inżynier Polski, Patriota Peruwiański, Bohater obrony Callao 1866, projektant i budowniczy Centralnej Kolei Transandyjskiej.
Powyżej, na kamiennym kole wieńczącym pomnik, widnieje płaskorzeźba z brązu z wizerunkiem Ernesta Malinowskiego.
O polskim dziedzictwie kulturowym poza granicami kraju można dowiedzieć się więcej na stronie Instytutu Polonika www.polonika.pl