Bruegel i Rembrandt – ostatnie dni wystawy
Jeszcze tylko do 3 listopada można oglądać w Muzeum Narodowym w Warszawie unikalne dwie wystawy: „Bruegel w towarzystwie” i „Rembrandt osobiście”. W tym roku trwają międzynarodowe obchody 450. rocznicy śmierci Pietera Bruegla Starszego oraz 350. rocznicy śmierci Rembrandta van Rijn. Pokazy wspaniałych rycin tych dwóch światowej sławy artystów to kolejne odsłony cyklu Skarby MNW, którego celem jest prezentowanie publiczności przechowywanych w magazynach i niedostępnych na co dzień dzieł z muzealnej kolekcji. Kuratorem obu wystaw jest Joanna A. Tomicka.
Pieter Bruegel Starszy (1525/30–1569) i Rembrandt van Rijn (1606–1669) są znani głównie jako znakomici malarze, a mało kto wie, że z powodzeniem zajmowali się również grafiką. Bruegel przez 20 lat współpracował z największą i najsłynniejszą antwerpską oficyną wydawniczą Hieronimusa Cocka. Wydawca sfinansował mu podróż do Włoch, która miała ogromny wpływ na twórczość artysty. Bruegel najczęściej opracowywał rysunki i projekty, a ich przeniesieniem w techniki graficzne zajmowali się zawodowi rytownicy. W Polsce znajduje się tylko jedna akwaforta wykonana własnoręcznie przez tego artystę i należy właśnie do zbiorów MNW – to „Polowanie na dzikie króliki”.
Z kolei Rembrandt grafiką parał się przez całe życie, był w tej dziedzinie twórczym eksperymentatorem, dochodząc do ogromnej maestrii w uzyskiwaniu efektu końcowego.Ttraktował grafikę jako autonomiczne medium. Sam opracowywał kompozycje na płycie i własnoręcznie je odbijał, eksperymentując na każdym etapie powstawania dzieła – od tworzenia płyty po rodzaje użytego do odbitek papieru – wciąż poszerzając możliwości techniczne, by właściwie oddać swe artystyczne koncepcje.
Wszystkie zaprezentowane w MNW prace graficzne – ponad 30 rycin Bruegla i przeszło 40 Rembrandta – obejmują dzieła od najwcześniejszych po dojrzałe, najwybitniejsze. Wszystkie też powstały za życia obu twórców. W przypadku rycin to szczególnie istotne, ponieważ zachowane płyty pozwalają na wykonanie odbitek znacznie później, np. sto i więcej lat po śmierci twórcy.
Rembrandt osobiście
Rembrandt nie miał sobie równych w dziedzinie przedstawiania ludzkich emocji, wyrażania niuansów psychologicznych. Jego twórczość graficzną cechuje ciągłe poszukiwanie nowych sposobów warsztatowych dla oddania światłocieniowych walorów kompozycji, w gamie od bieli, przez najsubtelniejsze odcienie szarości, po głęboką czerń. Światłocień staje się u niego środkiem budowania nastroju i symboliki, zwłaszcza w scenach religijnych. W MNW prezentujemy ponad 40 dzieł graficznych Rembrandta, należących do naszych muzealnych zbiorów. Wybór tematów obejmuje wątki, których artysta nie podejmował w pracach malarskich, nurtujące jego wyobraźnię poszukiwania rozwiązań kompozycyjnych i technicznych. Najbardziej reprezentatywne są przykłady tematyki religijnej, opartej na Starym i Nowym Testamencie oraz sceny rodzajowe, studia postaci, akty. Wśród tych dzieł znajdują się prace mistrzowskie, odbitki najwyższej klasy artystycznej, porównywalne z rycinami w najzasobniejszych kolekcjach europejskich i światowych – napisała kurator wystawy Joanna Tomicka.
Bruegel w towarzystwie
Pokaz dzieł graficznych Pietera Bruegla Starszego obejmuje wspomnianą już akwafortę wykonaną przez samego artystę – Polowanie na dzikie króliki – oraz ponad 30 rycin wykonanych na podstawie rysunków artysty. Powstały one w antwerpskich pracowniach zawodowych rytowników, z którymi Bruegel współpracował i dla których specjalnie je przygotowywał. Ryciny, wszystkie pochodzące z kolekcji MNW, pierwszy raz są prezentowane w tak szerokim wyborze. Wybór grafik Bruegla został poszerzony o przykłady inspiracji, jakimi były choćby prace Hieronima Boscha, oraz o równie nieliczne przykłady rycin powstałych według rysunków Bruegla, lecz nieco później, już po jego śmierci. W tej grupie znajduje się dzieło wyjątkowe: jedyny zachowany egzemplarz cyklu Małe pejzaże – czytamy w opisie wystawy.
Cykl Skarby MNW
Oba pokazy oraz towarzyszące im publikacje zostały przygotowane w ramach cyklu Skarby Muzeum Narodowego w Warszawie, obejmującego dzieła należące do najcenniejszych w zbiorach Muzeum, a zarazem rzadko prezentowane ze względów konserwatorskich lub z powodu braku przestrzeni ekspozycyjnej. Do tej pory odbyły się pokazy dzieł Pabla Picassa, Jacka Malczewskiego i Juliusza Słowackiego. Prezentowane obecnie prace graficzne Bruegla i Rembrandta, wykonane na wrażliwym podłożu papierowym, niezwykle rzadko pokazywane są na wystawach z przyczyn konserwatorskich – ze względu na szkodliwy dla papieru kontakt ze światłem. Na co dzień przechowywane są w Gabinecie Rycin i Rysunków MNW.
Źródło: mnw.art.pl, niezalezna.pl
