Barwy Rzeczypospolitej Polskiej

1 sierpnia 1919 roku Sejm uchwalił ustawę o fladze narodowej, w której napisano „za barwy Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się kolor biały i czerwony w podłużnych pasach równoległych, z których górny – biały, dolny zaś – czerwony”. Dwa lata później Ministerstwo Spraw Wojskowych wydało broszurę, w której doprecyzowano odcień czerwieni definiując ją jako karmazyn, a w 1927 r. zmieniony ją na cynober. W tym samym roku Minister Spraw Wewnętrznych Sławoj Składkowski wydał okólnik, w którym ogłoszono pieśń „Jeszcze Polska nie zginęła” z 1797 r. hymnem narodowym.

Barwy flagi złożone z dwóch poziomych pasów: białego oraz czerwonego są odwzorowaniem kolorystyki godła państwowego, który stanowi orzeł biały na czerwonym polu. Zgodnie z zasadami heraldyki pas górny reprezentuje białego orła, a dolny czerwone pole tarczy herbowej. 

Już Jan Długosz opisując przygotowania do bitwy pod Grunwaldem wspominał o „chorągwi wielkiej, na której wyszyty był misternie orzeł biały z rozciągnionemi skrzydły, dziobem rozwartym i z koroną na głowie, jako herb i godło całego Królestwa Polskiego”.

Według symboliki heraldycznej biel używana jest jako odzwierciedlenie srebra, w zakresie wartości duchowych oznacza czystość i niepokalanie. Kolor czerwony to odwaga i waleczność.

W 1919 roku ustanowiono też drugą flagę narodową określaną jako „flaga państwowa z godłem”. Przeznaczona była dla polskich poselstw, konsulatów oraz statków handlowych. Wynikało to z faktu, że flaga biało-czerwona była i jest do dziś jedną z flag Międzynarodowego Kodu Sygnałowego używanego do sygnalizacji na morzu. Flaga biało-czerwona to flaga „H”, oznaczająca (jako sygnał jednoliterowy): „Mam pilota na statku”, zatem aby odróżnić od niej polską banderę, dodano godło. Jesteśmy jedynym krajem na świecie, który posiada dwa rodzaje flag narodowych. Flagi z godłem mogą używać obecnie jedynie polskie przedstawicielstwa i misje (także wojskowe) za granicą, statki morskie, kapitanaty i bosmanaty portów, lotniska i lądowiska cywil­ne oraz cywilne samoloty podczas lotów za granicą. 

Jak pisze w dodatku historycznym do tygodnika GP, prof. Tomasz Panfil: 

Biel i czerwień nabrały waloru barw narodowych w latach 1795-1815, gdy żołnierze oddziałów polskich walczących u boku cesarza Napoleona, a następnie armii Księstwa Warszawskiego, używali ich jako identyfikujących w wielonarodowych armiach cesarskiej Francji. Występowały one na proporczykach u lanc – w różnych układach barwnych – oraz w kokardach noszonych przez Polaków na mundurach i czapkach. Widzimy je na obrazach Januarego Suchodolskiego, polskiego malarza-batalisty, wielokrotnie przedstawiającego rozmaite epizody z okresu napoleońskiego. Malowidło „Biwak pod Wagram” ukazuje żołnierzy polskich rozmaitych formacji i stopni. Niektórzy z nich prezentują kokardy przypięte do nakryć głowy. Układ barw polskich kokard - na tym i innych obrazach Suchodolskiego – jest zawsze identyczny: pole centralne jest czerwone, otokowe zaś białe. Tę kompozycję barw kokard determinował fakt, że z biało-czerwonymi barwami związane było godło, czyli metalowy lub haftowany srebrną nicią Orzeł Biały. Ulokowany w centrum kokardy z przyczyn oczywistych musiał być umieszczony w polu czerwonym. 

Po raz pierwszy barwami narodowymi zajął się Sejm w 1831 roku, po wybuchu Powstania Listopadowego, przyjmując ustawę, która głosiła, co następuje: 

Izba Senatorska i Izba Poselska po wysłuchaniu Wniosków Komisji Sejmowych, zważywszy potrzebę nadania jednostajnej oznaki, pod którą winni się łączyć Polacy, postanowiły i stanowią:

Artykuł 1.

Kokardę Narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym.

Artykuł 2.

Wszyscy Polacy, a mianowicie Wojsko Polskie te kolory nosić mają w miejscu gdzie takowe oznaki dotąd noszonymi były.

Przyjęto na posiedzeniu Izby Poselskiej dnia 7 lutego 1831 roku.

15 października 2003 do laski marszałkowskiej wpłynął poselski projekt autorstwa posła Edwarda Płonki o zmianie ustawy o godle, barwach i hymnie RP, ustanawiający m.in. Dzień Flagi RP.  W toku prac legislacyjnych Senat RP w uchwale z dnia 12 lutego 2004 zaproponował poprawki m.in.: zastąpić Dzień Flagi RP Dniem Orła Białego, uznając godło za naczelne spośród symboli RP. Ostatecznie Sejm odrzucił ww. poprawkę i 20 lutego 2004 ustanowił datę 2 maja Dniem Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.
 

 

Źródło: tygodnik GP

#święto #kolory #Dzień #flaga