W 1920 roku II Rzeczpospolita zatrzymała hordy bolszewików u wrót Europy. Rok później w Rydze, 18 marca, podpisano traktat pokojowy między Polską a Rosją i Ukrainą.
Traktat kończył wojnę, ustalił granice oraz regulował inne sporne kwestie jak repatriacje, zwrot majątku publicznego i prywatnego, wypłaty odszkodowań.
Delegacji polskiej, zdominowanej przez Endecję, przewodniczył Jan Dąbski, sowieckiej Adolf Joffe.
Granicę polsko-sowiecką ustalono mniej więcej wzdłuż linii II rozbioru z 1793 r., z tym że Polska odzyskała też części Wołynia i Polesia, z miastem Pińskiem.
Sowieci zwrócili nam też niektóre obrazy Rembrandta, miecz koronacyjny Szczerbiec, chorągiew wielką koronną Zygmunta Augusta i serię arrasów wawelskich.
Ale mimo tego nie wywiązali się z większości zapisów traktatu dotyczących zarówno zwrotu dorobku kulturalnego, jak i spraw finansowych.
Równocześnie Rosjanie utrudniali jak mogli sprawę powrotów jeńców wojennych, potomków uczestników walk o niepodległość oraz wszystkich tych, którzy mogli udowodnić, że ich rodziny zamieszkiwały tereny dawnej Rzeczypospolitej.
Sowieci od początku nie zamierzali wywiązywać się z większości postanowień traktatu, a z powodu braku jakichkolwiek sankcji nie zaspokoili niemalże żadnych roszczeń finansowych Polski.
Źródło: jpilsudski.org
MŁ