W Banku Gospodarstwa Krajowego powstanie Fundusz Nauki Polskiej, z którego finansowana będzie nowatorska formuła współpracy naukowej: Wirtualny Instytut Badawczy - przewiduje projekt ustawy przygotowany przez resort nauki. To rozwiązanie ma pomóc w komercjalizacji innowacyjnych pomysłów, m.in. z biotechnologii.
Projekt Ustawy o wspieraniu działalności naukowej z Funduszu Nauki Polskiej zamieszczono na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Konsultacje publiczne projektu potrwają do 21 sierpnia.
Jak wyjaśniono w uzasadnieniu projektu, celem ustawy jest stworzenie podstaw i mechanizmu finansowania działalności naukowej prowadzonej w nowatorskiej formule – wirtualnego instytutu badawczego (WIB). Z Funduszu będą finansowane zespoły badawcze prowadzące działalność naukową w określonym obszarze nauki w formie WIB, oraz komercjalizacja wyników badań tych zespołów. Według zamierzeń projektodawców finansowana będzie działalność naukowa ważna dla realizacji strategii rozwoju państwa służącej rozwojowi innowacyjnych produktów, m.in. z zakresu biotechnologii.
WIB będzie stanowił formę organizacji pracy wyselekcjonowanych, konkurencyjnych na poziomie międzynarodowym zespołów badawczych, prowadzących działalność naukową o wysokim potencjale zastosowań społeczno-gospodarczych, której wyniki mają zostać skomercjalizowane. Pracami pokieruje lider o uznanym dorobku naukowym.
Projektodawcy uzasadniają, że wprowadzenie zaproponowanego w projekcie rozwiązania ma związek z koniecznością stworzenia nowego mechanizmu finansowania badań naukowych, szczególnie w obszarach o dużym znaczeniu społecznym i gospodarczym. Ma to zapewnić stabilny i elastyczny system finansowania, dostępny w perspektywie długookresowej (w założeniu: do 10 lat w 5-letnich cyklach, po dokonaniu oceny wydatkowania dotychczas przyznanych środków oraz osiągnięcia zakładanych celów naukowych).
Utworzenie Funduszu Nauki Polskiej ma być też – jak uzasadniono – jednym ze sposobów rozwiązania problemu niskiej komercjalizacji innowacyjnych pomysłów. "Finansowanie takie jest niezbędne dla prowadzenia badań i wdrażania ich wyników, szczególnie w niektórych branżach, np. biotechnologii czy medycynie" - czytamy w uzasadnieniu.
Fundusz, który powstanie w BGK, będzie wyodrębniony z budżetu państwa i będzie mógł finansować wskazane w ustawie cele w dłuższym horyzoncie czasowym. Według projektodawców zasadniczym źródłem finansowania Funduszu Nauki Polskiej będzie kwota 500 mln zł, jaką zostanie on zasilony w wyniku obniżenia funduszu statutowego BGK (przy czym, jak napisano w uzasadnieniu, przez okres pierwszych 10 lat "nie przewiduje się obciążania budżetu państwa na ten cel").