Stanowiące bezprecedensową "rebelię" stanowisko przyjęte przez polski Trybunał Konstytucyjny w wyrokach z 14 lipca i 7 października 2021 r. narusza pierwszeństwo, autonomię i skuteczność prawa UE - podkreślił w wydanej dzisiaj opinii rzecznik generalny TSUE.
Rzecznik generalny Dean Spielmann zaproponował TSUE, aby stwierdził, że Polska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy prawa Unii Europejskiej. W jego ocenie sporne wyroki TK znacząco odbiegają od orzecznictwa TSUE dotyczącego zagwarantowania skutecznej ochrony prawnej.
"W drodze tych wyroków polski Trybunał Konstytucyjny frontalnie uderzył w podstawowe zasady porządku prawnego Unii i w autorytet wyroków Trybunału (Sprawiedliwości UE). Naruszenia tych zasad w żadnym wypadku nie można uzasadniać przepisami prawa krajowego, także natury konstytucyjnej. Podobnie powołanie się na tożsamość konstytucyjną państwa członkowskiego nie może podważać podstawowych zasad prawa Unii"
- uznał rzecznik generalny TSUE. Skargę Komisji Europejskiej na Polskę uznał za zasadną.
- Powołanie trzech sędziów polskiego Trybunału Konstytucyjnego i jego prezesa w grudniu 2015 r. było obarczone szeregiem nieprawidłowości, dlatego TK nie można uznać za niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony na mocy ustawy w rozumieniu prawa Unii - stwierdził rzecznik generalny TSUE.
Prof. Zaradkiewicz: Uzurpacja
- Uznanie Konstytucji za najwyższe prawo w Polsce według rzecznika TSUE to "rebelia". Oni naprawdę traktują nas jak jakąś swoją kolonię
- skomentował w mediach społecznościowych decyzję TSUE były wiceminister sprawiedliwości, Sebastian Kaleta.
Uzurpacja - to umowa międzynarodowa ma być zgodna z Konstytucją a nie odwrotnie - stwierdził sędzia Sądu Najwyższego, prof. Kamil Zaradkiewicz.
- Polskich sędziów sprowadzono do roli rebeliantów, wmawiając Polakom bajkę z mchu i paproci o prymacie wobec Polski legendarnego "prawa europejskiego" - czytamy we wpisie w mediach społecznościowych Stowarzyszenia Sędziowie RP.
"Próba podważenia konstytucyjnych zasad"
Stowarzyszenie Prawnicy dla Polski wydali specjalne oświadczenie w odpowiedzi na opinie Spielmanna.
"Stowarzyszenie Prawnicy dla Polski wyraża stanowczy sprzeciw wobec opinii rzecznika generalnego TSUE, Deana Spielmanna, uznając ją za dokument sprzeczny z podstawowymi zasadami prawa międzynarodowego oraz unijnego. Stanowisko rzecznika TSUE stanowi rażące przekroczenie kompetencji przypisanych instytucjom Unii Europejskiej i jest bezprawną ingerencją w suwerenny porządek konstytucyjny Rzeczypospolitej Polskiej"
- napisano w oświadczeniu.
Podkreślono, że orzeczenia TK potwierdzają zasady zapisane w konstytucji RP.
"Tymczasem opinia rzecznika TSUE jest jawną próbą podważenia tej zasady i przypisania Unii Europejskiej kompetencji, które nie znajdują żadnej podstawy prawnej w Traktacie o Unii Europejskiej ani w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej" - piszą Prawnicy dla Polski.
Przepisy UE niezgodne z konstytucją RP
7 października 2021 r. TK orzekł, że "przepisy europejskie w zakresie w jakim organy UE działają poza granicami kompetencji przekazanych przez Polskę, są niezgodne z konstytucją". Była to odpowiedź na wniosek ówczesnego premiera, Mateusza Morawieckiego.
Wniosek premiera został sformułowany po wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z początku marca 2021 r. odnoszącym się do możliwości kontroli przez sądy prawidłowości procesu powołania sędziego. Jak argumentowała wówczas KPRM, wniosek dotyczy kompleksowego rozstrzygnięcia kwestii kolizji norm prawa europejskiego z konstytucją oraz potwierdzenia dotychczasowego orzecznictwa w tym zakresie.
14 lipca 2021 r. TK po rozpoznaniu prawnym Sądu Najwyższego ws. zgodności Traktatu o UE oraz Traktatu o funkcjonowaniu UE "w zakresie, w jakim skutkuje obowiązkiem państwa członkowskiego Unii Europejskiej polegającym na wykonywaniu środków tymczasowych odnoszących się do kształtu ustroju i funkcjonowania konstytucyjnych organów władzy sądowniczej tego państw" z konstytucją RP, orzekł, że takiej zgodności nie ma i "w tym zakresie nie jest objęty zasadami pierwszeństwa"
