Jak przypomniano w trakcie uroczystości w reprezentacyjnej sali poznańskiego magistratu, tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata to najwyższe rangą izraelskie odznaczenie cywilne.
Honorowym tytułem wyróżniono Helenę Jacewicz oraz jej dzieci: Czesława, Elę oraz Jadwigę, Annę Kaczorowską, Albinę Karłowicz i jej syna Władysława, ks. Kazimierza Słupskiego i Marię Zborowską.
W tym roku obchodzimy 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej - w takim szczególnym roku taka uroczystość jest wyjątkowa. Drogie rodziny Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, dziękuję wam z całego serca za wszystko, co wasi bliscy zrobili dla ocalenia Żydów i dla naszego narodu. Kto ratuje jedną duszę, ratuje cały świat
– powiedziała w trakcie uroczystości Irit Yakhnes z Ambasady Izraela w Polsce.
Odczytany został list od jednej z ocalonych, Fredy Narev z domu Malackiej, uratowanej przez Albinę Karłowicz i jej syna Władysława. Pismo odczytał siostrzeniec ocalonej.
Byłam drobną, czteroletnią dziewczynką, kiedy w 1941 roku moja matka wprowadziła mnie do życzliwego domu nieżyjących już dziś Albiny i Władysława. To dzięki ich bezinteresowności i prawdziwemu bohaterstwu dane mi było rozpocząć nowe życie w Nowej Zelandii, od ponad 60 lat cieszyć się małżeństwem, zostać matką i babcią, odnaleźć spokój i szczęście w tym odległym kraju
- napisała Freda Narev.
Wśród uhonorowanych znalazł się ksiądz Kazimierz Słupski (1909-1985), który na plebani we wsi Pużnik w województwie tarnopolskim ukrywał troje Żydów. Kapłan nie zrezygnował z pomocy mimo gróźb ukraińskich nacjonalistów. Za pomoc Żydom był podczas wojny więziony przez Niemców. Po wojnie jako repatriant trafił do archidiecezji poznańskiej.
Mieszkająca w Stryju Maria Zborowska przez wiele miesięcy ukrywała przed Niemcami grupę Żydów, w tym swoich współpracowników z miejscowej rzeźni – Różę i Hermana Freilichów. Kiedy nadciągnęła Armia Czerwona i rozpoczął się ciężki ostrzał, Maria Zborowska pozostała na miejscu, ponieważ nie chciała opuścić Żydów w potrzebie.
Tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przyznawany jest od 1963 r. przez jerozolimski Instytut Yad Vashem osobom niosącym pomoc Żydom w czasie II wojny światowej. Do tej pory w ten sposób wyróżniono ponad 27 tys. osób z całego świata. Polscy Sprawiedliwi stanowią wśród nich największą grupę – około 7 tys. osób.
Dyplomy i medale Sprawiedliwych wśród Narodów Świata są wręczane na ceremoniach w Izraelu lub w izraelskich placówkach dyplomatycznych na całym świecie. Ambasada Izraela w Polsce organizuje kilkanaście takich uroczystości rocznie, głównie w Warszawie.
