Puste tabernakulum i obnażony ołtarz. Dziś Wielki Czwartek - pierwszy dzień Triduum Paschalnego
Dzisiaj Wielki Czwartek - wieczorna msza Wieczerzy Pańskiej rozpoczyna Triduum Paschalne, kończąc jednocześnie okres Wielkiego Postu. Liturgia stanowi pamiątkę Ostatniej Wieczerzy, którą Chrystus spożył przed swoją męką wraz z uczniami i podczas której ustanowił dwa sakramenty - kapłaństwo oraz Eucharystię. W tym roku, z uwagi na panującą epidemią, liturgia pierwszego dnia Triduum Sacrum będzie mieć nieco inną formę.
Pierwszą mszą w czwartek kończący Wielki Post jest msza świętego krzyżma, jednak nie należy ona do liturgii Triduum Paschalnego. Tradycyjnie, msza świętego krzyżma odbywa się w kościele katedralnym i skupia znaczną część duchowieństwa danej diecezji. Podczas mszy biskup święci trzy różne oleje - olej chorych, olej katechumenów oraz krzyżmo.
Kapłani podczas mszy świętego krzyżma odnawiają swoje przyrzeczenia kapłańskie, a sama msza ma symbolizować jedność i wspólnotę duchowieństwa diecezjalnego.
W tym roku, z uwagi na obostrzenia, msza św. krzyżma ma nieco charakter.
Zgodnie z zaleceniami Konferencji Episkopatu Polski, uczestnictwo w mszy świętego krzyżma powinno zawęzić się do najbliższych współpracowników biskupa. Biskupi diecezjalni będą mogli - wobec pozostałych kapłanów - rozważyć odnowienie przyrzeczeń kapłańskich w innych terminie. W wielu diecezjach zdecydowano się na przesunięcie terminu mszy św. krzyżma.
W liście Prezydium KEP do kapłanów na Wielki Czwartek, biskupi podziękowali księżom za "postawę miłości i ofiarną posługę", za troskę o chorych, cierpiących i samotnych.
"Czas, który teraz przeżywamy, jest dla nas wielką tajemnicą, którą trudno obecnie odczytać. Ufamy, że w przyszłości lepiej i głębiej ją zrozumiemy. Jednak już dziś pragniemy ją przeżywać w duchu pokory i wiary"
- czytamy.
Wieczorem w Wielki Czwartek odbywa się msza Wieczerzy Pańskiej, która jest pamiątką Ostatniej Wieczerzy, którą Chrystus spożył z uczniami. Msza Wieczerzy Pańskiej zamyka okres Wielkiego Postu i rozpoczyna czas Triduum Paschalnego.
Msza, zazwyczaj bardzo uroczysta, koncentruje się na dwóch sakramentach, których jest pamiątką - kapłaństwa oraz Eucharystii.
Wierni dziękują kapłanom za posługę, a tradycyjnym obrzędem związanym z Wielkim Czwartkiem jest obmycie przez kapłana nóg dwunastu mężczyznom. W tym roku z uwagi na epidemię, episkopat zaleca, by zrezygnować z tego obrzędu.
Biskupi zachęcają, by w tym dniu modlić się w intencji swoich duszpasterzy oraz w szczególności prosić Boga o ustanie pandemii i przywrócenie możliwości powszechnego udziału w mszach św.
- Rozpoczynając tegoroczny Wielki Post, nie spodziewaliśmy się, że będzie miał on tak odmienny wymiar. Dla wielu z nas obecna sytuacja jest bardzo trudna, szczególnie dla osób chorych i ich rodzin, tych którzy pozostają w izolacji i kwarantannie. Odczuwamy niepokój związany z niepewną przyszłością, doskwiera nam brak możliwości bezpośredniego kontaktu z rodzinami i przyjaciółmi. Poważnie ograniczona została możliwość naszego udział w liturgiach i życiu parafii. W nadchodzących dniach Kościół chce przynosić nam pocieszenie i nadzieję płynącą z Ewangelii
- podkreślił abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.
Podczas Ostatniej Wieczerzy, której pamiątką jest Msza Wieczerzy Pańskiej, Chrystus nadał wieczerzy paschalnej nowe znaczenie. Jak czytamy w ewangelii wg św. Mateusza:
"A gdy oni jedli, Jezus wziął chleb i odmówiwszy błogosławieństwo, połamał i dał uczniom, mówiąc: «Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje». Następnie wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie, dał im, mówiąc: «Pijcie z niego wszyscy, bo to jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. Lecz powiadam wam: Odtąd nie będę już pił z tego owocu winnego krzewu aż do owego dnia, kiedy pić go będę z wami nowy, w królestwie Ojca mojego»" (Mt 26, 26-29)
Słowa, znane przecież dobrze z mszy świętych, odczytywane są jako ustanowienie przez Jezusa Chrystusa sakramentu Eucharystii,. Sakrament ten ma urealnić w komunii świętej więź z Bogiem oraz z bliźnim. Jak trafnie określa to Katechizm Kościoła Katolickiego, Eucharystia jest "streszczeniem i podsumowaniem całej naszej wiary" i stanowi "źródło i zarazem szczyt całego życia chrześcijańskiego".
Zgodnie z tradycją msza Wieczerzy Pańskiej to również całe spektrum określonych gestów i symboli.
Przed rozpoczęciem mszy opróżnia się tabernakulum, co ma wskazywać, że wszystek chleb będzie konsekrowany właśnie dziś, podczas wielkoczwartkowej liturgii, tak, by każdy mógł przyjąć Ciało Chrystusa. Jednocześnie, kapłani powinni konsekrować tak wiele chleba, by wystarczyło również dla wiernych w Wielki Piątek.
Podczas mszy Wieczerzy Pańskiej po raz pierwszy od rozpoczęcia Wielkiego Postu śpiewany jest w kościołach hymn "Chwała na wysokości Bogu", a śpiewowi towarzyszyć będzie bicie dzwonów oraz stuk kołatek, które od tej pory, aż do Wigilii Paschalnej w Wielką Sobotę - zamilkną. Mszę kończy się przeniesieniem Najświętszego Sakramentu do specjalnej kaplicy, zwanej potocznie "ciemnicą", gdzie stanie się obiektem adoracji. Ołtarz po Mszy Wieczerzy Pańskiej zostaje "obnażony" - zdjęty zostaje z niego obrus, co ma symbolizować odarcie z szat Chrystusa. Krzyże w kościołach zostają zasłonięte.
W tym roku, z powodu obowiązujących ograniczeń i obostrzeń, wielkoczwartkowa liturgia będzie miała nieco odmienny od tradycyjnego charakter. Biskupi zalecają pominięcie - i tak niemożliwej z uwagi na wymogi sanitarne - procesji towarzyszącej przeniesieniu Najświętszego Sakramentu do miejsca adoracji. Tym miejscem - według zaleceń Episkopatu - ma stać się tabernakulum.
- Liturgia Kościoła weszła do naszych domów, jak nigdy dotąd. Przeżywajmy najbliższe dni w duchu bliskości z Bogiem, wzajemnego wsparcia i wyrozumiałości. (...) Zachęcam do łączenia się ze wspólnotą Kościoła w liturgiach Triduum Paschalnego poprzez środki społecznego przekazu
- zaapelował do wiernych abp Gądecki.
Jak jeszcze - oprócz uczestnictwa w transmisji - wierni mogą przeżywać Wielki Czwartek? Kilka propozycji przedstawia ks. Wojciech Nowicki, redaktor naczelny Radia Emaus:
Źródło: niezalezna.pl
