Przekazanie samorządom 13,7 mld zł
Za uchwaleniem ustawy głosowało 430 posłów, nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Teraz nowelizacja ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw trafi pod obrady Senatu.
Sejm poparł dwie ze zgłoszonych w czasie drugiego czytania poprawek. Obie były autorstwa KO i - jak tłumaczono - wynikały z podnoszonych przez samorządy postulatów. Jedna z nich dotyczyła wykreślenia jednego z artykułów ustawy. Poseł Waldy Dzikowski (KO) wyjaśnił, że "skreślenie tego artykułu powoduje to, że ta pierwsza część, czyli 7,8 mld zł nie będzie zaliczania do wyliczeń wpłat do budżetu państwa, czyli wyliczenia janosikowego, oraz subwencji wyrównawczej".
Druga z poprawek dotyczyła wydłużenia czasu, jaki będą miały samorządy na przeprowadzenie inwestycji dotyczących poprawy efektywności energetycznej, rozwoju odnawialnych źródeł energii, ograniczenia kosztów zakupu ciepła lub energii ponoszonych przez odbiorców. Samorządy na ten cel będą musiały przeznaczyć nie mniej niż równowartość 15 proc. kwoty otrzymanych w 2022 r. dodatkowych dochodów z tytułu PIT.
Poparcia nie zyskała zgłoszona przez Lewicę i Polskę 2050 propozycja wykreślenia z ustawy przepisu o zmniejszeniu subwencji w 2023 roku o kwotę wpłaconą samorządom w tym roku. Akceptacji nie zdobyła też propozycja KO dot. zwiększenia kwoty dotacji dla samorządów o dodatkowe 7,8 mld zł.
Celem nowych przepisów jest przekazanie - jeszcze w 2022 r. - blisko 13,7 mld zł dla jednostek samorządu terytorialnego (JST). Te pieniądze mają m.in. zrekompensować ubytki w dochodach bieżących, mogą służyć na inwestycje, mogą także i powinny być przeznaczone na poprawę efektywności energetycznej.
Dodatkowe środki (w wysokości blisko 13,7 mld zł) składają się z dwóch kwot składowych. Pierwsza w wysokości 7,793 mld zł nawiązuje do wysokości części rozwojowej subwencji ogólnej, która zostałaby przekazana odpowiednio do gmin, powiatów i województw w roku 2023. Środki z tej kwoty otrzymają wszystkie jednostki – proporcjonalnie do wysokości dochodów z tytułu udziału we wpływach z PIT planowanych na rok 2023.
Druga kwota składowa (5,880 mld zł) ma odpowiadać części rozwojowej subwencji ogólnej i zostanie rozdzielona na części przysługujące poszczególnym rodzajom JST, tj. gminom, powiatom i województwom proporcjonalnie do wysokości udziału planowanych na rok 2023 dochodów z tytułu udziałów we wpływach z PIT.
"Szczegółowy podział na poszczególne JST opiera się na określonych w ustawie o dochodach JST, odpowiednio dla gmin, powiatów i województw, minimalnych wartościach dodatkowych dochodów z tytułu udziału we wpływach z PIT, i stanowi dopełnienie rozdysponowanych dochodów do tych wartości"
– wskazano w uzasadnieniu do ustawy.
Zgodnie z nowymi przepisami kwota w wysokości blisko 7,8 mld zł ma zostać rozdzielona między: gminy – w wysokości ponad 5,7 mld zł; powiaty (ponad 1,6 mld zł); województwa (ponad 434 mln zł). Dzięki nowelizacji każda z gmin otrzyma nie mniej niż 2,8 mln zł; powiaty nie mniej niż 6 mln zł; województwa nie mniej niż 32,6 mln zł.
Nowe przepisy przewidują ponadto, że ze względu na wcześniejsze zasilenie finansowe samorządów, w roku 2023 nie otrzymają one części rozwojowej subwencji ogólnej.
Ustawa zawiera także przepisy dotyczące m.in. stworzenia regulacji, które będą umożliwiać dofinansowanie rzecznych przepraw promowych do czasu oddania do użytkowania mostu lub tunelu zastępującego dotychczasową rzeczną przeprawę promową. Chodzi o uniknięcie sytuacji, kiedy to po oddaniu mostu lub tunelu przeprawy promowe nadal będą dofinansowywane z budżetu.
W tracie prac w Sejmie przyjęto kilka poprawek, w tym tę, która dotyczy podwojenia środków (ze 120 mln zł do ponad 240 mln zł) jakie są przeznaczone na tzw. dodatki ratownicze dla OSP, które są wypłacane dla tych osób, które przeszły już na emeryturę. Według wyjaśnień przedstawicieli rządu, zwiększenie środków wynika z większej niż to wcześniej szacowano liczby osób uprawnionych do otrzymania takiego dodatku.
Ustawa teraz trafi do rozpatrzenia w Senacie.
Wsparcie dla przedsiębiorców znad Odry
Za ustawą o szczególnym wsparciu podmiotów poszkodowanych w związku z sytuacją na Odrze głosowało 429 posłów, przeciw był jeden poseł, nikt wstrzymał się od głosu. Po głosowaniu poseł Krzysztof Sobolewski (PiS) poinformował PAP, że zagłosował przeciw, bo się pomylił.
Wcześniej Sejm odrzucił poprawki zgłoszone przez opozycję, które m.in. wydłużały do 3 miesięcy okres wypłaty świadczenia. Ponadto Lewica chciała, by o wsparcie mogły liczyć firmy, które w sierpniu zanotowały spadek przychodów powyżej 30 proc. a nie - jak założył rząd - 50 proc. Z kolei Koalicja Obywatelska proponowała, by spadek przychodów wynosił co najmniej 40 proc.
Lewica zgłosiła także poprawkę zakładającą wzrost świadczenia z 3010 zł do 4515 zł. KO zaproponowało tę kwotę na poziomie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w lipcu, czyli 6778,63 zł (brutto).
Odrzucone zostały także poprawki KP zgłoszone podczas drugiego czytania projektu. Pierwsza z nich podnosiła wysokość świadczenia do 6020 zł. Druga rozszerzała grono uprawnionych do świadczenia o rolników.
Ustawa trafi teraz do prac w Senacie.
Zgodnie z ustawą, o pomoc będą mogli ubiegać się przedsiębiorcy przede wszystkim z takich branż jak turystyczna, gastronomiczna czy sportowo-rekreacyjna. Pełen krąg podmiotów, wraz z kodami PKD (Polskiej Klasyfikacji Działalności), którym będzie przysługiwać jednorazowe świadczenie, zostanie wyszczególniony w rozporządzeniu Rady Ministrów.
Jednorazowe świadczenie w wysokości 3010 zł będzie przysługiwało za każdego ubezpieczonego zgłoszonego w terminie do 31 lipca 2022 r. do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Jednorazowe świadczenie przysługujące płatnikowi składek będzie ustalane jako suma świadczeń należnych za każdego ubezpieczonego.
Aby otrzymać wsparcie, przedsiębiorca będzie musiał wykazać się spadkiem przychodów powyżej 50 proc. w sierpniu w stosunku do lipca lub czerwca br. lub sierpnia ubiegłego roku.
Wniosek będzie trzeba złożyć nie później, niż do 31 grudnia 2022 r., wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Wypłata jednorazowego świadczenia będzie dokonywana przez ZUS niezwłocznie po wyjaśnieniu ostatniej okoliczności mającej wpływ na prawo do świadczenia i jego wysokość. Ze świadczenia nie będzie możliwe dokonywanie potrąceń i egzekucji.
O kwocie wypłaconego jednorazowego świadczenia ZUS poinformuje na profilu informacyjnym płatnika składek.
Jednorazowe świadczenie oraz koszty obsługi jego wypłaty będą finansowane z Funduszu Pracy. Koszty obsługi wyniosą 0,5 proc. kwoty przeznaczonej na wypłatę jednorazowego świadczenia.
W Ocenie Skutków Regulacji projektu ustawy podano, że liczba ubezpieczonych w ZUS w wybranych 19 podklasach PKD w powiatach nadodrzańskich pod koniec lipca 2022 r. wyniosła 68 446 osób. Jeśli wszystkie te firmy byłyby uprawnione do świadczenia, miesięczny koszt jego wypłaty wyniósłby około 206 mln zł. W OSR zaznaczono, że faktyczna wypłata środków uzależniona będzie od zanotowanego spadku przychodów. Dlatego przy założeniu, że ze świadczenia skorzysta 40 proc. firm, koszt wypłaty tych środków wyniesie ok. 82 mln zł.
Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z mocą od 1 sierpnia 2022 r.
W trakcie prac sejmowych posłanka PiS Teresa Wargocka zgłosiła do ustawy zmianę, która zakłada wydłużenie terminu płatności bonem turystycznym do 31 marca 2023 r. Zgodnie z obecnymi przepisami płatność bonem musi być zrealizowana do końca września 2022 r.
