Kardynał Nycz w swoim przemówieniu przywołał ważne wydarzenia z historii Litwy i Polski. Mówił m.in. o znaczeniu ślubu Wielkiego Księcia Jogajły, zwanego w Polsce Jagiełłą, i polskiej królowej – Jadwigi oraz przyjęcia chrztu przez Jagiełłę. Podkreślił, że wydarzenia te umożliwiły pokojową chrystianizację Litwy i doprowadziły do powstania potężnego państwa, przez wiele wieków odgrywającego kluczową rolę w historii Europy.
To my – Polacy i Litwini – wspólnie broniliśmy Europy walcząc na polach Grunwaldu w 1410 r. i pokonując Krzyżaków. To my – Litwini i Polacy – potrafiliśmy przez wieki wypracować wspólne tradycje, podobne zwyczaje, pieśni i modlitwy. Mamy wspólnego patrona – świętego Kazimierza Królewicza, którego tak w Polsce, jak na Litwie, otaczamy szczególną czcią
– zaznaczał kard. Nycz.
Polska i Litwa są obecnie odrębnymi państwami, ale jak zauważył metropolita warszawski „dialog jest obu stronom zawsze potrzebny i należy korzystać ze wszystkich czynników, które mogą go wzmocnić”.
Dziś, właśnie w ramach współpracy kulturalnej, możemy w sposób szczególny powrócić do lat końca XIV wieku i wyobrazić sobie rodzące się na Litwie chrześcijaństwo. Wydarzenie to w sposób mistrzowski ilustruje obraz wybitnego polskiego malarza Wojciecha Gersona „Chrzest Litwy”, pochodzący ze zbiorów Muzeum Kolekcji imienia Jana Pawła II w Warszawie
– podkreślał duchowny.
Międzynarodowa wystawa pt. „Chrzest Litwy. Obraz Wojciecha Gersona” została zorganizowana z okazji 630. rocznicy chrztu Litwy. Będzie można ją zwiedzać do 10 grudnia 2017 r. w Muzeum Narodowym – Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie.
Metropolita warszawski został jej honorowym patronem, ponieważ odnaleziony przed kilkoma laty obraz obecnie znajduje się w stałej ekspozycji Galerii Porczyńskich – Muzeum Kolekcji im. Jana Pawła II w Warszawie.
Wcześniej, przez sto lat obraz Gersona uważano za zaginiony, dlatego nie jest on szeroko znany. Po raz ostatni był eksponowany w 1890 roku na wystawie malarstwa w Los Angeles w Stanach Zjednoczonych, gdzie uzyskał dwa medale: srebrny i brązowy.
Dzieło Wojciecha Gersona jest jednym z najważniejszych artystycznych przedstawień chrystianizacji Litwy. Namalowane w 1889 r. sięga do wydarzeń z 1387 r.
