We wtorek w warszawskiej siedzibie Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność” zaprezentowano raport ''Energia. Transport. Społeczeństwo. Wpływ systemu ETS2 na gospodarkę Polski'', autorstwa prof. Zbigniewa Krysiaka oraz Marka Lachowicza. Dokument powstał na zlecenie NSZZ "Solidarność".
Naukowcy dogłębnie przeanalizowali konstrukcję systemu ETS2, przewidując przy tym realne skutki wejścia systemu w życie.
W wydarzeniu udział wziął Piotr Duda, przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność".
- Dziś toczymy walkę z Zielonym Ładem w nowej postaci, czyli ETS2. Ma to wejść w życie 1 stycznia 2027 roku. Dosięgnie bezpośrednio każdego z nas, indywidualnie. Podatki od paliwa, od opału węglem, olejem i gazem – to wszystko dotknie nasze rodziny, każdego z nas. Musimy się z tym zmierzyć i walczyć
- mówił szef Solidarności.
Po nim, głos zabrał prof. Krysiak. Ostrzegł przed nadchodzącymi kosztami, podając konkretne kwoty, jakie przyjdzie dodatkowo ponieść każdemu gospodarstwu domowemu.
- Jeśli nie zatrzymamy ETS2, w 2027 roku przeciętna rodzina będzie musiała dodatkowo płacić ponad 600 złotych miesięcznie. W 2030 roku to będzie już kwota ok. 1400 złotych dodatkowo miesięcznie - wskazał.
I dalej: „będzie dochodziło do bankructw budżetów domowych. Doprowadzi to do ubóstwa, także do ubóstwa energetycznego. W tym sensie, wszystkie przedsiębiorstwa, poza tymi największymi, też czekają kłopoty. Można założyć więc, że wisi nad nami widmo wzrostu bezrobocia”.
Lachowicz - drugi z autorów raportu - przekazał, że zdołał wykazać wady konstrukcyjne systemu ERS.
- System ETS został źle skonstruowany, bo ceny w przeciągu kilkunastu miesięcy w latach 2020-2021 wystrzeliły z poziomu ponad 20 euro do nawet 100 euro. To bańka cenowa, która miała katastrofalne skutki dla biznesów. Nawet, jeśli nawet osobiście nie odczuwamy aż tak podwyżek cen ciepła i prądu, bo jesteśmy w jakiś sposób chronieni, to przedsiębiorstwa mierzą się z problemem rynkowych kosztów i regulowanych przychodów. W tych warunkach działalności nie da się prowadzić
- tłumaczył.
„Energia. Transport. Społeczeństwo. Wpływ systemu ETS2 na gospodarkę Polski”
Raport porusza m.in. następujące tematy:
- wpływ ETS2 na koszty paliw i ogrzewania;
- konsekwencje społeczne i gospodarcze dla polskich gospodarstw domowych;
- porównanie obciążeń między krajami UE;
- możliwe kierunki łagodzenia skutków transformacji energetycznej;
"Agresywne regulacje wynikające z wdrożenia systemu oznaczają miliony utraconych miejsc pracy w przemyśle UE. Nowe rozwiązania będą niosły za sobą wzrost rachunków za prąd i ciepło oraz w efekcie pogłębiające się ubóstwo energetyczne"
– pisze w słowie wstępnym do opracowania Piotr Duda, przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ ''Solidarność''.
Autorzy raportu przewidują m.in., że w 2030 roku rodziny o wysokim zużyciu energii zapłacą za ogrzewanie więcej nawet o 15 722 zł więcej rocznie.
"W 2027 roku polska rodzina ogrzewająca się węglem będzie musiała przeznaczyć na pokrycie kosztów ETS2 równowartość 144% miesięcznego wynagrodzenia minimalnego, a w 2030 roku - aż 264%"
- czytamy w raporcie. ''Polskie gospodarstwa domowe będą najbardziej obciążone kosztami ETS2 spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej'' - zaznaczają autorzy dokumentu.
"Łączne koszty wzrostu cen paliw związane z funkcjonowaniem systemu ETS2 w komponencie transportowym wyniosą od 3,7 do 10 mld euro rocznie" - napisali autorzy raportu. Przekonują, że ETS2 to nie tylko problem gospodarczy, lecz także społeczny - jego skutki dotkną najuboższych, zwiększając nierówności i wykluczenie.
Autorzy wskazali na wady konstrukcyjne systemu, skutki dla cen energii, ciepła i paliw, a także konsekwencje społeczne i gospodarcze. W dokumencie zestawiono tezy teoretyczne (Porter vs Aiginger – różne rozumienia konkurencyjności) z praktyką polityki klimatycznej UE (Zielony Ład, ''Fit for 55''). Szczególną uwagę poświęcono skutkom finansowym ETS 1 i ETS 2 dla gospodarstw domowych, przedsiębiorstw transportowych i ciepłownictwa w Polsce, a także geopolitycznym i strategicznym różnicom między UE, USA i Chinami.
Raport został wydany przez Fundację Promocji Solidarności.
