Premier Morawiecki zaapelował podczas posiedzenia Sejmu do wszystkich parlamentarzystów i całej opozycji o przyjęcie nowelizacji w sprawie rozszerzenia programu "Rodzina 500 Plus" na każde dziecko. Kluby PO i PSL-UED poparły propozycję, klub N - nie.
Zgodnie z nowymi przepisami prawo do świadczenia 500 plus będą miały wszystkie dzieci i nastolatkowie do 18. roku życia, również jedynacy bez względu na dochody rodziny.
"500 plus na każde dziecko jest programem prospołecznym, solidarnościowym; jest programem, który w tej nowej odsłonie potwierdzi naszą tezę, że Polska przedsiębiorcza i Polska solidarna nie muszą stać wobec siebie w sprzeczności, że Polska solidarna i Polska przedsiębiorcza to jest jedna Polska"
– powiedział premier. "Takie programy jak ten budują szansę na rozwój dla naszej ojczyzny, dlatego ja bardzo się cieszę, że ten program zyskuje coraz większą akceptację całej opozycji" – dodał.
? Wypowiedź premiera @MorawieckiM w #Sejm na temat rozszerzonego programu #Rodzina500Plus.https://t.co/abulEJHOLn
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) 25 kwietnia 2019
Podczas wystąpień klubowych parlamentarzystka z ramienia Prawa i Sprawiedliwości Urszula Rusecka, przedstawiając stanowisko klubu, podkreśliła, że w latach 2015-2017 skrajne ubóstwo wśród dzieci spadło niemal o połowę - "z poziomu 9 proc. na 4,7 proc., a wśród rodzin wielodzietnych z 12,2 do 6,4 proc., a wśród samotnych rodziców o ponad połowę". Dodała, że jest to wynik najlepszy spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej.
Marzena Okła-Drewnowicz (PO) ubolewała jednak, że "dopiero w takich okolicznościach samotne matki, niepełnosprawni czy dzieci z domów dziecka zostaną potraktowani jak inni, którzy nawet przy wielkich dochodach pobierali 500+". Zadeklarowała, że "obecnie skonstruowany w duchu odpowiedzialności program" zostanie poparty przez PO.
Poseł Krystian Jarubas z Polskiego Stronnictwa Ludowego i Unii Europejskich Demokratów także poparł w imieniu klubu rozszerzenie programu. Pytał jednak, "czy nie byłoby sprawiedliwie wyrównać tym rodzinom, które od 2015 roku do dziś straciły to świadczenie na pierwsze dziecko z powodu niewielkiego przekroczenia progu dochodowego".
Brak poparcia dla rozszerzenia programu 500+ zapowiedziała natomiast w imieniu klubu Nowoczesna posłanka Ewa Lieder, motywując to brakiem weryfikacji programu przez sejmową komisję finansów.
Dwie poprawki do nowelizacji programu 500+ zgłosił Ryszard Petru w imieniu klubu Teraz!. Pierwsza zakłada, że osoby "wpadające" w drugi próg podatkowy nie będą otrzymywały świadczenia. "Ta poprawka jest zgodna z oczekiwaniami Polaków i zasadą, że trzeba pomagać tylko tym, którzy tej pomocy potrzebują. Na tej poprawce możemy zaoszczędzić 5 mld zł" - powiedział Petru. Druga poprawka dotyczy ograniczenia świadczenia na pierwsze dziecko o połowę. "250 zł da oszczędność około 9,4 mld zł, a to wystarczy na podwyżki dla nauczycieli około 1000 zł" - stwierdził poseł.
Minister pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska podkreśliła, że pieniądze na rozszerzenie programu 500+ są w budżecie państwa zapewnione.
"Te świadczenia, które będą przyznane od 1 lipca dla tych dzieci, które z powodu przekroczenia kryterium dochodowego nie otrzymywały tego świadczenia, będzie obowiązywało nie przez rok, a przez 23 miesiące"
- poinformowała.
Rozszerzenie programu "Rodzina 500 plus" także na pierwsze i jedyne dziecko, to jeden z punktów tzw. nowej piątki PiS. Obecnie jest przyznawane na drugie i kolejne dziecko. Na pierwsze jest wypłacane tylko po spełnieniu kryteriów dochodowych – 800 zł netto miesięcznie na osobę w rodzinie lub 1200 zł netto w rodzinie, której członkiem jest dziecko z niepełnosprawnością.
Po rozszerzeniu programu 500 zł będzie przysługiwało na wszystkie dzieci do 18 lat. Prawo do świadczenia będą miały również dzieci umieszczone w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (do 18. roku życia).
Wnioski o przyznanie świadczenia na nowych zasadach, czyli bez kryterium dochodowego, będzie można składać w wersji papierowej – od 1 sierpnia 2019 r. lub w wersji elektronicznej – od 1 lipca 2019 r.
W razie złożenia wniosku w okresie lipiec-wrzesień 2019 r. świadczenie zostanie przyznane z wyrównaniem od 1 lipca 2019 r. Złożenie wniosku po 30 września 2019 r. będzie skutkowało przyznaniem świadczenia od miesiąca złożenia wniosku.
Znowelizowana ustawa wprowadza trzymiesięczny termin – liczony od dnia urodzenia dziecka – na złożenie wniosku o świadczenie wychowawcze na nowo narodzone dziecko. Wtedy świadczenie zostanie przyznane z wyrównaniem od dnia narodzin dziecka. Obecnie świadczenie 500 plus przysługuje – co do zasady – od miesiąca, w którym złożono wniosek.
Projekt umożliwi także przyznanie – z zachowaniem ciągłości – świadczenia wychowawczego drugiemu rodzicowi dziecka w razie śmierci rodzica, któremu świadczenie zostało przyznane na dany okres lub który zmarł przed rozpatrzeniem wniosku. Obecnie w takiej sytuacji drugi rodzic musi złożyć "swój" wniosek o świadczenie.
Jak wynika z danych Centrum Informacyjnego Rządu, od 1 kwietnia 2016 r., czyli od uruchomienia programu, przeznaczono na niego około 70 mld zł (stan na marzec 2019 r.). Obecnie z programu korzysta ponad 3,6 mln dzieci, czyli 52 proc. wszystkich do 18. roku życia. Szacuje się, że po rozszerzeniu programu skorzysta z niego 6,8 mln dzieci. Po zmianach w 2019 r. na program trzeba będzie przeznaczyć około 31 mld zł, a w 2020 r. – około 41 mld zł.