Bundz – delikatny ser owczy z tradycją. Dlaczego warto go spróbować?
Bundz to tradycyjny ser owczy, który od pokoleń wytwarzany jest na Podhalu. Należy do serów białych i powstaje dzięki zastosowaniu podpuszczki, która umożliwia naturalne ścinanie mleka.
Czym wyróżnia się bundz? Przede wszystkim swoją kremową, miękką konsystencją i delikatnym, lekko orzechowym smakiem, który początkowo może wydawać się nawet słodkawy. W miarę dojrzewania ser ten zyskuje coraz bardziej wyrazisty, lekko kwaśny posmak. Szczególnie ceniona jest wersja majowa, czyli ser powstający z mleka owiec wypasanych wiosną – uznawany za najbardziej aromatyczny i pełen smaku.
Co ciekawe, bundz jest nie tylko gotowym produktem spożywczym – stanowi również bazę do dalszego przetwarzania. To z niego powstają takie sery jak bryndza, oscypek czy sery dojrzewające w solance, zbliżone do greckiej fety.
Odmiany sera bundz – czym się różnią?
Bundz występuje w kilku wariantach, różniących się zarówno wyglądem, jak i strukturą:
- Klasyczny bundz – ma elastyczną, cienką skórkę z białym nalotem pleśni. Niewielkie zniekształcenia czy uszkodzenia są naturalne.
- Bundz typu grudka – bardziej zwarty, z czasem jego skórka twardnieje i przybiera kremowo-zielonkawy odcień.
- Bundz łemkowski – miękki, soczysty i lekko porowaty, z delikatną skórką.
- Bundz kozi – miękki, z wyraźną dziurkowaną strukturą i cienką, brązową, nieco twardszą skórką niż pozostałe odmiany.
Czy bundz to oscypek? Nie. Choć oba sery powstają z mleka owczego, to ich proces dojrzewania i końcowy smak są zupełnie inne.
Czy bundz jest zdrowy? Zdecydowanie tak
Bundz to wbrew pozorom prawdziwy skarb. Jest bogaty w pełnowartościowe białko, wapń, fosfor, witaminę B12 i probiotyki – zwłaszcza gdy spożywany jest w świeżej formie, tuż po produkcji.
Skład bundza sprawia, że jest on produktem sycącym i wartościowym odżywczo. Zawiera około 55% wody, 18% białka i 22% tłuszczu, dzięki czemu zaliczany jest do serów pełnotłustych.
Zawiera mniej soli niż oscypek, co czyni go lepszym wyborem dla osób z nadciśnieniem lub problemami sercowo-naczyniowymi. A czy bundz można jeść na diecie? Odpowiedź jest bardzo pozytywna. Bundz zawiera mniej tłuszczu niż większość żółtych serów, a jednocześnie syci i dostarcza sporo wartości odżywczych.
Bundz a nietolerancja laktozy – czy mogą go jeść osoby wrażliwe?
Czy bundz ma laktozę? Tak, ale w niewielkich ilościach. Mleko owcze, z którego powstaje bundz, zawiera naturalnie mniej laktozy niż mleko krowie. Dodatkowo, proces fermentacji obniża jej poziom jeszcze bardziej. To sprawia, że wiele osób z lekką nietolerancją laktozy dobrze toleruje bundz.
Bundz w kuchni – jak jeść, z czym łączyć, do czego dodawać?
Jak smakuje bundz? Smak bundzu jest delikatny i łagodny, dlatego idealnie nadaję się do wielu potraw. Przede wszystkim bardzo dobrze smakuje sam, np. pokrojony w plastry z dodatkiem ziół czy na słodko z miodem. Jego smak jest podobny do mozzarelli, więc można go używać zamiennie. Sprawdza się więc jako dodatek do kanapek, sałatek, zapiekanek czy dań z makaronem. Bundz można także grillować, dzięki czemu zyskuje chrupiącą skorupkę i delikatny środek.
Z czym jeść bundz na słono?
- sałatka z bundzem, pomidorami i świeżą bazylią
- pierogi z bundzem i miętą
- grillowane grzanki z bundzem i konfiturą z żurawiny
- zapiekanka z ziemniakami, bundzem i cebulą
- makaron z bundzem, czosnkiem i szpinakiem
- jajecznica z dodatkiem bundza i szczypiorku
Z czym jeść bundz na słodko?
- tarta z bundzem, borówkami i miodem
- deser z bundzem, miodem i orzechami
- bundz z gruszką i odrobiną cynamonu
- naleśniki z bundzem i konfiturą malinową
- placuszki z bundzem i startym jabłkiem
- sernik z bundza z dodatkiem wanilii
- grzanki z bundzem i domowym dżemem z róży