Ziewanie - dlaczego to robimy?

Dlaczego ziewamy?

Wiadomo jest że ziewanie to odruch, polegający na wzięciu głębokiego wdechu i wydechu. Każdy z nas ziewa codziennie wielokrotnie w różnych sytuacjach:
•    po przebudzeniu, 
•    przed pójściem spać,
•    w sytuacjach stresowych,
•    kiedy jesteśmy zmęczeni.

Ziewanie a brak tlenu

Dziś dominuje przekonanie, że to organizm dopomina się większej dawki tlenu. Głęboki wdech działa jak pompa ssąca. Krew zostaje lepiej nasycona tlenem i krąży szybciej, rośnie ciśnienie i liczba skurczów serca, a mózg jest lepiej dotleniony. To tłumaczy też, dlaczego ziewamy w sytuacjach, które nie mają z nudą nic wspólnego.

Niedobór tlenu ujawnia się przecież także w sytuacjach stresowych, gdy oddychamy nieco płyciej. W niedotlenionej krwi zwiększa się stężenie dwutlenku węgla - ziewanie ratuje nas przed zatruciem.

Ale co powoduje, że ziewamy np. w dzień, kiedy nie robimy nic szczególnego? Dlaczego ziewanie jest uważane za przejaw znudzenia?

Okazuje się, że gdy zwalniamy obroty, w organizmie zwiększa się produkcja tlenku azotu, który działa jak trucizna, drażniąc komórki pnia mózgu. Broniąc się przed zatruciem, mózg chce więcej tlenu i prowokuje ziewanie.

Rola ziewania w organizmie

Pierwsze pytanie, jakie się nasuwa, brzmi: po co w ogóle ziewamy? Ziewanie to proces, podczas którego następuje głębokie wdechnięcie powietrza, a następnie wydechnięcie. Proces ten może wydawać się banalny, ale pełni kilka ważnych ról w organizmie:

1.    Termoregulacja: jedną z teorii tłumaczących ziewanie jest ta, która mówi o regulacji temperatury ciała. Głęboki wdech może pomóc obniżyć temperaturę mózgu, co jest szczególnie ważne w okresie letnim.
2.    Nasilenie czujności: ziewanie jest często obserwowane u ludzi w określonych sytuacjach, takich jak przed wystąpieniem w trudnej sytuacji lub przed ważnym wydarzeniem. Teoria mówi, że ziewanie zwiększa naszą czujność i przygotowuje organizm na działanie.
3.    Przywracanie koncentracji: ziewanie po dłuższym okresie bezczynności może pomóc w przywróceniu koncentracji i energii. To dlatego często ziewamy rano po przebudzeniu, kiedy organizm jest w stanie spoczynku.
4.    Transport substancji chemicznych: ziewanie może pomóc w transporcie substancji chemicznych, takich jak dwutlenek węgla, z płuc na zewnątrz organizmu. Jest to jedna z teorii tłumaczących, dlaczego ziewamy po okresie zwiększonego stężenia CO2 w organizmie, na przykład podczas głębokiego snu.

Czy można kontrolować ziewanie?

Czy istnieje sposób, aby kontrolować ziewanie? Wielu ludzi próbuje to zrobić, szczególnie w sytuacjach, w których ziewanie jest niewskazane, na przykład w trakcie ważnego spotkania czy prezentacji. Niestety, kontrolowanie ziewania nie jest łatwe. Odruch ziewania jest silnie zakorzeniony w naszym układzie nerwowym i nie podlega naszej woli.
Niemniej jednak, istnieje kilka sposobów, które niektórym osobom pomagają opóźnić ziewanie lub ukierunkować je w inną stronę. Oto kilka przykładów:

1.    Głębokie oddechy: wzmożone oddychanie może opóźnić ziewanie. W momencie, kiedy odczuwasz potrzebę ziewania, spróbuj kilka razy głęboko i powoli oddychać.
2.    Pij wodę: picie wody może pomóc w przypadku ziewania spowodowanego odwodnieniem. Zbyt mała ilość płynów w organizmie może prowadzić do zwiększonej senności i ziewania.
3.    Stymulacja psychiczna: jeśli zaczynasz ziewać w trakcie monotonnej pracy czy zajęć, spróbuj zrobić coś, co pobudzi twoją psychikę, na przykład rozwiązując krótkie zadanie logiczne.
4.    Zmiana pozycji: w niektórych przypadkach zmiana pozycji ciała, na przykład wstawanie z krzesła i przespacerowanie się, może pomóc przerwać proces ziewania.

Czy ziewanie zawsze oznacza senność?

Niekoniecznie. Chociaż ziewanie jest często kojarzone ze zmęczeniem i sennością, to jednak może mieć inne przyczyny. Warto zwrócić uwagę na okoliczności, w jakich występuje ziewanie. Oto kilka innych możliwych przyczyn ziewania:

Dlaczego ziewanie jest zaraźliwe?

Odruch ziewania u jednej osoby często powoduje występowanie tego samego u innej. Uważa się, że za to zjawisko odpowiedzialne są neurony lustrzane w płacie czołowym mózgu. Są to struktury tworzone przez grupy neuronów, które uaktywniają się podczas wykonywania pewnej czynności przez danego osobnika i powodują wykonywanie tej czynności przez innego. Te neurony u człowieka odpowiadają też za niektóre emocje przede wszystkim empatię i współczucie.

 

Źródło: poradnikzdrowie.pl, niezalezna.pl