Udar cieplny i słoneczny - jak rozpoznać i leczyć?

Co to jest udar cieplny?

Ze słońcem i upałami nie ma żartów, a z dobrodziejstw słońca należy korzystać ostrożnie i rozsądnie, ponieważ „przedawkowanie” gorąca może być niezwykle groźne dla zdrowia, a nawet życia.

Jednym z niebezpieczeństw jest udar cieplny. Czym jest udar słoneczny? Jest to reakcja organizmu na przebywanie w zbyt wysokiej temperaturze.

O udarze cieplnym mówi się w przypadku, gdy głęboka ciepłota ciała przekracza 40 stopni, a w komórkach i tkankach zaczynają zachodzić zmiany w postaci denaturacji białek i apoptozy (martwicy) komórek. 

Może również dojść do przekrwienia mózgu oraz opon mózgowych, dlatego czasem trudno jest znaleźć różnicę pomiędzy objawami udaru cieplnego a objawami udaru mózgu. Jednak są to dwa zupełnie różne stany, gdyż udar mózgu wynika z problemów neurologicznych i nie ma związku z przegrzaniem organizmu.

Udar cieplny i słoneczny, obejmuje:

• cieplny udar mózgu,
• gorączkę cieplną,
• porażenie słoneczne,
• porażenie cieplne.

Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje udaru cieplnego:

• niezależny od wysiłku fizycznego – dochodzi do niego zazwyczaj na skutek długiego przebywania w gorącym i wilgotnym otoczeniu, najczęściej latem podczas upałów,
• tzw. udar cieplny wysiłkowy – następujący podczas dużego wysiłku fizycznego, który dotyczy najczęściej sportowców, żołnierzy czy pracowników fizycznych.

Kto jest narażony na udar słoneczny?

Udar słoneczny może się zdarzyć:

• w gorącym klimacie;
• podczas upału;
• w czasie dużego nasłonecznienia;
• podczas przebywania w gorących i parnych pomieszczeniach;
• podczas długiego marszu lub zabawy w czasie upału.

Objawy udaru słonecznego 

• bóle głowy;
• zawroty głowy;
• zaczerwienienie i poparzenia skóry;
• przyspieszenie tętna;
• osłabienie;
• niepokój;
• dreszcze;
• nudności;
• wymioty;
• silne zawroty głowy;
• zaburzenia widzenia;
• niewyraźna mowa, bełkotliwa, chwiejny chód;
• gorączka powyżej 40 stopni;
• obfite pocenie się na początku, następnie utrata potliwości;
• zwiotczenie mięśni;
• zaburzenia oddychania;
• utrata przytomności.

Jak długo trwa udar cieplny?

Wśród najczęstszych pytań dotyczących udaru słonecznego stawia się pytanie, jak długo on trwa udar cieplny. Na to pytanie nie można jednoznacznej odpowiedzi. Wynika to z faktu, że czas trwania udaru słonecznego jest uzależniony m.in. od stopnia przegrzania organizmu, wieku osoby, która uległa udarowi, współistniejących chorób, poziomu nawodnienia organizmy czy czasu trwania ekspozycji na słońce lub wysoką temperaturę. U pacjentów, u których udar przebiega w łagodnym stopniu powrót do zdrowia może trwać zaledwie jeden dzień. W sytuacji bardziej niebezpiecznej formy, dojście do siebie może zająć nawet kilka dni.

To, jak długo trwa udar cieplny zależy także od udzielonej pacjentowi pomocy i reakcji organizmu na podjęte leczenie. Im dłużej objawy są lekceważone, tym bardziej jego czas trwania i późniejsza rekonwalescencja się wydłużają.
Kiedy udar cieplny mija, warto jeszcze przez jakiś czas szczególnie na siebie uważać, unikać słońca i wysokich temperatur, nawadniać organizm, unikać dużego wysiłku fizycznego.

Udar słoneczny - pierwsza pomoc

Jak powinna wyglądać pierwsza pomoc w przypadku udaru słonecznego? Przede wszystkim osobę podejrzewaną o udar słoneczny należy ewakuować z miejsca o wysokiej temperaturze. Pacjenta należy schładzać, aby temperatura głęboka ciała spadła poniżej 39˚C. Dobrym sposobem jest skropienie ciała chłodną wodą lub wodą o temperaturze pokojowej. Dodatkowo warto jednocześnie wykorzystać wentylator i skierować strumień powietrza na osobę z udarem. Ponadto należy pamiętać o uzupełnieniu płynów u osoby poszkodowanej.

Dodatkowo warto poluzować lub zdjąć pacjentowi ciasne ubranie. Gdy twarz chorego jest blada, głowę ułóż niżej od tułowia, natomiast gdy jest czerwona - lepiej połóż go w pozycji półleżącej. Głowę i klatkę piersiową przykryj chłodnymi okładami (z wody lub lodu). Co 10 minut mierz temperaturę ciała - gdy obniży się do 38 stopni - schładzanie ciała możesz przerwać. Gdy chory jest przytomny, podaj mu duże ilości chłodnych płynów w małych porcjach, najlepiej lekko osolonej wody. W sytuacji, gdy stan chorego nie wraca szybko do normy, wezwij lekarza.

Udar słoneczny - powikłania

Udar słoneczny może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Do najważniejszych powikłań udaru słonecznego należy wymienić:

• niewydolność serca;
• niewydolność nerek;
• zaburzenia pracy wątroby;
• niedokrwistość;
• udar niedokrwienny;
• zaburzenia krzepnięcia krwi.

Udar słoneczny w ciąży

Organizm kobiety ciężarnej jest szczególnie narażony na promienie słoneczne, a w konsekwencji na wystąpienie udaru słonecznego. Stan ten zagraża zdrowiu matki i dziecka. Dla przykładu w przypadku utraty przytomności może nastąpić niedotlenienie płodu, które będzie skutkować uszkodzeniem mózgu. Udar słoneczny w ciąży może doprowadzić też do porodu przedwczesnego czy nawet poronienia.

Jak uniknąć udaru słonecznego?

Istnieje wiele sposobów, których wprowadzenie w życie będzie bardzo pomocne w istotnym zmniejszeniu ryzyka wystąpienia udaru. Do najważniejszych działań profilaktycznych należy zaliczyć:

• korzystanie z klimatyzacji;
• ograniczenie przebywa na dworze (w tym aktywności fizycznej) w ciągu dnia (przy wysokiej temperaturze powietrza);
• spożywanie dużej ilości płynów (zadbanie o prawidłowe nawodnienie);
• ubieranie luźnej odzieży, najlepiej w jasnym kolorze.

 

Źródło: medme.pl, niezalezna.pl