Przyczyną mniej więcej 10 proc. zgonów matek na świecie są infekcje, do których dochodzi na krótko przed porodem, w jego trakcie lub po nim. Infekcje i sepsa, która jest poważnym powikłaniem infekcji, należą do pięciu głównych przyczyn śmiertelności matek. Jeśli kobieta ulegnie zakażeniu, rośnie także ryzyko sepsy u noworodka (odpowiada ona za 16 proc. zgonów noworodków). Najnowsze badania wykazały, że podanie pojedynczej dawki antybiotyku azytromycyny może zapobiec znaczącej liczbie zgonów matek spowodowanych przez sepsę.
Jak wykazali badacze z amerykańskiego University of Alabama w Birmingham (UAB), pojedyncza doustna dawka powszechnie stosowanego antybiotyku azytromycyny zmniejsza ryzyko posocznicy lub śmierci matki o 33 proc. w przypadku porodu drogami natury. Wyniki obecnego badania Azithromycin Prevention in Labor Use Study (A-PLUS) dodają znaczenia wynikom poprzednich badań prowadzonych przez UAB, które wykazały, że azytromycyna podawana przed cesarskim cięciem zmniejsza ryzyko infekcji u matek.
Wielonarodowe, randomizowane badanie przeprowadzono w ośmiu ośrodkach w siedmiu krajach o niskich i średnich dochodach w Afryce, Azji i Ameryce Łacińskiej. Badanie zostało sfinansowane przez National Institutes of Health oraz Fundację Billa i Melindy Gatesów i przeprowadzone przez NICHD Global Network for Women’s and Children’s Health Research. Opublikowane wyniki (DOI: 10.1056/NEJMoa2212111) zostały zaprezentowane jednocześnie na dorocznym spotkaniu Society for Maternal-Fetal Medicine w San Francisco w Kalifornii.
Światowa Organizacja Zdrowia i inni uznali za priorytet ograniczenie posocznicy u matek w celu zmniejszenia liczby zgonów matek. Brakowało badań potwierdzających skuteczność azytromycyny w przypadku porodu drogami natury, który jest najczęstszym sposobem porodu. Chcieliśmy znaleźć tanią interwencję, którą można by zastosować na całym świecie, aby rozwiązać ten problem.
- powiedział prof. Alan Tita, z wydziału położnictwa i ginekologii UAB.
Od września 2020 r. do sierpnia 2022 r. ponad 29 000 kobiet zostało losowo przydzielonych do grupy aktywnej lub placebo. W grupie aktywnej podawano pojedynczą 2-gramową dawkę azytromycyny. Posocznica lub śmierć matki wystąpiła u 1,6 proc. kobiet w grupie aktywnej w porównaniu z 2,4 proc. w grupie placebo. Ponadto częstość występowania kilku drugorzędowych wyników, w tym specyficznych zakażeń u matki, takich jak zapalenie błony śluzowej macicy, zakażenia ran i zakażenia dróg moczowych była niższa w grupie otrzymującej azytromycynę.
Oprócz spadku zakażeń matek, w ciągu pierwszych 42 dni po porodzie było mniej ponownych hospitalizacji matek i nieplanowanych wizyt, co jest zgodne z wynikami dużego badania w Stanach Zjednoczonych u kobiet, które przeszły cesarskie cięcie.
- powiedział dr Waldemar A. Carlo, zastępca dyrektora Oddziału Neonatologii UAB.
Chociaż wyniki wykazały, że azytromycyna zmniejsza ryzyko posocznicy lub śmierci matki, jej podanie nie zmniejsza ryzyka posocznicy lub śmierci noworodków. U noworodków nie stwierdzono jednak działań niepożądanych.