Diagnostyka molekularna umożliwia coraz bardziej precyzyjne rozpoznawanie różnych odmian raka płuca, co pozwala na skuteczniejsze leczenie za pomocą terapii celowanych. Zdaniem specjalistów dzięki temu coraz większa grupa pacjentów z rakiem płuca może otrzymać pomoc.
Ostatnie lata przyniosły ogromny przełom w leczeniu raka płuca, który stał się w niektórych populacjach chorobą przewlekłą. Terapie immunologiczne oraz leki ukierunkowane molekularnie (terapie celowane) odegrały w tym znaczącą rolę. Opracowywanie leków ukierunkowanych molekularnie jest możliwe dzięki poznaniu mutacji odpowiedzialnych za rozwój nowotworów. Obecnie istnieje kilkadziesiąt znanych mutacji molekularnych, które można wykryć w komórkach raka płuca, z czego wiele posiada dedykowane leki.
Dr hab. Adam Płużański z Kliniki Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Narodowego Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego wskazał jako przykład mutację w genie EGFR, jednej z najczęstszych w niedrobnokomórkowym raku płuca. Dla pacjentów z tą mutacją dostępne są nowoczesne leki celowane, takie jak inhibitory kinazy tyrozynowej (TKI). Okazują się one znacznie skuteczniejsze niż tradycyjna chemioterapia, przedłużając średnio przeżycie pacjentów nawet czterokrotnie. Należy jednak przeprowadzić specjalistyczne badania molekularne w celu ustalenia odpowiedniego zaburzenia molekularnego i skierowania pacjenta na odpowiednią terapię.
Jednakże niektóre pacjentki z mutacją w genie EGFR nie reagują skutecznie na konwencjonalne inhibitory kinazy tyrozynowej. Dotyczy to około 4-12% chorych, u których występuje tzw. insercja w eksonie 20 genu EGFR. U tych pacjentów skuteczność leczenia standardowymi inhibitorami kinazy tyrozynowej jest niższa, a rokowanie gorsze. Dlatego obecnie większość pacjentów z insercją w eksonie 20 otrzymuje chemioterapię jako standardowe leczenie pierwszoliniowe. Niemniej jednak ostatnio pojawiła się bardziej celowana i skuteczna terapia, która polega na zastosowaniu przeciwciała bispecyficznego przeciwko receptorom EGFR i MET.
Rejestracja dotyczy drugiej i kolejnych linii leczenia, po niepowodzeniu wcześniejszego leczenia.
– wyjaśnia ekspert.
Lek nie jest obecnie refundowany.
Dr Płużański zaznacza, że badania molekularne, szczególnie przy insercji w eksonie 20 EGFR, wymagają bardziej zaawansowanych technik, takich jak sekwencjonowanie nowej generacji (NGS). Obecnie w Polsce badania NGS są wykonywane w ośrodkach onkologicznych, ale dostępność jest ograniczona w mniejszych ośrodkach. Badania te powinny być prowadzone w laboratoriach posiadających odpowiednie certyfikaty kontroli jakości.
Dzięki poprawie dostępności do doświadczonych laboratoriów i zakładów biologii molekularnej wykonujących badania NGS, a także lepszej dostępności do nowoczesnych terapii u chorych z odpowiednim zaburzeniem molekularnym będziemy mogli w przyszłości w sposób bardziej skuteczny pomóc większej grupie chorych na raka płuca.
– podkreśla dr Płużański.