Niedożywienie białkowe – jakie są przyczyny i konsekwencje dla zdrowia

Kwashiorkor czym jest?

Kwashiorkor inaczej niedożywienie stresowe lub stan niedożywienia białkowego. Stan ten może rozwinąć się jako następstwo urazu, ciężkiej choroby lub dużego stanu zapalnego. Rozwija się bardzo szybko i w krótkim czasie prowadzi do objawów niedoboru białka oraz obrzęków. Trzeba pamiętać, że taki stan zagraża życiu. Najbardziej narażone są osoby otyłe oraz chorzy z oddziałów intensywnej terapii.

Jakie są przyczyny niedożywienia białkowego?

Do najczęstszych przyczyn kwashiorkoru zalicza się:

rozległe urazy, ciężki stan zapalny powodujący wzrost zapotrzebowania kalorycznego,
niedostateczna podaż składników odżywczych (wywołana depresją, zaburzeniami psychiatrycznymi),
choroby takie jak nowotwory, choroby przebiegające z wysoka gorączką, marskość wątroby
choroby neurologiczne
choroby nefrologiczne (zespół nerczycowy, dializoterapia)
zespoły złego wchłaniania, zaburzenia wchłaniania,

Objawy kwashiorkoru

Kwashiorkor może (ale nie musi) przebiegać bez typowych cech niedożywienia.

Do częstych objawów niedożywienia białkowego należą:

ogólne osłabienie,
apatia,
drażliwość
zanik tkanki tłuszczowej i mięśni.

Najbardziej widocznymi objawami tego stanu są stan niedożywienia białkowego, najbardziej nasilone na kończynach dolnych oraz duży, wypukły brzuch. Brak wystarczających składników odżywczych powoduje suche i łamliwe włosy, pękające paznokcie czy zmianę koloru skóry.
Warto zwrócić uwagę na dzieci, które mają niedożywienie białkowe.

U nich najczęściej dochodzi do:

częstych infekcji dróg oddechowych
przewlekłej biegunki
oddawanie dużej ilości moczu
objawy nietolerancji laktozy

Jak wygląda diagnostyka kwashiorkor?

łaPodczas diagnostyki choroby przeprowadzbany jest wywiad żywieniowy dotyczący utraty lub wzrostu masy ciała, oceny budowy ciała ilości mięśni i tkanki tłuszczowej.

Dodatkowo wykonuje się badania z krwi:

stężenie albumin,
ocenę równowagi kwasowo-zasadowej,
poziom elektrolitów,
ilość białka całkowitego,
transferrynę
ocenę funkcji wątroby i nerek

Jak wygląda leczenie?

Chorych z podejrzeniem niedożywienia białkowego leczy się drogą pozajelitową lub drogą dojelitową.
Leczenie żywieniowe stosuje się u osób, u których nie ma możliwości zastosowania diety doustnej przez dłużej niż tydzień. Leczenie żywieniowe stosuje się również u pacjentów z chorobą nowotworową czy zaburzeniami wchłaniania.

Dzienne zapotrzebowanie na białko u dorosłego człowieka wynosi 25–35 kcal na każdy kilogram oraz ok. 1,5 g białka/kg masy ciała na dobę.

Chorzy z przewlekłymi chorobami oraz znacznym wyniszczeniem zapotrzebowanie kaloryczne wynosi 35–45 kcal/kg mc./dobę oraz 2–3 g białka/kg/dobę.

Kwashiorkor i powikłania

Do powikłań niedożywienia białkowego zaliczamy:

osłabienie siły mięśniowej,
zaburzenia wodno-elektrolitowe,
zaburzenia pracy serca,
spadek odporności,
osteoporozę,
utrudnione gojenie się ran, zwiększone ryzyko odleżyn i owrzodzeń
zanik mięśni oddechowych, który może prowadzić do zaburzeń oddychania i wentylacji,
zanik kosmków jelitowych oraz osłabienie czynności jelit, a w konsekwencji zaburzenia trawienia i wchłaniania