Nerwica to zaburzenie psychiczne, które przyczyn upatruje się w czynnikach genetycznych czy środowiskowych. Choroba ta dotyka nie tylko sfery psychicznej (natrętne myśli, lęk), ale również ciała. Albowiem może oddziaływać na układ oddechowy, krążenia, nerwowy czy pokarmowy. Bagatelizowane i nieleczone mogą trwać latami. Czy wystarczy „wziąć się w garść”?
Zaburzenia nerwicowe w języku potocznym nazywane są nerwicami bądź neurozami. Ich zasadniczym objawem jest lęk, któremu mogą towarzyszyć objawy somatyczne nerwicy, takie jak uczucie duszności, ból żołądka czy biegunka. Definicja nerwicy ewoluowała na przestrzeni lat, dziś odróżniamy nerwice od depresji czy psychozy. Przyczyny nerwicy mogą być różnorodne, w literaturze najczęściej możemy znaleźć informacje o uwarunkowaniach genetycznych i środowiskowych.
Przebieg zaburzeń nerwicowych jest zazwyczaj przewlekły, a objawy mają tendencję do nawracania. Zaburzenia nerwicowe występują w populacji aż u 15–20% osób, częściej ataków nerwicy doświadczają kobiety. W leczeniu nerwicy wykorzystywane są metody farmakologiczne i terapia psychologiczna. Warto podkreślić, iż nerwica to choroba, która wymaga opieki lekarskiej.
Zaburzenia nerwicowe możemy podzielić na kilka kategorii:
Podejrzewa się, że nerwica pojawia się najczęściej u osób, które mają ze sobą konflikty wewnętrzne. Kiedy jesteśmy narażeni na nerwicę?
Podstawowy objaw nerwicy – czyli lęk – przybierać może różną formę. Zdarza się, że pacjenci odczuwają go przez większość czasu (wtedy określa się go mianem lęku uogólnionego), inne osoby miewają zaś napady lęku (czyli zmagają się z lękiem napadowym).
Związany z nerwicą lęk może pojawiać się bez związku z jakimkolwiek czynnikiem czy sytuacją, jak i jego napady mogą być wyzwalane przez zetknięcie się z jakimś konkretnym obiektem czy zdarzeniem.
Sam lęk może znacząco utrudniać pacjentom funkcjonowanie, zdecydowanie nie jest on jednak jedynym możliwym objawem nerwicy. Pacjenci cierpiący na któreś z zaburzeń lękowych doświadczają zwykle również i rozmaitych dolegliwości somatycznych.
Objawy nerwicy to:
Rozpoznawaniem i leczeniem nerwic zajmują się lekarze psychiatrzy. Problem rozpoznać można dzięki przeprowadzeniu badania psychiatrycznego, istotne jednak zawsze jest dokładne zebranie z pacjentem ogólnego wywiadu lekarskiego – czasami okazuje się bowiem, że pacjent tak naprawdę doświadcza objawów nerwicy z powodu schorzenia somatycznego, którym może być np. nadczynność tarczycy.
Nerwica lękowa i depresja mogą mieć podobne objawy, a nawet współwystępować u jednej osoby w tym samym czasie, nakładając się na siebie, w związku z czym w czasie diagnozy przeprowadza się różnicowanie tych zaburzeń. Lęk może pojawić się także w depresji, ale najczęściej nie ma on dużego nasilenia, a nerwicy może towarzyszyć obniżony nastrój.
Najbardziej skuteczne leczenie nerwicy lękowej obejmuje psychoterapię połączoną z farmakoterapią. Psychoterapia pozwala nam na efektywniejsze zarządzanie lękiem i uczy nas nowych schematów myślenia czy zachowania. Terapia pozwala też pracować nad przyczynami naszego lęku, dzięki czemu możemy na przykład przepracować dawne traumatyczne wydarzenia albo nauczyć się, jak się odstresować.
Leczenie farmakologiczne jest szczególnie polecane u osób, u których objawy znacząco utrudniają normalne funkcjonowanie. Leki na nerwicę lękową obejmują leki: przeciwlękowe, antydepresyjne, uspokajające lub nasenne. Farmakoterapia jest traktowana jako wsparcie dla psychoterapii, obniża poziom napięcia fizjologicznego i wspiera organizm w wyciszeniu nieprzyjemnych objawów.