Mammografia – jak i kiedy badać piersi?

Mammografia - na czym polega badanie?

Mammografia, oznaczana jako MMG lub MRTG, to obrazowa metoda badania piersi, w którym dzięki promieniowaniu rentgenowskiemu można bardzo dokładnie przebadać piersi w kierunku zmian nowotworowych – raka piersi. Niekiedy możemy spotkać się z określieniem rentgen piersi czy prześwietlenie piersi. Samo badanie trwa kilka minut, gdzie standardowo wykonuje się 4 zdjęcia. 

Profilaktyczne wykonanie mammografii zapewnia szansę na wczesne wykrycie guzków kilkumilimetrowych oraz zmian tzw. bezobjawowych we wczesnym stadium zaawansowania. Warto pamiętać, że u kobiet miesiączkujących badanie mammograficzne powinno zostać wykonane w pierwszych 10 dniach cyklu miesiączkowego, najlepiej między 5. a 15. dniem.

Mammografia – kto powinien się badać i jak często?

W przypadku młodszych pacjentek podstawowym badaniem profilaktycznym pozostaje więc USG piersi. Na pierwszą mammografię należy się wybrać dopiero po 40. roku życia – chyba że lekarz zleci ją wcześniej – i do 50. urodzin wykonywać profilaktycznie co 2 lata. Potem, kiedy ryzyko zapadnięcia na nowotwór sutka znacząco rośnie, mammografia powinna być wykonywana zaś raz do roku.

Mammografia a grupa ryzyka zachorowania na raka piersi

Do grupy o zwiększonym ryzyku zachorowania na raka piersi należą kobiety, które:

•  nigdy nie rodziły - ciąża i karmienie mają ochronne działanie na piersi;
•  urodziły dziecko po 35. roku życia;
•  wcześnie zaczęły miesiączkować - przed 11. rokiem życia, i późno przekwitać - po 54. roku życia. Długo działające estrogeny mogą stymulować rozwój raka piersi;
•  przeszły mastektomię, czyli operację usunięcia piersi z powodu raka piersi – wykazano, że u kobiet, które chorowały na raka piersi, wzrasta ryzyko pojawienia się tego nowotworu w drugiej piersi;
•  krewni I stopnia (mama, babcia czy siostra), które chorują/chorowały na raka piersi lub raka jajnika – w przypadku takiego obciążenia rodzinnego ryzyko zachorowania jest kilkukrotnie wyższe.

Wskazania do mammografii

Każda kobieta powinna dbać o swoje piersi. Najprostszą metodą jest samobadanie piersi. Do bardziej zaawansowanych badań należy USG piersi dla młodych dziewcząt i mammografia. Badania profilaktyczne u kobiet powinny być wykonywane co 2 lata, jednak są od tego wyjątki. Zwiększona częstotliwość wykonywania mammografii jest wskazana przede wszystkim dla kobiet, u których stwierdzono mutacje w obrębie genów BRCA1 lub BRCA2 lub których bliskie krewne (matka, siostra, córka) chorowały na raka piersi. Konieczność przeprowadzenia mammografii może też być podyktowana zauważeniem objawów takich jak:

• wyczuwalne zgrubienie w piersi,
• wyciek krwi lub innej wydzieliny z brodawki sutkowej, w przypadku gdy kobieta nie karmi piersią,
• stosunkowo nagłe wciągnięcie brodawki lub skóry piersi,
• bolesność piersi niewiadomego pochodzenia,
• podejrzewa się występowanie patologicznych zmian w sutku, jak obecnością guza, 
• występują nieprawidłowości i powiększenie węzłów chłonnych pachowych lub podobojczykowych,
• kobieta przez długi okres czasu (co najmniej 10 lat) stosowała hormonalną terapię zastępczą,
• zaobserwowano nieprawidłowości podczas badania USG piersi,
• stwierdzono zmiany podczas badania palpacyjnego.
• MMG, RTG wykonuje się ponadto w ramach kontroli postępów leczenia: chemio- lub radioterapii, a także zabiegów chirurgicznych.

Jak należy się przygotować do mammografii?

Czy badanie mammograficzne jest bolesne? 

Mammografia często może wiązać się ze stresem czy bólem, który pojawia się w momencie ucisku piersi podczas badania. Jak wygląda badanie mammograficzne? Pierś jest uciskana pomiędzy podstawką z kasetą rentgenowską, a plastikową płytą kompresyjną. Jest to niezbędna procedura do stabilizacji piersi podczas ekspozycji oraz zapobieganiu jej poruszeniu. Ucisk również zmniejsza grubość tkanki, co przekłada się na lepszą jakość obrazu oraz lepsze odzwierciedlenie masy gruczołowej. Na poziom odczuwanego bólu podczas badania ma wpływ wiele czynników, jak np. rozmiar biustu, obecność wrażliwych obszarów czy gęstość tkanki. Jest to kwestia bardzo indywidualna. Warto zaznaczyć, że aktualnie wiele pracowni mammograficznych wyposażonych jest w specjalne akcesoria oraz dodatkowe funkcje, w celu poprawy komforty podczas badania. 

Warto pamiętać, że rozpoznanie zmian w piersiach związane jest z regularnym, samodzielnym badaniem piersi, natomiast później z badaniem mammograficznym. Są to dwa z najistotniejszych elementów profilaktyki wtórnej nowotworów piersi. 

Przeciwwskazania do mammografii

Przeciwwskazaniem do mammografii jest przede wszystkim ciąża. Pacjentkom w ciąży zaleca się wykonanie USG piersi. Mammografia również nie jest wskazana dla młodych kobiet, albowiem struktura ich piersi, z dużą ilością tkanki gruczołowej, może znacznie utrudniać uzyskanie wyraźnego obrazu.

 

Źródło: medonet.pl, niezalezna.pl