Borelioza jest chorobą zakaźną, przenoszoną na człowieka przez kleszcze to małe pajęczaki żywiące się krwią. Kleszcz może do nas się przyczepić na spacerze i to niekoniecznie w lesie, lecz w wysokich trawach, na placu zabaw czy przyniesiony przez domowe zwierzę. W ostatnich latach w wielu krajach europejskich oraz na kontynencie amerykańskim rejestruje się lawinowo zwiększającą się liczbę rozpoznanych przypadków boreliozy. Przyczyną może być globalne ocieplenie.
Borelioza to choroba przewlekła, podstępna i często bardzo trudna do rozpoznania. Jeśli uda nam się zauważyć wkręconego kleszcza, możemy szybko zareagować – są jednak sytuacje, gdy kleszcz wkręci się w miejsca, w których jest trudno zauważalny, na przykład we włosy. U około 50 procent pacjentów zakażonych w kilka dni po ukąszeniu rozwija się charakterystyczny rumień, czerwony rąbek „wędrujący” po skórze. Jednak rumień nie występuje zawsze i jest łatwy do przeoczenia. Poza rumieniem borelioza w stadium początkowym prawie nie daje objawów – może wystąpić lekkie rozbicie i bóle mięśni podobne do grypy. Jednak w dalszych stadiach borelioza „wędruje” w głąb organizmu, powodując zapalenie wielonarządowe. Nazywamy ją „wielkim imitatorem” gdyż może prezentować się pod maską wielu różnych objawów.
Nierozpoznana i nieleczona borelioza może doprowadzić do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego, naśladując inne choroby neurologiczne, na przykład stwardnienie rozsiane. Łagodny przebieg neuroboreliozy może manifestować się jako np. porażenie nerwu twarzowego, z opadaniem kącika ust lub powieki po porażonej stronie, lub jako niecharakterystyczne bóle całego ciała.
Borelioza atakuje najczęściej stawy, przebiegając pod postacią nawracających, krótkich epizodów obrzęku i bólu jednego lub rzadziej dwóch stawów utrzymujących się zwykle przez kilka tygodni i nawracających nieraz przez całe lata.
Borelioza w rzadkich przypadkach daje objawy kardiologiczne pod postacią zaburzeń rytmu serca. Do częstych objawów boreliozy należy przewlekłe zmęczenie, bóle stawowo-mięśniowe i mgła umysłowa.
Leczenie boreliozy to antybiotykoterapia. Wybór określonego schematu leczenia jest zawsze bardzo indywidualny, bo zależy od wieku pacjenta, od objawów, stopnia zajęcia narządów, a także różnych innych czynników, w tym alergii na leki. Długość leczenia także jest zindywidualizowana. U pacjentów, u których wystąpił rumień, zaleca się antybiotyk bez konieczności udowodnienia boreliozy badaniami laboratoryjnymi. Badania laboratoryjne mają zresztą sens dopiero po 6 tygodniach od ukąszenia przez kleszcza, nie zawsze też udaje się nimi boreliozę wykryć.
Niestety, boreliozą możemy zarazić się wielokrotnie! Jej przechorowanie nie zabezpiecza przed kolejnym zarażeniem. Nie ma na nią szczepień, gdyż bakteria ta jest bardzo zmienna antygenowo.
Kleszcze pospolite i łąkowe atakują w ciągu dnia. Najbardziej aktywne są ok. godziny 8 rano i po południu. Obrzeżek atakuje tylko nocą.
Te gryzące pajęczaki potrafią wyczuć ofiarę nawet z odległości 20 metrów. Reagują one na temperaturę ciała i zapach potu. Kleszcz, gdy znajdzie się na ofierze nie atakuje od razu. Potrafi wędrować nawet kilka godzin szukając idealnego miejsca.
Najczęściej atakowane są miejsca:
To są ulubione miejsca, ale może wbić się również w każdym innym miejscu na całym ciele.
Gdy już znajdzie idealne dla siebie miejsce wkuwa się dość głęboko, samo ukucie jest niewyczuwalne tak jak żerowanie. Przez to, że jest niewyczuwalny może żerować nawet do 15 dni. Okazjonalne drapanie miejsca lub pocieranie nie robi mu żadnej krzywdy, nie oderwie go. W tym czasie może wypić ok. 2 ml krwi i powiększyć swój rozmiar.
Jeśli przebywasz dużo czasu na świeżym powietrzu w lasach, parkach czy na łąkach wskazane jest, aby zawsze mieć ze sobą narzędzie pozwalające na szybkie usuwanie kleszczy.
Najpopularniejsze narzędzia do usuwania kleszczy:
Pamiętaj: