Jakie są przyczyny grzybicy?
Candida albicans jest grzybem z rzędu drożdżaków występującym powszechnie w środowisku. Grzyb ten znajdziemy w glebie, na przedmiotach codziennego użytku, na zwierzętach, a nawet może się pojawić w pokarmie. Wbrew pozorom obiekty szpitalne także nie są wolne od jego obecności.
Grzybica może zaatakować skórę, jamę ustną, żeńskie narządy rozrodcze oraz przewód pokarmowy.
Należy pamiętać, że zakażenie grzybicą może przenosić się z chorego człowieka na zdrowego. Trudno jest stwierdzić, jak jest okres od zakażenia do pojawienia się pierwszych symptomów choroby. Przede wszystkim na rozwój ma wpływ ogólny stan zdrowia zarażonej osoby.
Do głównych czynników sprzyjających zakażeniu zalicza się:
- odporność – obniżona odporność sprzyja infekcji,
- wiek – częściej zakażeniu ulegają małe dzieci oraz osoby w starszym wieku,
- choroby przewlekłe - takie jak cukrzyca, zakażenie wirusem HIV, choroby nowotworowe, niedobory odporności, marskość wątroby,
- leki – przede wszystkim leki immunosupresyjne oraz glikokortykosteroidy,
- antybiotykoterapia,
- złe warunki socjoekonomiczne - brak odpowiedniej higieny osobistej i zły stan odżywienia,
- zabiegi operacyjne – w obrębie klatki piersiowej i jamy brzusznej,
- narkomania,
- oparzenia – szczególnie te, które w znacznym procencie objęły ciało.
Jakie są rodzaje kandydozy?
Wyróżnia się kilka rodzajów kandydoz.
Kandydoza błony śluzowej:
- jamy ustnej,
- narządów płciowych,
- przełyku i pozostałych odcinków przewodu pokarmowego.
Kandydoza skóry
Kandydozy głębokie (obecność candida we krwi, narządach wewnętrznych):
- płuc,
- tarczycy,
- serca,
- wątroby,
- śledziony,
- gałki ocznej,
- nerek, moczowodów i pęcherza moczowego.
Jakie są przyczyny kandydozy jamy ustnej?
Grzybica jamy ustnej najczęściej atakuje osoby starsze i małe dzieci. Osoby w podeszłym wieku są bardziej narażone z powodu obniżonej odporności i większej predyspozycji na infekcje.
Co wpływa na rozwój kandydozy jamy ustnej:
- ograniczona produkcja śliny,
- zmiany w nabłonku błony śluzowej,
- wysokowęglowodanowa dieta,
- zaburzenia hormonalne,
- cukrzyca,
- niedobór żelaza i kwasu foliowego,
- leki immunosupresyjne,
- antybiotykoterapia.
Kandydoza w jamie ustnej najczęściej ma bolesne, żywoczerwone i ostro odgraniczone od otaczającej błony śluzowej zmiany. Najczęstsza lokalizacja przypada na język. Pojawić się może po przebytej antybiotykoterapii lub w przebiegu zakażenia HIV (tu może być bezbolesna i lokalizować się również na podniebieniu).
Drugą formą kandydozy są tak zwane „pleśniawki”, zmiany pokryte białą lub żółtawą warstwą tkanki przypominającą zsiadłe mleko. Są one również dobrze odgraniczone od zdrowej błony śluzowej, a po usunięciu białawej „błony” odsłaniają czerwone ognisko jak w przypadku zmian na języku. Osoby cierpiące na ten rodzaj kandydozy skarżą się na pieczenie jamy ustnej, odczuwanie smaku oraz spadek apetytu.
Najrzadszą postacią jest tak zwana „leukoplakia grzybicza”, występująca głównie u palaczy i przybierająca postać białawej płytki.
Jak wygląda leczenie kandydozy jamy ustnej?
W leczeniu kandydozy jamy ustnej bardzo ważne są preparaty przeciwgrzybiczne. Działają one miejscowo i używane w formie roztworów do pędzlowania jamy ustnej.
Są to preparatu zawierające:
- mikonazol
- klotrimazol
- ketokonazol
W przypadku wystąpienia postaci narządowych stosuje się terapię lekami doustnymi, takimi jak:
- flukonazol
- itrakonazol
- amfoterecyna B
Jak powinna wyglądać profilaktyka kandydozy jamy ustnej?
W celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia kandydozy jamy ustnej zaleca się:
- przestrzeganie zasad higieny jamy ustnej,
- unikanie pokarmów bogatych w cukry proste,
- zbilansowaną dietę,
- wyrównywanie niedoborów żelaza i kwasu foliowego,
- stosowanie preparatów probiotycznych w czasie terapii antybiotykowej,
- właściwe leczenie chorób ogólnoustrojowych predysponujących do wystąpienia kandydozy- np. cukrzycy.
W przypadku zauważenia u siebie symptomów grzybicznych należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
