Jak prawidłowo czyścić uszy?

Woskowina w uszach

Woskowina jest naturalnym środkiem produkowanym przez nasz organizm wewnątrz ucha. To mieszanka wydzieliny gruczołów łojowych oraz woskowinowych i fragmentów złuszczonego naskórka wyściełającego przewód słuchowy. Woskowina występuję w różnych odcieniach i konsystencji - od jasnożółtej, miodowej barwy po brunatną. Woskowina produkowana jest aby zapewnić ochronę uszom przed brudem, kurzem, tak aby nie docierały za daleko do przewodu słuchowego. Woskowina ma również właściwości antybakteryjne, co jest znakiem, że uszy w dużej mierze oczyszczają się same. Woskowiny nie powinno się zatem zbędnie usuwać czy nadmiernie czyścić ze względu na jej właściwości.

Wśród najważniejszych funkcji woskowiny należy wymienić:

• czyszczenie ucha zewnętrznego z różnego rodzaju zanieczyszczeń środowiskowych;
• ochrona uszu przed kontaktem z bakteriami i grzybami ze względu na właściwości antybakteryjne;
• oczyszczanie przewodu słuchowego z zalegających, złuszczonych komórek naskórka;
• nawilżanie przewodu słuchowego.

Zalegająca woskowina  

Jeśli woskowina nie zalega w nadmiarze oraz nie występują dolegliwości ze strony słuchu to jego czyszczenie można ograniczyć do mycia tylko małżowiny usznej przy użyciu ciepłej wody z delikatnym detergentem o neutralnym pH, jak mydło. Niektóre z osób mają wrodzoną tendencję do nadprodukcji wydzieliny.

Ponadto zaleganie woskowiny nasila: 

• stosowanie patyczków higienicznych do uszu,
• noszenie aparatu słuchowego, 
• nadmierne usuwanie wydzieliny pobudzające jej produkcję, 
• niektóre schorzenia dermatologiczne, jak atopowe zapalenie skóry,
• anatomiczne nieprawidłowości budowy przewodu słuchowego,
• częste stosowanie zatyczek do uszu czy słuchawek wewnątrzusznych, 
• przebywanie w otoczeniu o dużym stężeniu pyłów oraz smogu. 

Czyszczenie uszu – kiedy należy czyścić?

W przypadku osób, które nie mają problemów laryngologicznych, uszy oczyszczają się same, a nadmiar wydzieliny nie powinien być w ogóle usuwany.

Jeżeli natomiast uszy będą czyszczone zbyt często przez głębokie aplikowanie patyczków higienicznych, to może doprowadzić do nadmiernego wydzielania woskowiny. Dla organizmu jest to sygnał informujący o konieczności produkcji większej ilości wydzieliny, tak, by wnętrze ucha było stale chronione. Efektem takiego zjawiska mogą być zatkane uszy lub utworzenie tzw. korka woskowinowego.

Prawidłowa higiena uszu – jak o nią zadbać? 

W codziennej pielęgnacji uszu higiena powinna skupiać się na myciu zewnętrznej części ucha (małżowiny) oraz usuwaniu woskowiny, która w widoczny sposób wydostała się na zewnątrz przewodu słuchowego. 

Do zalecanych metod usuwania czopu woskowinowego należą: 

Stosowanie środków upłynniających wydzielinę – są to preparaty dostępne bez recepty w postaci kropli, ampułek czy sprayów, które można aplikować samodzielnie.

Irygacja – przeprowadzane wyłącznie w gabinecie lekarskim płukanie ucha z użyciem roztworu soli fizjologicznej czy wody o temperaturze zbliżonej do temperatury ciała. Płukanie wykonywane jest przy użyciu strzykawek bądź specjalnych irygatorów z regulacją ciśnienia. 
Mechaniczne usuwanie woskowiny – wykonywane wyłącznie przez lekarza za pomocą odpowiednich narzędzi (kleszcze, haczyk uszny, pętelki, aspiracja ssąca). Samodzielnie nie powinno się wkładać żadnych przedmiotów do przewodu słuchowego. Metoda ta jest najczęściej wybierana przy podejrzeniu przerwania ciągłości błony bębenkowej. 

Wbrew pozorom do czyszczenia przewodu słuchowego nie powinno używać się patyczków kosmetycznych, ponieważ ich stosowanie może przynieść odwrotny efekt.

Patyczek zamiast usuwać wydzielinę, ruchy patyczka powodują „upychanie” jej w głąb kanału słuchowego. Takie działania mogą skutkować: 

• nasileniem dolegliwości związanych z nadprodukcją woskowiny,  
• mikrourazami przewodu słuchowego, a nawet przerwanie błony bębenkowej,
• wystąpieniem stanów zapalnych, 
• pozostawieniem ciała obcego w przewodzie słuchowym, wymagającego interwencji lekarskiej. 

Świecowanie uszu – na czym polega? 

Alternatywną metodą oczyszczania ucha jest tzw. świecowanie uszu. Zabieg polega na wprowadzeniu do kanału słuchowego zapalonej świecy, która wykonana jest z wosku pszczelego na głębokość ok. 1 cm. Podpalona świeca wytwarza podciśnienie, które ma zasysać nadmiar woskowiny. Czas trwania zabiegu trwa do wypaleniem świecy do połowy długości. Po wyjęciu jej z ucha ucho należy zabezpieczyć watą. Zabiegu świecowania nie powinno przeprowadzać się podczas trwających stanów zapalnych ucha, w przypadku występowania urazów mechanicznych oraz przy podejrzeniu przerwania ciągłości błony bębenkowej. Zabieg świecowania powinno wykonywać się przy pomocy doświadczonego specjalisty w celu uniknięcia powikłań, jak poparzenie czy przerwanie błony bębenkowej. 

Preparaty do czyszczenia uszu 

Środki działające miejscowo obarczone są najmniejszym ryzykiem powikłań i mogą być stosowane w warunkach domowych. Wyróżnia się preparaty wodne i olejowe. W aptece znajdziemy duży wybór produktów, począwszy od środków jednoskładnikowych po złożone, wieloskładnikowe kompozycje. 

Najczęściej występującymi składnikami są:

• oleje roślinne (oliwa z oliwek, olej migdałowy, olej jojoba), 
• glicerol, 
• parafina ciekła, 
• środki zmniejszające napięcie powierzchniowe (dokuzynian sodu, acylosarkozynian sodu), 
• środki przeciwzapalne oraz łagodzące (nagietek, aloes, rumianek), 
• naturalne substancje antyseptyczne (olejki eteryczne – miętowy, cynamonowy, goździkowy), 
• izotoniczny roztwór soli. 

Można stosować je profilaktycznie raz w tygodniu, aby nie dopuścić do powstania czopa woskowinowego. 

Przeciwwskazaniami do stosowania takich preparatów są: 

• podejrzenie przerwania ciągłości błony bębenkowej, 
• ból ucha, 
• alergie na niektóre składniki
• przewlekłe stany zapalne ucha środkowego.

 

Źródło: aptekagemini.pl, niezalezna.pl