Już ponad tysiąc uczniów z sześciu szkół w Zamościu wzięło udział w szkoleniach, które mają na celu zwiększyć świadomość dzieci i młodzieży w zakresie zagrożenia przestępczością. Zdobyta wiedza pozwoli im skuteczniej bronić się przed rożnymi formami przemocy i zapobiegać jej występowaniu.
Akcja edukacyjna wspierająca przeciwdziałanie przemocy, dla której inspiracją była wstrząsająca, tragiczna historia 16-letniego Eryka, pobitego na śmierć w centrum Zamościa, cieszy się ogromnym zainteresowaniem wśród uczniów i ich rodziców.
Zabójstwo Eryka wstrząsnęło nami wszystkimi. Oprócz stanowczej reakcji wobec sprawców, wspólnie z wieloma instytucjami podjąłem działania, aby uświadamiać i wspierać uczniów zamojskich szkół, jak bronić się przed przemocą i reagować w sytuacji zagrożenia. Pokazujemy na konkretnych przykładach, że brak obojętności na krzywdę drugiego człowieka, brak przyzwolenia na agresję – czy to fizyczną czy słowną – może pomóc uratować czyjeś życie.
W błyskawicznym tempie zostały przygotowane profesjonalne materiały ze wsparciem psychologów i ekspertów z Instytutu Ekspertyz Sądowych im. prof. dra Jana Sehna oraz Ministerstwa Sprawiedliwości i już w środę 8 marca odbyły się pierwsze spotkania w zamojskich szkołach.
Młodzi ludzie pod okiem doświadczonych psychologów z jednostek penitencjarnych oraz wolontariuszy z Młodzieżowej Rady Sprawiedliwości uczą się na konkretnych przykładach m.in. jak lepiej reagować na sytuacje, gdy są świadkami agresji w swoim otoczeniu oraz dowiadują się gdzie mogą zgłosić się po pomoc w sytuacji zagrożenia. Dzięki temu rodzice i same dzieci będą czuły się bezpieczniej – zarówno w szkole jak i poza nią.
Jak potwierdzają eksperci prowadzący dotychczasowe szkolenia z młodzieżą, uczniowie byli niezwykle zaangażowani, zadawali dużo pytań i z entuzjazmem reagowali na poruszane kwestie. Z ankiet oceniających wynika, że wiedza przekazywana przez prowadzących była potrzebna a zajęcia stały na wysokim poziomie merytorycznym. Uczniowie również bardzo wysoko ocenili sposób i jakość przekazywanych treści.
Uczniowie są przede wszystkim uczeni większej czujności w zakresie dbania o wspólne bezpieczeństwo i zachęcani do odważniejszego zgłaszania przypadków przestępstwa osobie dorosłej (nauczycielowi, rodzicowi czy nawet przechodniowi na ulicy) nawet, jeśli dana sytuacja wydaje się zagrożeniem, np. popychanie, szarpanie czy uporczywe wyśmiewanie się z drugiej osoby. Uświadamiana jest także fakt, że w sytuacjach pilnych, gdzie zagrożone jest czyjeś zdrowie lub życie naszym społecznym obowiązkiem jest niezwłoczne zgłoszenie zdarzenia pod numer alarmowy 112 lub na Policję pod numerem 997.
W zakresie kształtowania umiejętności reagowania na sytuacje zagrożenia przestępstwem młodzi ludzie uczą się m.in. jakie przysługują im prawa i obowiązki oraz jakie kategorie zachowań nie powinny być przez nich akceptowane – zarówno wobec nich samych jak i kolegów czy koleżanek. Kształtowanie takich postaw – zdaniem inicjatorów akcji – z jednej strony zmniejszy podatność uczniów na przestępstwa a z drugiej stworzy swego rodzaju system wczesnego ostrzegania o możliwym przestępstwie, co wywrze większą presję na szkolnych przestępcach a w konsekwencji pozwoli znacząco ograniczyć przestępczość w polskich szkołach.
Jak mogą dowiedzieć się uczniowie uczestniczący w szkoleniach stalking, polega na uporczywym nękaniu drugiej osoby, np. telefonowaniu, śledzeniu jej, ma charakter powtarzających się zachowań, które wzbudzają poczucie zagrożenia, poniżenia lub istotnie naruszają naszą prywatność i taki czyn podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do nawet 8 lat.
Podczas szkolenia uczniowie są przestrzegani przed publikowaniem zbyt wielu poufnych informacji na swój temat w Internecie, co niejednokrotnie ułatwia przestępcom zadanie. Co ciekawe – jak widzimy w rozmowach z młodymi ludźmi dużo z nich nie ma pojęcia, że za stalking grozić może nawet 8 lat więzienia i upowszechnianie informacji na ten temat powinno skutecznie zniechęcić potencjalnych stalkerów.
Jak uczniowie powinni się zachować, gdy już doświadczają stalkingu? Prowadzący szkolenia uświadamiają uczniów, by w przypadku, gdy są nękani, najpierw jasno, asertywnie dali znać, że nie życzą sobie kontaktu w szczególności w przypadku, gdy widzą, że dany czyn wynika z pozytywnych przesłanek, ale oni nie chcą mieć kontaktu z drugą osobą. Jeżeli w dalszym ciągu będą nękani powinni rozważyć kroki prawne, w których podjęciu bezpłatni może pomóc jeden z punktów pomocy pokrzywdzonym, finansowany z Funduszu Sprawiedliwości.
Uczniowie w czasie szkolenia są zaznajamiani z przykładami przestępstw, na które są szczególnie narażeni oni sami, ale też ich rodzeństwo, rodzice lub dziadkowie. Są to m.in. kradzieże, lichwa, oszustwa „na wnuczka” i „na policjanta”; przestępstwa finansowe – oferowanie instrumentów finansowych o wysokim poziomie ryzyka.
Jako główne czynniki sprzyjające oszustom i przestępcom, na które uwrażliwia się uczniów wymienia się m.in.
Nadmierna informacja o sobie może ułatwić zadanie nie tylko stalkerowi (prześladowcy), ale także złodziejowi (który wie, gdzie mieszkamy, kiedy jesteśmy na wakacjach oraz jaki jest status materialny naszej rodziny).
Jak przekonują inicjatorzy akcji młodzi ludzie, którzy stosują przemoc niejednokrotnie sami jej doświadczają lub są jej świadkami w swoim domu. Wczesne zidentyfikowanie młodocianych przestępców, którzy stanowią zagrożenie dla innych uczniów jest kluczowe dla ograniczenia przestępczości w szkole. Znalezienie takich jednostek jest jednak często trudne z uwagi na to, że takie osoby potrafią zastraszyć uczniów czy nawet samych nauczycieli.
Takie osoby powielając złe wzorce wyniesione z domu, zachowując się agresywnie w szkole prowokują innych do agresywnego zachowania i często sprowadzają kolegów i koleżanki na tzw. złą drogę, co może wiązać się m.in. występowaniem bójek, z nadużywaniem alkoholu, z handlem narkotykami i ich zażywaniem oraz z przebywaniem w niebezpiecznych miejscach.
Dzięki szkoleniu uczniowie dowiadują się, jak unikać takich osób i ich złego wpływu oraz jak mogą w sposób bezpieczny i anonimowy pomóc dyrektorom szkół i organom ścigania eliminować takie osoby ze swojej szkoły i poddawać resocjalizacji.