Cytologia jest badaniem, które diagnozuje przede wszystkim raka szyjki macicy. Rak szyjki macicy jest nowotworem, na który w Polsce choruje wiele kobiet, natomiast te statystyki spadają z roku na rok dzięki programowi profilaktycznemu, który opiera się na badaniu cytologicznym. Cytologia jest szybkim i bezbolesnym badaniem, dzięki któremu zdiagnozuje się stany przednowotworowe oraz raka we wczesnym stadium zaawansowania. Ginekolog podczas wizyty powinien zlecić wykonanie takiego badania swoim pacjentkom przynajmniej raz do roku. Kiedy wykonać cytologię? Jak się przygotować do badania?
Cytologia jest to podstawowe badanie ginekologiczne, wykonywane w kierunku nowotworu szyjki macicy. Badanie pomaga na wczesne wykrycie podejrzanych zmian. Kto powinien wykonywać cytologię? Każda kobieta w wieku rozrodczym, czyli nastolatki i kobiety dorosłe. Badanie pozwala zapobiec nawet w 80 proc. przypadków raka szyjki macicy, gdzie wykrywane jest jego wczesne stadium. Ponadto cytologia pozwala diagnozować zakażenie wirusem HPV - brodawczak ludzki, który jest ściśle związany z powstawaniem nowotworu.
Cytologia znajduje również zastosowanie jako leczenie zachowawcze oraz operacyjne nadżerki szyjki macicy, a także jest korzystna w diagnostyce stanu nabłonka pochwy oraz ocenie efektywności preparatów hormonalnych. U niektórych kobiet cytologię wykonuje się w celu określenia owulacji i czasu trwania II fazy cyklu.
Cytologia to badanie, które może uratować życie. Jak wcześniej wspomniano dzięki badaniu można wykryć stany przedrakowe oraz zapobiegać rozwojowi raka szyjki macicy. Jeśli zmiany będą wykryte odpowiednio wcześnie, to szansa ich kompletnego wyleczenia jest o wiele większa. Dzięki cytologii wykrywana jest także infekcja dróg rodnych czy nieprawidłowe komórki, które mogą przekształcać się w komórki nowotworowe. Wczesne wykrycie i wdrożenie odpowiedniego leczenia może zapobiegać rozwojowi raka. Dlatego też warto regularnie się badać i wykonywać cytologię.
Cytologia pozwala na wykrycie około:
Warto wiedzieć, że cytologia jest także badaniem bezpłatnym wykonywanym w ramach ubezpieczenia. Polska jako jeden z krajów UE, który ma dostępny do programu badań przesiewowych, z których również warto korzystać.
W ramach programu profilaktyki chorób nowotworowych szyjki macicy zaleca się wykonywanie badania cytologicznego nie rzadziej niż co 3 lata, jeśli poprzednio wykonywane wyniki były prawidłowe i kobieta nie ma podwyższonego ryzyka rozwoju raka szyjki macicy.
Pierwszy wymaz powinien zostać pobrany w 25 roku życia. Jeśli do inicjacji seksualnej doszło wcześniej, wówczas pierwsza cytologia szyjki macicy powinna zostać przeprowadzona po 3 latach od rozpoczęcia współżycia. Badanie cytologiczne powinny wykonywać także kobiety w okresie menopauzy lub po.
Przed wykonaniem badania należy wiedzieć jak się do niego odpowiednio przygotować. Aby pobrany materiał mógł być klarowny, przed badaniem każda kobieta powinna przestrzegać kilku zaleceń:
Cytologia jest bezpiecznym oraz obowiązkowym badaniem dla kobiet w ciąży. Według rozporządzenia Ministra Zdrowia, badanie cytologiczne powinno zostać wykonane u kobiety w ciąży do 10. tygodnia jej trwania bądź przy pierwszej wizycie, jeśli takie badanie nie było wykonywane w ostatnich 6 miesiącach.
Cytologię wykonuję ginekolog za pomocą specjalnego wziernika. Za pomocą specjalnej szczoteczki o elastycznych włóknach pobiera wydzielinę, która zawiera komórki błony śluzowej pochodzące z nabłonka szyjki macicy. Badanie jest bezbolesne.
Aby wynik był miarodajny, rozmaz pobiera się zawsze z dwóch miejsc:
Jak interpretować wynik cytologii? Wynik badania należy formułować zgodnie z klasyfikacją według systemu Bethesda. Wynik cytologii zazwyczaj dostępny jest do odbioru po kilku dniach. Informuje zwykle, którą masz grupę cytologiczną. Im niższą, tym lepiej.