Ciekawostki turystyczne: Skansen Kurpiowski im. Adama Chętnika w Nowogrodzie
Skansen Kurpiowski im. Adama Chętnika w Nowogrodzie – skansen założony 19 czerwca 1927 przez Adama Chętnika i jego żonę Zofię z Klukowskich jako Muzeum Kurpiowskie. Jest drugim pod względem wieku muzeum budownictwa ludowego w Polsce.
Adam Chętnik już w 1909 rozpoczął gromadzenie zbiorów z myślą o utworzeniu muzeum kurpiowskiego. Zbierał ciekawe okazy przyrody nieożywionej, numizmaty, historyczne dokumenty, znaleziska archeologiczne, a przede wszystkim zabytki etnograficzne. Eksponaty przekazał do muzeów w Łomży i Ostrołęce. Zbiory zniszczyła I wojna światowa.
19 czerwca 1927 roku nastąpiło uroczyste otwarcie Muzeum Kurpiowskiego jako placówki publicznej w ramach Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, instytucja ta liczyła już ponad 2000 eksponatów. W następnych latach zbiory były sukcesywnie powiększane. W 1930 roku stanął kolejny budynek muzealny oraz altana, ule i kapliczki. Na placu przed budynkami ustawiono odrzynek 500-letniej sosny bartnej.
W 1933 powstała Stacja Naukowo-Badawcza Towarzystwa Naukowego Płockiego, której kierownikiem był Chętnik. Stacja posiadała oddzielny lokal, pracownię, bibliotekę oraz miejsca noclegowe. Do wybuchu II wojny światowej stacja zgromadziła około 10 000 eksponatów z zakresu archeologii, historii, geologii i etnografii. Biblioteka liczyła ponad 4000 woluminów.
W 1939 planowano przeniesienie Muzeum Kurpiowskiego z Nowogrodu do Ostrołęki. Wybuch II wojny światowej przeszkodził realizacji tych planów. We wrześniu 1939 muzeum uległo całkowitemu zniszczeniu. Eksponaty pozostawione na miejscu, jak i te ewakuowane do Łomży, Dębowa i Szczepankowa zginęły bezpowrotnie. Ocalały jedynie dwa odrzynki drzew bartnych, brama wejściowa od strony rzeki oraz nieliczne eksponaty żelazne, które dały początek stworzonemu w 1948 r. Muzeum Północno-Mazowieckiemu w Łomży. Tworzono je od 1945 z myślą o dodatku w postaci Muzeum Kurpiowskiego w Nowogrodzie. Chętnik pracował nad odzyskaniem zakopanych w ziemi eksponatów oraz uporządkowaniem terenu.
W 1956 r. zorganizowano pod Łomżą wystawę rolniczą, na której łomżyńskie muzeum zaprezentowało ekspozycję poświęcona tradycyjnemu rolnictwu kurpiowskiemu oraz wyposażeniu chałupy kurpiowskiej. W dwa lata później wystawa pod nazwą „Dawna Zagroda Kurpiowska”, przeniesiona do Nowogrodu, zapoczątkowała odbudowę zniszczonego w czasie wojny skansenu jako działu Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży.
Obecnie na terenie skansenu znajduje się 25 zabytkowych obiektów drewnianych i kilkadziesiąt obiektów tzw. małej architektury (bramy, studnie, kapliczki itd.).
Źródło: niezalezna.pl
