Badania profilaktyczne mężczyzn. Jakie badania wykonać i w jakim celu?

Badania pozwalają ocenić organizm pod kątem: cukrzycy, miażdżycy, chorób sercowo-naczyniowych, problemów z prostatą, chorób nerek, wątroby, stanów zapalnych, zakażeń, rozmaitych infekcji, czy też chorób autoimmunologicznych.

Reklama

Ogólne badania dla mężczyzn:

OB
Elektrolity (Na, K)
PSA całkowity
Kreatynina
CRP, ilościowo
Morfologia krwi (pełna)
Fibrynogen
D-dimer, ilościowo
Glukoza
Lipidogram (CHOL, HDL, nie-HDL, LDL, TG)
ALT
GGTP
Mocznik
Kwas moczowy
Homocysteina
TSH
Testosteron

Badania profilaktyczne u mężczyzn po 20 roku życia

Najważniejsza w zdrowiu jest profilaktyka. Lepiej zapobiegać niż potem długo leczyć. Badania profilaktyczne należy wykonywać w celu wykrycia ewentualnych zmian w organizmie. Najważniejsze w dbaniu o zdrowie jest zachowanie zdrowego stylu życia, odpowiednia aktywność fizyczna i prawidłowe żywienie, unikanie palenia tytoniu i spożywania alkoholu.

Lipidogram - oznaczenie poziomu cholesterolu całkowitego, frakcji HDL i LDL oraz trójglicerydów we krwi (raz na pięć lat)
prześwietlenie (Rtg) płuc - raz na pięć lat
morfologia
OB.
badanie moczu
badanie jąder przez lekarza (pod kątem raka jądra) - co 3 lata
badanie u lekarza ogólnego - kontrola wzrostu i wagi oraz pomiar obwodu w pasie a także pomiar ciśnienia tętniczego (raz w roku)
oznaczenie stężenia glukozy we krwi - raz w roku
kontrola stomatologiczna i czyszczenie zębów z osadu - raz na pół roku
samobadanie jąder - czy nie zwiększyły objętości, nie są bolesne, czy nie ma wyczuwalnych guzków - raz w miesiącu

Ważne jest zachowanie właściwej masy ciała, dlatego warto co najmniej raz na 3 lata, sprawdzić swój obwód pasa i BMI. W razie potrzeby skonsultować się z dietetykiem, by podjąć odpowiednie działania.

Wysokie BMI jest wiodącym czynnikiem ryzyka wielu chorób cywilizacyjnych, tj.:

choroby sercowo-naczyniowe
cukrzycy typu 2,
choroby układu mięśniowo-szkieletowego - zwłaszcza choroby zwyrodnieniowej stawów
nowotwory - w tym raków prostaty, okrężnicy, wątroby i nerek
Im wyższe BMI, tym ryzyko wystąpienia tych chorób także rośnie. Warto również pamiętać o badaniu ciśnienia. Niezależnie od wieku zalecana jest profilaktyczna suplementacja witaminy D

Badania profilaktyczne u mężczyzn po 30 roku życia

kontrola okulistyczna wzroku z badaniem dna oka - raz 3-5 lat, a osoby z cukrzycą lub nadciśnieniem co roku
badanie poziomu elektrolitów – najważniejszy jest poziom sodu i potasu, które mają kluczowe znaczenie dla równowagi elektrolitowej istotnej dla pracy serca - raz na 3 lata
badanie jąder przez lekarza - raz na 2-3 lata
Lipidogram - raz na 2-3 lata
morfologia
OB
oznaczenie stężenia glukozy we krwi
badanie ogólne moczu
badanie u lekarza ogólnego, kontrola wagi, pomiar obwodu w pasie i pomiar ciśnienia tętniczego - raz w roku.
prześwietlenie płuc (Rtg) - raz na 1-2 lata (palacze raz w roku lub według wskazań lekarza)
USG jamy brzusznej - raz na rok
badanie stomatologiczne i czyszczenie zębów z osadu - raz na pół roku
samobadanie jąder - raz w roku
pomiaru ciśnienia tętniczego krwi

Ogólne badanie lekarskie wraz z pomiarami masy ciała, obwodu pasa i BMI są bardzo ważne z razie każdej nadwagi. W przypadku złych wyników należy podjąć decyzję o zmianie stylu życia, a w razie konieczności kontakt z dietetykiem.

Bardzo ważna jest profilaktyka obejmująca badanie jąder. Samobadanie jąder powinno być wykonywane przynajmniej raz w miesiącu, a w razie wątpliwości warto udać się do specjalisty.

Badania profilaktyczne u mężczyzn po 40 roku życia

badanie słuchu - raz na 10 lat
badanie jąder przez lekarza - co 3 lata
badanie poziomu elektrolitów - co 3 lata
elektrokardiogram (EKG) - co 2-3 lata
prześwietlenie płuc - co 2 lata (palacze według wskazań lekarza)
Lipidogram (cholesterol i frakcje, trójglicerydy) - co 2 lata
Morfologia
OB
poziom glukozy we krwi
ogólne badanie moczu - raz w roku.
kontrola prostaty za pomocą badania per rectum - raz do roku
ogólne badanie lekarskie, kontrola wagi, pomiar obwodu w pasie i pomiar ciśnienia tętniczego - raz w roku
badanie na obecność krwi utajonej w kale - raz na rok po skończeniu 45 lat
badanie okulistyczne - kontrola wzroku, badanie dna oka i pomiar ciśnienia śródgałkowego - raz w rok
USG jamy brzusznej - raz na rok
badanie stomatologiczne i oczyszczanie zębów z osadu - raz na pół roku
samobadanie jąder - raz w miesiącu

Po ukończeniu 40 roku życia należy wykonywać więcej badań i częściej. Jednak konieczne jest wykonanie kilku badań. Co najmniej raz na 5 lat powinna zostać wykonana ocena ryzyka sercowo-naczyniowego z wyliczeniem SCORE, a powyżej 45. roku życia oceniony pomiar stężenia glukozy na czczo co najmniej raz na 3 lata.

Oczywiście każdy z panów nadal powinien kontrolować swoje jądra, wykonując samobadanie jąder minimum raz w miesiącu jako nieinwazyjnej metody wczesnego wykrywania raka prostaty.

Badania profilaktyczne u mężczyzn po 50 roku życia

kolonoskopia (badanie endoskopowe jelita grubego) - co 5 lat
badanie jąder przez lekarza - raz na 3 lata
badanie poziomu elektrolitów i oznaczenie stężenia andrgenów (męskich hormonów płciowych) we krwi - raz na 3 lata
badanie słuchu - raz na 2-3 lata
badanie hormonów tarczycy - raz 1-2 lata
morfologia
OB
poziom glukozy we krwi,
lipidogram
ogólne badanie moczu - raz na rok.
badanie ogólne u lekarza, kontrola wagi, pomiar obwodu w pasie
USG jamy brzusznej - raz na rok.
badanie okulistyczne (kontrola wzroku, badanie dna oka i pomiar ciśnienia śródgałkowego) - raz w rok.
badanie prostaty per rectum oraz oznaczenie antygenu PSA - raz w roku.
badanie densytometryczne (gęstości kości) - raz, a po 65 roku życia, później według wskazań lekarza.
badanie stomatologiczne - raz na pół roku.
samobadanie jąder - raz w miesiącu.

U mężczyzn w dalszym ciągu nadal ważne jest wykonywanie badań jąder, samodzielne raz w miesiącu. Po 50. roku życia pojawia się dodatkowe badanie w kierunku wczesnego wykrywania raka prostaty, czyli oznaczenie stężenia antygenu PSA z lub bez wykonywania badania per rectum.

Ważne jest również wczesne wykrycie raka jelita grubego, dlatego bardzo ważne jest wykonywanie raz w roku badania kału na obecność krwi utajonej lub, tzw. kolonoskopii, co 10 lat.

Badanie u urologa

Lekarz urolog jest specjalistą, który zajmuje się leczeniem schorzeń związanych z układem moczowo płciowym mężczyzn. Z konsultacji mogą korzystać także kobiety.

Do urologa należy się udać w przypadku niepokojących dolegliwości takich jak:

ból przy oddawaniu moczu,
zmiana barwy moczu, szczególnie na ciemną barwę,
ból jąder,
powiększenie jednego z jąder,
pieczenie lub swędzenie zlokalizowane u ujścia cewki moczowej,
uczucie parcia na pęcherz,
częstość oddawania moczu,
zmiana wyglądu penisa np. zaczerwienienie lub obrzęk, i/lub ból w okolicy podbrzusza np. po urazie.

Słowniczek badań

morfologia - pomaga ocenić, czy liczba i budowa elementów krwi są prawidłowe,
lipidogram (LDL, HDL, cholesterol, triglicerydy) - badanie pomaga w wykryciu chorób serca i chorób układu krążenia np. miażdżycy i nadciśnienia tętniczego,
glukoza - badanie pozwala na sprawdzenie czy stężenie cukru (glukozy) we krwi nie odbiega od normy i tym samym nie świadczy o rozwoju cukrzycy,
TSH - nieprawidłowy wynik TSH może świadczyć o niedoczynności tarczycy, nadczynności tarczycy lub rozwijającej się chorobie Hashimoto,
PSA - oznaczanie antygenu PSA jest wykonywane w celu wczesnego wykrycia raka prostaty,
HIV - badanie przeciwciał anty-HIV wykonuje się w celu zdiagnozowania, czy u danej osoby nie doszło do zakażenia wirusem HIV. Wcześnie wykryte zakażenie i włączenie leczenia przeciwwirusowego pozwalają zapobiec rozwojowi AIDS,
ALT - badanie pomocne przy diagnostyce chorób wątroby,
HCV – badanie w kierunku wykrycia zakażenia WZW C – wirusowego zapalenia wątroby typu C,
HBV - badanie w kierunku wykrycia zakażenia WZW B –wirusowego zapalenia wątroby typu B. Do zakażenia może dojść np. w szpitalu, u fryzjera, kosmetyczki czy podczas wykonywania zabiegów piercingu i tatuażu. Wczesne wykrycie zakażenia pozawala na włączenie leczenia i zapobieganie marskości wątroby.
kreatynina - badanie w kierunku oceny funkcjonowania nerek, pozwala na określenie prawidłowości filtracji kłębuszkowej w nerkach.
kwas moczowy - badanie wykorzystywane przy diagnostyce zaburzeń funkcji nerek, a także w ocenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Stężenie kwasu moczowego jest również istotne w rozpoznaniu dny moczanowej (artretyzm).
badanie moczu - badania służące do oceny prawidłowego funkcjonowania nerek

Badania obrazowe:
USG jamy brzusznej - jest bezbolesnym i nieinwazyjnym badaniem, które może pomóc w ustaleniu przyczyny dolegliwości brzucha,
USG tarczycy - dzięki temu badaniu można wykryć ewentualne zmiany – guzki i torbiele,
EKG spoczynkowe - jest badaniem umożliwiającym ocenę pracy serca. Pozwala na wykrycie niedokrwienia i zaburzeń rytmu.