Atak paniki - jak pomóc sobie lub innym?

Czym jest atak paniki?

Atak paniki jest nagłym i intensywnym uczuciem przerażenia, strachu lub obawy, bez obecności rzeczywistego niebezpieczeństwa, któremu towarzyszą objawy somatyczne oraz poznawcze. Objawy ataku paniki zazwyczaj pojawiają się nagle i szybko narastają, osiągając szczyt w ciągu 10 minut, następnie powoli ustępują. Atak najczęściej trwa od kilku do kilkunastu minut.

Atak paniki może być wywołany przez określone zdarzenie czy też mogą być objawem zaburzeń lękowych, jak lęk napadowy. Jednak warto wiedzieć, że każdy może doświadczyć takiego lęku. 

Lęk jest zdecydowanie paraliżujący i uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Osoby, które doświadczają ataków paniki, bardzo często są wyłączone z aktywnego życia społecznego czy zawodowego. Mogą unikać miejsc lub sytuacji, które uważają za potencjalnie wywołujące napady lęku – w rezultacie ataki paniki wpływają negatywnie na jakość życia.

Jakie są przyczyny lęku napadowego?

Przyczyny lęku napadowego mogą być różne – mogą mieć podłoże genetyczne, środowiskowe lub biologiczne. Wśród czynników predysponujących do wystąpienia takich zaburzeń znajdują się np. traumatyczne zdarzenia, których ktoś doświadczył w przeszłości, problemy życiowe, takie jak choroba lub śmierć bliskiej osoby czy doświadczenie przemocy, przewlekły stres, zażywanie środków psychoaktywnych.

Atak paniki - objawy

Oznaki i objawy ataku paniki rozwijają się nagle i zwykle osiągają szczyt w ciągu 10 minut. Rzadko trwają dłużej niż godzinę, a większość kończy się w ciągu 20 do 30 minut. Ataki paniki mogą się zdarzyć w dowolnym miejscu i czasie.
Ataku paniki można doświadczyć w sklepie podczas zakupów, idąc ulicą, jadąc samochodem, a nawet podczas oglądania filmu na kanapie w domu. 

Według DSM-IV, czyli klasyfikacji zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, silnemu napadowemu lękowi towarzyszą co najmniej cztery objawy somatyczne lub poznawcze. Odczuwanie ataku paniki może się różnić w zależności od osoby, ale niektóre z najczęstszych objawów to:

•    przyspieszone tętno,
•    uczucie kołatania serca,
•    duszności,
•    zlewne poty
•    zawroty głowy,
•    mdłości,
•    skurcze brzucha,
•    dreszcze,
•    trudności w oddychaniu,
•    strach przed utratą kontroli,
•    drżenie ciała lub rąk,
•    ból lub ucisk w klatce piersiowej,
•    strach przed śmiercią,
•    drętwienie lub mrowienie dłoni, stóp lub twarzy.

Atak paniki – jak pomóc samemu sobie?

Co robić podczas ataku paniki?  Jak leczyć ataki paniki? Zdecydowanie warto skorzystać z pomocy profesjonalisty. Niektórzy zastanawiają się jednak, jak pokonać ataki paniki w momencie, gdy do nich dochodzi – czy istnieją jakieś sposoby, aby zmniejszyć nasilenie ataku albo zapanować nad nim, zanim całkiem się rozwinie

Jak sobie z nim poradzić? Gdy czujesz, że zbliża się atak paniki, znajdź bezpieczne, spokojne miejsce, w którym będzie można przetrwać napad i uspokoić swoje myśli oraz ciało – o ile to oczywiście możliwe. Warto usiąść lub się położyć. Jeśli jest z nami ktoś zaufany, można poprosić o pomoc w uspokojeniu się, lub z drugiej strony zadzwonić do kogoś bliskiego. 

Ponadto w trakcie ataku paniki warto:

Atak paniki – jak pomóc drugiej osobie?

Jeśli w swoim otoczeniu mamy osobę, która może mieć napad lękowy – warto wiedzieć, jak jej pomóc. Jak pokonać ataki paniki, do których dochodzi w naszej obecności? Osobę doświadczającą silnego lęku powinniśmy zachęcić do świadomego oddychania – możemy ją przy tym wesprzeć, oddychając spokojnie razem z nią. Zapewnijmy ją także, że wszystko jest w porządku i że będziemy przy niej tak długo, jak tylko będzie to potrzebne. 

Co robić a czego nie, jeśli ktoś w naszej obecności ma atak paniki? Absolutnie nie wolno krzyczeć, oceniać i wyśmiewać osoby przeżywającej atak. Warto spokojnym głosem zapewnić o swojej obecności i gotowości do wsparcia. Pomóż osobie potrzebującej przyjąć możliwie jak najbardziej wygodną i stabilną pozycję. Jeśli widzisz, że nie jest ona w bezpiecznym miejscu, pomóż jej znaleźć się tam, gdzie jej nic nie grozi. Nie podejmuj jednak działań gwałtownie. Uprzedź osobę doświadczającą epizodu paniki, że jej dotkniesz. Warto też odwrócić uwagę osoby w trakcie ataku od tego, co się z nią dzieje np. zadając pytania niezwiązane z samym atakiem.

Leczenie ataków paniki

Pojedynczy napad paniki to nie jest jeszcze zaburzenie psychiczne.  O zaburzeniu mówimy, jeśli podczas doświadczania ataku człowiek interpretuje jego objawy jako zagrażające dla życia lub zdrowia psychicznego i zaczyna się ich obawiać. Pojawia się wtedy tzw. lęk antycypacyjny, czyli tzw. "lęk przed lękiem", który sprawia, że zaczynamy martwić się oraz żyć w napięciu i ciągłym niepokoju. Najpoważniejszą jednak konsekwencją napadów paniki jest unikanie. Zaczyna się od omijania miejsc związanych z atakiem, jednak z czasem lęk się powiększa, dotykając coraz to większych obszarów życia. 

Napady paniki można i należy leczyć. Rokowania są dobre. W leczeniu epizodów paniki wykorzystuje się zarówno farmakoterapię, jak i psychoterapię. Cele leczenia są dwa. Po pierwsze przerwanie napadu lęku, po drugie profilaktyka kolejnych stanów paniki. 

Podstawową metodą leczenia zaburzeń lękowych w tym ataków paniki jest psychoterapia. Pozwala ona rozwiązać problem psychologiczny oraz wykorzystywać wiedzę i umiejętności terapeutyczne w celu psychoedukacji. W niektórych przypadkach konieczne jest leczenie farmakologiczne. 
 

 

Źródło: psychomedic.pl, niezalezna.pl