Tajemnica piękna polskiej zimy
,,Powrót z polowania na niedźwiedzia’’ to jeden z najwybitniejszych obrazów Juliana Fałata. Doskonale oddaje atmosferę lasu w czasie śnieżnej, srogiej zimy. Gra światła i cienia na pierwszym planie stwarza wrażenie bardzo realnego oddania wielu szczegółów. Dalszy plan ma wyraźnie impresjonistyczne i uproszczone kontury.
Julian Fałat (ur. 1853 - zm. 1929) malarz, jeden z najwybitniejszych polskich akwarelistów, przedstawiciel realizmu i impresjonistycznego pejzażu; w latach 1895–1909 rektor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
O własnych siłach, bez pomocy rodziny i stypendiów, zdobył artystyczne wykształcenie. W 1869 r. zapisał się do Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie. Nie stać go było na farby olejne, więc zainteresował się malarstwem akwarelowym. Po ukończeniu studiów wyjechał na rok na Ukrainę, gdzie znalazł zatrudnienie jako rysownik przy wykopaliskach archeologicznych. Pracował później w pracowni architekta Feliksa Gąsiorowskiego w Odessie. Następnie wyjechał na dalsze studia do Zurychu i Monachium w 1875 r. zgłosił się do Akademii Sztuk Pięknych. Studia przerwał, aby na nie zarobić, i rozpoczął pracę jako technik przy budowie kolei. Studiował do 1880 r. i w tym okresie malował głównie pejzaże, sceny rodzajowe i portrety.
W 1884 r. wyjechał na rok do Hiszpanii, a potem w podróż dookoła świata. Podróż tę udokumentował, wykonując akwarele, z których do dziś przetrwało zaledwie kilka. Po powrocie do Polski w 1887 r. w malarstwie Fałata pojawiły się sceny myśliwskie. Do bardziej znanych należą „Oszczepnicy” z 1890 r. i „Powrót z polowania na niedźwiedzia” z 1892 r. Malował zwierzęta – jelenie, sarny, a od 1891 r. także łosie. Jest autorem zimowego pejzażu w panoramie Berezyna.
W latach 1886–1895 pracował na dworze cesarza Wilhelma II w Berlinie. Zdobywał medale na wystawach w Berlinie, Monachium i w Wiedniu. W kwietniu 1895 został rektorem krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych, w której przeprowadził reformę, wprowadzając nowych profesorów. Powołana została katedra pejzażu, którą objął Jan Stanisławski. Był jednym z założycieli Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”.
W jego malarstwie w 1902 roku pojawił się zimowy pejzaż. Wyjeżdżał często do Zakopanego, a w jego twórczości pojawiały się pejzaże górskie „Dolina Kościeliska” 1894, „Pod Nosalem” 1909. W 1902 zbudował willę z pracownią w Bystrej, a w 1910, po rezygnacji ze stanowiska rektora ASP, zamieszkał tam na stałe. 27 stycznia 1919 r. w czasie agresji czechosłowackiej na Śląsk Cieszyński, na ochotnika zgłosił się do wojska polskiego.
Po odzyskaniu niepodległości włączył się w odbudowę polskiego życia kulturalnego. Był dyrektorem Departamentu Sztuki w gabinecie ministra Antoniego Ponikowskiego. Pod koniec życia organizował wystawy retrospektywne w Krakowie i Warszawie w 1925 r.
,,Powrót z polowania na niedźwiedzia’’ to jeden z niewielu obrazów Fałata wykonanych w technice olejnej. Jest to fascynujący obraz zimowego pejzażu. Artysta zazwyczaj tworzył na żywo reportażowe szkice. Potem wybierał motywy, które najbardziej mu się spodobały i na ich podstawie tworzył akwarele. Te najbardziej udane malował jeszcze raz, przenosząc je na płótno farbami olejnymi.
Obraz podzielony jest na dwie części. Prawą stronę stanowi zimowy las, zaś po lewej stronie widzimy brnący w głębokim śniegu myśliwych, którzy wracają z polowania. Na czele idzie stary człowiek, za nim pies, dalej widzimy całą grupę.
W obrazie ważną rolę odgrywają kontrasty rozświetlonych bieli z prawej strony w opozycji do ciemnej barwy z lewej strony. Las, śnieg i przyroda nie są drugorzędnym elementem, lecz jego równoprawnym bohaterem. Niemniej przykuwają uwagę widza niż myśliwi i niedźwiedź, który choć martwy, to wciąż groźny i pełen majestatu.
Źródło: niezalezna.pl
