Świat smaków i zapachów
Wiele wspomnień z dzieciństwa pamiętamy dzięki zapachom i smakom. Dla dzieci bardzo ważnymi zmysłami, dzięki którym poznają otaczający świat jest węch i smak. Bodźce węchowe przetwarzane są w węchomózgowiu. Tam również przetwarzane są wspomnienia, tam znajdują się ośrodki regulacji emocji i ośrodki sterujące reakcjami popędowo-instynktowymi. Zapachy wpływają na skojarzenia, emocje, zachowania. Jedne smaki i aromaty pobudzają, inne powodują odprężenie i senność.
Zmysły powonienia i smaku mają funkcje jakby kluczy do pamięci. Marcel Proust doskonale opisał to zjawisko w swojej słynnej powieści „W poszukiwaniu straconego czasu”, zapach i smak ciasteczek - magdalenek przywołał wspomnienia z dzieciństwa.
Najstarszą częścią mózgu jest pień mózgowy, reguluje on podstawowe czynności życiowe, takie jak oddychanie i metabolizm pozostałych organów oraz kontroluje reakcje i ruchy. Z pnia wyłoniły się ośrodki emocjonalne. Myślący mózg powstał z mózgu emocjonalnego. Najstarszym z korzeni naszego życia emocjonalnego jest zmysł powonienia czyli komórki znajdujące się w płacie węchowym, które odbierają i analizują wrażenia węchowe.
Jedna warstwa odbierała sygnały zapachowe od wąchanego przedmiotu i przydzielała je do odpowiedniej kategorii: jadalny albo trujący, wróg albo źródło pożywienia. Druga warstwa wysyłała poprzez system nerwowy polecenie nakazujące ciału zachować się w określony, odruchowy sposób: gryźć, wypluwać, zbliżać się, uciekać lub gonić.
Dzięki temu zmysłowi wytworzyły się najważniejsze warstwy mózgu emocjonalnego. Otaczają one pień mózgowy jakby pierścieniem - stąd powstała jego nazwa - od łacińskiego wyrazu „limbus” oznaczającego pierścień - układ limbiczny. W trakcie dalszego rozwoju układ limbiczny wytworzył dwa potężne narzędzia: uczenie się i pamięć, co pozwoliło na dokonywanie doskonalszych wyborów.
Połączenia między płatem węchowym a układem limbicznym mają za zadanie rozróżnianie i rozpoznawanie zapachów, porównując zapach wyczuwany w danej chwili z zapachami odebranymi poprzednio i zapamiętanymi i odróżniając w ten sposób to, co dobre, od tego, co złe. Dokonywało tego węchomózgowie, część układu limbicznego będąca elementarną podstawą nowej kory mózgowej, czyli mózgu myślącego.
Mózg emocjonalny odgrywa kluczową rolę w architekturze całego układu nerwowego. Daje to ośrodkom odpowiedzialnym za emocje wielką moc oddziaływania na funkcjonowanie reszty mózgu, z jego ośrodkami myśli włącznie.
Oddziaływanie zapachami jest skutecznie stosowane w sprzedaży: hotele, restauracje, kawiarnie czy sklepy mają swoje indywidualne mieszanki zapachowe, które subtelnie działają na zmysły klientów. Te perfumy robione są na zamówienie i rozpylane za pomocą klimatyzacji. Wiele sklepów znanych markowych sklepów swoje ma swoje zapachy.
W kawiarniach najczęściej używane są mieszanki zapachu świeżego pieczywa, kakao, czekolady, szarlotki czy nawet świątecznej babki z rodzynkami. W restauracjach dominują aromaty bazylii i świeżego pieczywa, które mają pobudzić apetyt. Te zapachy działają na naszą podświadomość i zachęcają do wydania większej ilości pieniędzy. Dobrze wytrenowana pamięć zapachowa pozwala wyłonić zapach tych marketingowych perfum z otoczenia i świadomiej planować zakupy.
Każdy z nas ma zapach, którego nie cierpi i taki zapach który uwielbia. Wyczuwamy je z daleka, w najmniejszym nawet stężeniu. Każdy z nas ma ukształtowaną przez wspomnienia zapachową bazę danych. Wyczuwania zapachów i smaków można i trzeba się uczyć, szkoląc nasze zmysły. Zapamiętywania wrażeń zmysłowych uczymy się przez budowanie skojarzeń.
Dobrze rozpoznawać zapachy i smaki może się nauczyć każdy, kto ma zdrowe narządy smaku i powonienia. Można odkrywać całą skalę aromatów i smaków np. kawy, herbaty, wina, piwa itd.
Warto zwracać uwagę na to, co wąchamy i smakujemy nawet na z pozoru błahe, nieistotne aromaty. Jak pachnie woda, chleb, nasze ubranie, nasz pokój. Umiejętność opisania tego, co czujemy sprawia, że rozwijamy nasze zdolności i wrażliwość. Warto przywoływać z pamięci różne zapachy i smaki i porównywać z tym co czujemy i kosztujemy dzisiaj.
Można testować swoje umiejętności z kimś drugim i z zamkniętymi oczami zgadywać, co jest przed naszym nosem lub czy potrafimy rozpoznać smak, win, piw, herbat, kaw itd.
Zapachy i smaki według licznych badań różnie wpływają na nasze samopoczucie, jednak najlepiej samemu sprawdzić jak na nas działają i wiedzę tą wykorzystywać w codziennym życiu.
Źródło: niezalezna.pl
