Pracujesz głosem? Sprawdź, jak dbać o struny głosowe

To właśnie problemy z głosem negatywnie wpływają na wiele obszarów aktywności człowieka, powodują określone konsekwencje psychiczne, społeczne, zawodowe i znacząco oddziaływają na jakość naszego życia. Problem nasilił się w czasie pandemii, gdy nasze struny głosowe musiały dostosować się do nowego rodzaju obciążenia – częstego noszenia maseczek ochronnych.

Głos ma kluczowe znaczenie dla rozwoju ludzkości opartej na wymianie informacji, umożliwia i wspiera funkcjonowanie współczesnego społeczeństwa bazującego przede wszystkim na komunikacji.
- mówi prof. Henryk Skarżyński, otolaryngolog, audiolog i foniatra, dyrektor Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu.

Pracujesz głosem? Na co musisz uważać?

Na wszelkie problemy ze strunami głosowymi i zaburzenia głosu narażone są w szczególności osoby pracujące głosem m.in.: aktorzy, piosenkarze, nauczyciele i wykładowcy, ale nie tylko. Warto pamiętać, że wpływ na zaburzenia w emisji głosu ma bardzo wiele czynników. 

Szczególnie groźne może być długotrwałe przeciążenie krtani, a także mówienie w głośnym otoczeniu. Nie bez znaczenia jest także niewłaściwe posługiwanie się głosem. Aby możliwie najdłużej cieszyć się zdrowymi strunami głosowymi i niezmienionym brzmieniem głosu, kluczowa jest odpowiednia profilaktyka.

Aby prawidłowo dbać o struny głosowe musimy je odpowiednio nawilżać. Klimatyzacja, kaloryfery, ale również maseczki, które z jednej strony nas chronią i powinniśmy je nosić, z drugiej strony powodują, że jest nam trudniej nawilżyć nasze drogi oddechowe. Dlatego, szczególnie w okresie pandemii, powinniśmy przede wszystkim jak najczęściej pić wodę (ale w małych ilościach), wolno przełknąć ślinę, starać się kasłać po cichu oraz stosować inhalację - szczególnie u dzieci. Osoby, które pracują głosem, tak jak nauczyciele lub pracują w trudnych warunkach np. w kopalniach, hutach, różnego rodzaju zakładach przemysłowych, powinny też częściej kontrolować się u lekarza.
- wyjaśnia prof. Piotr H. Skarżyński ze Światowego Centrum Słuchu.

Tracę głos - jak sobie z tym radzić?

Przyczyn utraty głosu może być bardzo wiele. Najbardziej drastycznym przypadkiem jest utrata głosu, zmiana jego barwy na niski lub zachrypnięty - określana jako dysfonia.

Jednak nie jest to jedyny przypadek, który powinien wzbudzić nasze zaniepokojenie. Często bagatelizowane problemy z głosem takie jak: chrypa lub zmiana barwy mogą być objawem wielu schorzeń. Zwykle obejmują ból lub dyskomfort podczas mówienia lub trudności w kontrolowaniu tonu, głośności i jakości głosu. 

Z kolei najczęstszą przyczyną zmiany barwy głosu i brzmienia mowy są infekcje dróg oddechowych lub nadużywanie głosu.

Podstawowym symptomem, który budzi nasz niepokój jest chrypka, która pojawia się lub nasila, czasami może to być zróżnicowanie natężenia głosu. Jeśli taki stan długo nie ustępuje, odczuwamy ból w obrębie górnych dróg oddechowych czy w obrębie krtani, gorzej nam się oddycha, mamy kaszel, do gardła spływa wydzielina – należy to skonsultować z lekarzem specjalistą. W szczególności dotyczy to osób, które są bardziej narażone np. osoby, które palą papierosy, często mają zgagę lub infekcję górnych dróg oddechowych.
- podkreśla prof. Piotr H. Skarżyński.

Dobra wiadomość w przypadku problemów ze strunami głosowymi jest taka, że istnieje wiele możliwości leczenia zaburzeń głosu. Co prawda terapia wymaga lat pracy i łączenia metod psychoterapeutycznych z farmakologią czy też operacyjną. Jednak efekty są zadowalające. Istotnym aspektem terapii zaburzeń głosu jest również rehabilitacja i odpowiednia profilaktyka strun głosowych połączona z poprawną emisją głosu.

Jak dbać o głos?

Sprawdzonych metod dbania o głos jest bardzo dużo. Poniżej przedstawiamy kilka sposobów na odciążenie strun głosowych i poprawę naszego komfortu podczas mówienia:

• Pamiętaj o „miękkim” zapoczątkowaniu zdania.
• Nie podnoś tonu głosu, mów w swoim rejestrze.
• Pamiętaj o przerwach na oddech, nie staraj się wszystkiego powiedzieć na jednym wydechu.
• Pamiętaj, żeby nie mówić na wdechu, a jedynie na wydechu.
• Robiąc głębsze oddechy, uruchom przeponę – naucz się prawidłowej techniki oddechowej.
• Podczas mówienia wykorzystuj swoje mięśnie artykulacyjne, otwieraj usta, nie mów z zaciśniętymi wargami.
• Dbaj, aby mięśnie ramion, szyi, krtani, klatki piersiowej były rozluźnione, a nie napięte.
• Zrób sobie małą rozgrzewkę mięśni przed dłuższą rozmową (np. mruczenie).

Warto również pamiętać o sposobach radzenia sobie w sytuacjach, w których stwierdziliśmy występowanie zaburzeń głosu. Poniżej kilka przykładów, jak skutecznie zminimalizować ryzyko utraty głosu w przypadku wystąpienia kaszlu, nieprawidłowego nawodnienia organizmu oraz różnych nawyków, które negatywnie wpływają na pracę strun głosowych. 

• Nawykowy kaszel może uszkadzać fałdy głosowe. Zamiast kasłać spróbuj:

1. wolno przełknąć ślinę,
2. popijać wodę,
3. kasłać po cichu. 

• Nawadnianie organizmu. Odwodnienie organizmu ma bardzo niekorzystny wpływ również na głos.

1. Pij przynajmniej 8 szklanek napojów bezkofeinowych, bezalkoholowych i niegazowanych dziennie. Jeśli nie czujesz pragnienia, pij „z rozsądku”. Popijaj wodę podczas mówienia.
2. Utrzymuj odpowiednią wilgotność powietrza (najlepiej w przedziale 45-55%). Stosuj nawilżacze powietrza w pomieszczeniu, w którym śpisz, przebywasz i mówisz.

Osoby, które dużo mówią powinny pić wodę, nie tylko dlatego żeby nawilżała błony śluzowe, co jest oczywiście bardzo istotne, ale również ze względu na odruch połykania, który powoduje fizjologiczne obniżenie krtani i poprawia napięcie mięśniowe w obrębie szyi.

• UWAGA – czego unikać w trakcie mówienia:

1. Nie pochrząkuj
2. Nie pokasłuj
3. Nie mów zbyt szybko
4. Nie mów monotonnym głosem lub tonem zbyt agresywnym
5. Unikaj wtrąceń (np. eee… oraz yyy…).

Te nawyki szkodzą strunom głosowym

Specjaliści od emisji głosu oraz laryngolodzy zwracają uwagę, że pewne nawyki w sposób szczególny mogą szkodzić strunom głosowym i w konsekwencji prowadzić do utraty głosu lub jego załamania.

Czego wystrzegać się podczas mówienia, aby chronić głos?

1. twardy atak głosowy (zaczynanie wypowiedzi w sposób gwałtowny, z napięciem),
2. mówienie z użyciem nienaturalnej wysokości głosu (np. niższym głosem),
3. mówienie zbyt podwyższonym głosem,
4. mówienie na „resztkach powietrza”,
5. napinanie mięśni szyi, górnej części klatki piersiowej lub ramion,
6. mówienie podczas wykonywania intensywnych ćwiczeń fizycznych.

Pozwól odpocząć twojemu głosowi, gdy jest zmęczony lub gdy masz infekcję. Jeśli masz chrypkę podczas infekcji, staraj się oszczędzać głos, ale unikaj szeptania. Jest to niekorzystne dla krtani. Zamiast tego staraj się mówić cichym, ale dźwięcznym głosem.

 

Źródło: Niezalezna.pl, art-media.com.pl, World Hearing Center

#struny głosowe #utrata głosu #zaburzenia głosu #chrypa #chrypka #emisja głosu #jak dbać o głos