Cukier jest uznawany za jedną z głównych przyczyn chorób cywilizacyjnych. Wielu osobom ciężko wyobrazić sobie życia bez słodkości, a picie gorzkiej kawy i herbaty bez dodatku cukru nie wchodzi w grę. Co jeśli ze względu na swój stan zdrowia należy ograniczyć bądź wykluczyć cukier z diety? Czy istnieje zdrowa alternatywa? Wyjściem z sytuacji mogą okazać się słodziki.
Naturalne substancje słodzące zyskują coraz większą popularność. Cenione są zarówno za ich naturalne pochodzenie, a także korzystny wpływ na nasz organizm. W większości słodziki naturalne są dla organizmu całkowicie bezpieczne, choć nie należy zapominać, że nawet one w nadmiarze mogą szkodzić. Obecna ilość słodzików naturalnych na rynku jest naprawdę duża, jednak do najbardziej popularnych i najczęściej stosowanych należy zdecydowanie ksylitol oraz stewia.
Ksylitol to naturalny słodzik otrzymywany z kory brzozy. Inaczej nazywany cukrem brzozowym, natomiast pod względem chemicznym jest alkoholem cukrowym. Smakiem oraz wyglądem jest bardzo zbliżony do cukru, natomiast zawiera ponad 40 proc. mniej kalorii oraz ma czternastokrotnie niższy indeks glikemiczny. Jaka jest kaloryczność ksylitolu? Jeden gram zawiera 2,4 kcal, natomiast cukier 4 kcal.
Wolniej wchłania się w przewodzie pokarmowym, a jego metabolizm jest niezależny od insuliny, dzięki czemu nie powoduje wzrostu stężenia glukozy i nie stymuluje wydzielania insuliny, a jego indeks glikemiczny wynosi 8.
W szczególności polecany jest cukrzykom, osobom z insulinoopornością, osobom z zakłóconą tolerancją glukozy oraz w leczeniu nadwagi i otyłości. Ksylitol zwiększa także mineralizację, wpływając na przyswajanie wapnia przez kości. Ponadto zapobiega próchnicy i innym chorobom zębów, hamując namnażanie się bakterii i przywracając właściwe pH śliny. Wpływa także na odporność organizmu, zwalczając choroby bakteryjne i grzybicze.
Ile kosztuje ksylitol? Naturalny słodzik zyskuje coraz większą popularność w przemyśle spożywczym, natomiast jest on znacznie droższy od zwykłego cukru. Cena za 1 kg produktu kosztuje w granicach 30 zł i zależna jest od miejsca zakupu, firmy oraz gramatury.
Stewia to naturalny słodzik nazywana także ziołem miodowym lub słodowym. Za jej słodki smak odpowiadają glikozydy stewiolowe, czyli związki występujące w liściach i łodygach stewii. Stewia to nie tylko alternatywa dla cukru, a także dla sztucznych słodzików. Jest 300 razy słodsza od zwykłego cukru - jedna jej łyżka odpowiada szklance słodkich kryształków.
Do głównych zalet stewii należy bezkonkurencyjnie jej bezkaloryczność. To zdrowy zamiennik cukru, niepowodujący negatywnych skutków ubocznych, w tym cukrzycy, próchnicy, nadciśnienia tętniczego, nadwagi i otyłości. Roślina ta, podobnie jak ksylitol, jest dobrym rozwiązaniem dla diabetyków, gdyż nie powoduje podwyższonego poziomu glukozy we krwi oraz posiada niski indeks glikemiczny. Wykazuje także działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające, immunostymulujące, przeciwpróchnicze, grzybobójcze i antybakteryjne. Ponadto stewia korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy, przyczyniając się do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi.
Skutki uboczne stewii są niewielkie. Ze względu na występowanie w stewii niewielkich ilości składników antyodżywczych (garbniki i kwas szczwiowy) mogą pojawić się problemy z wchłanianiem wapnia oraz żelaza. By doszło jednak do niepożądanych efektów należałoby spożyć jej ogromne ilości. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ogłosił dopuszczalne spożycie stewii na dziennym poziomie 4 mg/kg masy ciała.