Czym jest autosabotaż i jak go rozpoznać?
Autosabotaż to zestaw podświadomych mechanizmów, które sprawiają, że przeszkadzasz sam sobie w osiągnięciu celów. Może mieć różne formy – od prokrastynacji, przez perfekcjonizm, aż po toksyczne przekonania o własnej wartości. To coś, co robisz, nawet jeśli chcesz zupełnie czegoś innego.
Psychologia autosabotażu wyjaśnia, że często sabotujemy swoje działania z powodu niskiego poczucia własnej wartości, strachu przed sukcesem lub lęku przed zmianą.
1. Prokrastynacja jako forma autosabotażu
Prokrastynacja to nie tylko złe zarządzanie czasem – to także wyraźny sygnał, że Twój mózg chroni Cię przed niekomfortowymi emocjami, np. strachem przed oceną czy porażką.
To jedna z głównych form samosabotażu w życiu codziennym. Odkładanie zadań, unikanie decyzji i brak działania mogą prowadzić do niszczenia własnych szans, nawet jeśli podświadomie chcesz coś osiągnąć.
2. Perfekcjonizm – sabotaż w białych rękawiczkach
Choć może się wydawać zaletą, perfekcjonizm często staje się formą emocjonalnej blokady. Ciągłe poprawianie, nadmierna analiza i brak satysfakcji to objawy toksycznego przekonania, że nigdy nie jesteś „wystarczająco dobry”.
To właśnie perfekcjonizm jako sabotaż sprawia, że zamiast działać – tkwisz w miejscu. Z czasem prowadzi to do przeciążenia psychicznego i samosabotażu w karierze.
3. Odrzucanie komplementów i osiągnięć
Czy mówisz: „to nic takiego” albo „miałem szczęście”, gdy ktoś Cię chwali? To klasyczny przykład, jak sabotujesz swój sukces. Brak zdolności do przyjęcia pozytywnej informacji zwrotnej może wynikać z niskiej samooceny i blokad podświadomości.
To zachowanie niszczy Twoje poczucie sprawczości i utrwala przekonanie, że nie zasługujesz na sukces. W efekcie sam rzucasz sobie kłody pod nogi.
4. Porzucanie celów tuż przed metą
Zaczynasz coś z entuzjazmem, ale wycofujesz się, gdy robi się trudno? To znak, że strach przed sukcesem może być silniejszy niż chęć osiągnięcia celu. Wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy, że podświadomie wolą pozostać w „strefie komfortu”, niż zmierzyć się z nowym życiem.
Jak wyjść z błędnego koła autosabotażu? Po pierwsze – zauważ ten schemat. Po drugie – zmień sposób, w jaki myślisz o porażce i sukcesie.
5. Porównywanie się do innych
Jednym z najbardziej destrukcyjnych nawyków jest ciągłe porównywanie się z innymi. To droga do braku pewności siebie, emocjonalnych blokad i brak zadowolenia z życia. W rzeczywistości sabotujesz siebie, bo nie pozwalasz sobie na indywidualny rozwój i tempo.
Zamiast szukać wzorców, które mają Cię „motywować”, buduj świadomość własnych zachowań i wartości, które są dla Ciebie naprawdę ważne.
Jak przestać sabotować siebie – praktyczne wskazówki
- Zidentyfikuj swoje sabotażowe schematy
- Pracuj nad poczuciem własnej wartości
- Ucz się odróżniać głos wewnętrznego krytyka od rzeczywistości
- Ogranicz toksyczne przekonania
- Daj sobie prawo do odpoczynku, niedoskonałości i zmiany zdania
Świadoma praca nad sobą pozwala na przełamanie schematów, które działają podświadomie. To trudne, ale możliwe – i warte wysiłku.
