Bazylika Mariacka w Gdańsku, zwana często „Koroną Gdańska” jest trzecią pod względem objętości świątynią na świecie zbudowaną z cegły. Kościół jest dedykowany Najświętszej Marii Pannie, nosi wezwanie Wniebowzięcia NMP, pełnił funkcję kościoła katolickiego i ewangelickiego.
Kościół dominuje w panoramie miasta. Zbudowany w latach 1346–1502 jest przykładem gotyku ceglanego. Pomimo burzliwych dziejów, świątynia zachowała historyczną formę architektoniczną.
Obecną świątynię zaczęto budować w 1343 roku. W latach 1379–1400 wzniesiono zewnętrzne mury halowego transeptu i prezbiterium. W 1424–1447 rozbudowano transept i prezbiterium, pokryto dachem i wykończono ich szczyty. W latach 1454–1466 podwyższono wieżę i wieżyczki na sygnaturkę na skrzyżowaniu naw oraz flankujące transept i prezbiterium. W 1484–1498 przekształcono pozostałą bazylikową część nawy na hale z rozszerzeniem naw bocznych. W 1498–1502 przykryto świątynię sklepieniami gwiaździstymi, sieciowymi i kryształowymi.
Światło do wnętrza świątyni wpada przez 37 ogromnych okien różnej wielkości. Dzięki umieszczeniu przypór we wnętrzu uzyskano między nimi duże przestrzenie, w których urządzono 29 kaplic.
28 października 1730 Johann Sebastian Bach wysłał list (z elementami autobiograficznymi) do przyjaciela z lat młodości, Georga Erdmanna, zamieszkałego w Gdańsku. Bach bezskutecznie zabiegał w nim m.in. o „złożenie wielce przychylnej rekomendacji” na stanowisko kapelmistrza kościoła Mariackiego.
Podczas walk o Gdańsk w marcu 1945, w wyniku ostrzału artyleryjskiego, spłonęły drewniane konstrukcje dachów, runęło 40% sklepień, stopiły się niektóre dzwony, w tym największy Gratia Dei ważący 5300 kg, odlany w 1453. Część wyposażenia uległa zniszczeniu bądź rozproszeniu, eksponaty znajdują się m.in. w Muzeum Narodowym w Warszawie.
17 listopada 1955 nastąpiło poświęcenie świątyni i przekazanie jej wiernym, ale prace trwały nadal, m.in. rekonstruowano hełmy wieżyczek i dach wieży.Powracało stopniowo uratowane wyposażenie, odkryto fragmenty gotyckiej polichromii. W latach 1982–1983 ściany i sklepienia pokryto warstwą bieli wapiennej.
Bazylika Mariacka w Gdańsku zachowała niemal w pełni gotycką architekturę, w układzie przestrzennym, wewnątrz i na zewnątrz.