W Polsce kiedyś była gatunkiem rzadkim i znajdowała się na czerwonej liście grzybów ściśle chronionych. Od 2014 r. gdy pojawiała się częściej została wykreślona z listy grzybów chronionych i można ją zbierać.
Grzyb posiada piękną czerwono-pomarańczową barwę, owocniki miseczkowate od 2 do 5 cm średnicy, miąższ biały, cienki, nie wyróżnia się szczególnym zapachem ani smakiem.
Rośnie w lasach i zaroślach liściastych, na opadłych gałązkach, od grudnia do maja. Trzonek występuje tylko u owocników wyrastających z gałęzi zagrzebanej w ziemi. Może być krótki lub długi, przez co owocnik czarki bardziej przypomina pucharek. Potrzebuje wilgotnego środowiska.
Zwraca uwagę niecodziennym kształtem purpurowej czarki, jest zapowiedzią zmiany pory roku w przyrodzie.
Wartość odżywcza czarek szkarłatnych jest niewielka. W małych ilościach zawierają witaminy: A, B1, B2, C, D, PP i E, sole mineralne: żelazo, cynk, potas, jod, siarka, wapń, miedź, mangan i fluor. W 94% składają się z wody, pozostałe 6% to białka, węglowodany i tłuszcze. W czarce stwierdzono obecność barwników karotenoidowych: plektaniaksantyny i beta-karotenu.
Grzyby mają błonnik - chitynę, która jest ciężkostrawna. Czarki można gotować lub marynować, nie należy jednak podawać ich dzieciom.