Pieniny powstały setki milionów lat temu. Od południa graniczą z pasmem Magury Spiskiej, od północy z Gorcami i Beskidem Sądeckim. Pieniny są więc odosobnionym pasem górskim o długości około 35 km i szerokości 6 km. Przełom Dunajca dzieli je na 3 części: Pieniny Spiskie, Pieniny Właściwe, Małe Pieniny.
Pieniny Właściwe mają do zaoferowania swoim turystom najwięcej atrakcji oraz urzekają każdego swoim krajobrazem, bogatą florą i fauną.
W Pienińskim Parku Narodowym możemy podziwiać m.in. 17 gatunków ryb, 10 gatunków płazów, ponad 188 gatunków ptaków – tu uwagę zwraca pomurnik, który pomieszkuje w wapiennych ścianach skalnych. W Parku można spotkać ponad 1500 gatunków chrząszczy, tyle samo motyli oraz ponad 900 błonkówek (mrówek, pszczół czy gąsieniczek). Najliczniejszą grupę stanowią głównie gryzonie, w tym wiewiórki, piżmaki czy orzesznice.
Obszar Pienińskiego Parku Narodowego jest bogaty w roślinność. Występuje tu bowiem około: 1100 gatunków roślin naczyniowych, 400 gatunków glonów, 320 gatunków mchów i wątrobowców, 470 gatunków porostów, 1200 gatunków grzybów.
W Pieninach dominują głównie lasy jodłowo-bukowe, pola, łąki oraz grunty orne i suche pastwiska. Świat roślin w Pienińskim Parku Narodowym jest więc wyjątkowo bogaty, a zarazem zróżnicowany.
Ciekawostki:
- Pieniny nazywane były dawniej Pioniny od pionowych skał.
- Dlaczego górale na swych kapeluszach mają muszelki? Kiedyś górale spływali Dunajcem aż do morza Bałtyckiego. Na znak i pamiątkę każdej wyprawy dokładali jedną muszelkę, która oznaczała zaliczoną długą i niebezpieczną wyprawę.
- Spływ Dunajca odbywa się na łodziach flisackich, których nie należy mylić z tratwami
- Trzy Korony w podaniach i dokumentach nazywane były Koroną. Obecna nazwa nie ma uzasadnienia ani w tradycji, ani w kształcie pięciu szczytów.
- Opowieści ludowe głoszą, że w grocie Aksamitówce spoczywa zbójnik Aksamit. W grocie tej, mającej ukryte wejścia chroniła się przed różnymi niebezpieczeństwami miejscowa ludność.