Szlachetne zdrowie

Współczesny człowiek często przeżywa – zagubienie, brak poczucia sensu, brak sił witalnych. Ludzie w swoim bezustannym zabieganiu nie są szczęśliwi, ciągle gdzieś się spieszą, muszą coś szybko zrobić. Taki stan łatwo doprowadza do psychicznego zmęczenia. Potęguje go fakt nieumiejętności odpoczynku. Cała ta sytuacja odbija się bardzo niekorzystnie na stanie zdrowia. Człowiek jest organiczną jednością ciała i psychiki – jedno wpływa na drugie.

NA ZDROWIE
Szlachetne zdrowie,
Nikt się nie dowie,
Jako smakujesz,
Aż się zepsujesz.
Że nic nad zdrowie
Ani lepszego,
Ani droższego;
Bo dobre mienie,
Perły, kamienie,
Także wiek młody
I dar urody,
Miejsca wysokie,
Władze szerokie
Dobre są, ale –
Gdy zdrowie w cale.
Gdzie nie masz siły,
I świat niemiły.

Samo pojęcie zdrowia niełatwo zdefiniować. Zdrowy jest ten, kto nie choruje – to najbardziej powszechne rozumienie. Tymczasem według Światowej Organizacji Zdrowia pojęcie zdrowia jest szersze. Definicja przyjęta w 1948 roku precyzuje zdrowie nie tylko jako całkowity brak choroby czy kalectwa, ale także stan pełnego (fizycznego, psychicznego i społecznego) dobrostanu. Takie spojrzenie na zdrowie, mimo że niespecjalnie nowe, raczej jest obce potocznemu znaczeniu tego słowa.

By taki stan osiągnąć, potrzeba niemałego wysiłku. Pomocą, a zarazem drogowskazem jest opublikowana przez Instytut Żywności i Żywienia na początku 2016 roku Piramida żywienia. Stanowi ona odpowiedź na najnowsze zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (wiedza o wpływie żywności na zdrowie wciąż się rozwija i zmienia). Jest wiele istotnych różnic w stosunku do jej ostatniej wersji z 2009 roku.

Podstawa zdrowia to ruch – codziennie po 30 minut. Jak najmniej cukru i słodyczy, soli, tłuszczu, a więcej błonnika i ziół; warzywa i owoce przed zbożami; należy odróżniać zdrowe pieczywo (pełnoziarniste) od szkodliwego (z białej, oczyszczonej mąki). Stan zdrowia wymaga wytrwałości i wysiłku, prowadzenia zdrowego trybu życia, właściwej diety, wody, powietrza, ruchu fizycznego, odpoczynku, dobrych relacji z bliskimi i w pracy, właściwego sposobu myślenia, dojrzałości emocjonalnej.

W wielu umysłach zakorzeniło się myślenie, że zdrowie to stan, w którym możemy pić i jeść smaczne, lecz bardzo niezdrowe rzeczy – nie musimy nawet prowadzić aktywnego stylu życia. Gdy pojawiają się pierwsze dolegliwości, przychodzą ograniczenia diety, a w niektórych wypadkach ludzie decydują się na systematyczny wysiłek ćwiczeń fizycznych. Gdy nasz stan się poprawia, znów jako ludzie zdrowi możemy sobie pozwolić na rzeczy niezdrowe. W związku z taką postawą, oprócz fraszki Kochanowskiego Na zdrowie, aż prosi się o przytoczenie innych słów wielkiego poety:

Cieszy mię ten rym: „Polak mądry po szkodzie";
Lecz jeśli prawda i z tego nas zbodzie,
Nową przypowieść Polak sobie kupi,
Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi (fragment Pieśni – Księgi wtóre)